Merve Kara Kaşka

Haftanın Haber Hasatı’nda hafta boyunca ulusal basında yer alan haberlerin bir derlemesini yapıyoruz.

350 Türkiye’nin yakın zamanda başlattığı Dumansız Para Sahası kampanyası kömürden çıkış taahhütünü henüz açıklamayan bankalara çağrıda bulunuyor. Banka müşterilerini bu kampanyaya dahil etmemeye çalışan 350 Türkiye’den Selen Baykara kampanyanın önemini ve detaylarını anlatıyor.

Günümüz demokrasilerinin iklim aciliyetine yanıt verememesinin çözümü tepeden inmeci (eko-otoriter) yaklaşımlar olabilir mi? Covering Climate Now ağı, bu Dünya Günü'nde demokrasi ve iklim krizi konusunu ele almamız için rehberlik ediyor.

Bu gelişmeden yola çıkarak iklim davalarını bu haftaki Hasat’ın ana konusu olarak belirledik. Bu konuda bize yol göstermek üzere konuğumuz Avukat Özlem Altıparmak.

Global Energy Monitor'ün yeni araştırması, dünya genelinde kömür madenlerinden kaynaklanan metan emisyonlarının, küresel petrol veya gaz sektörlerinden kaynaklanan metan emisyonlarını aştığını gösteriyor. Buna göre kömür madenciliğinin metan salımları iklim üzerindeki etkisi Çin'deki tüm kömür santrallerinin CO2 emisyonlarının etkisinden daha kötü.

Ekonomi alanında çalışan ekonomistler ve uzmanlar tarafından kurulan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) yakın zamanda Türkiye’de iklim krizi ve enflasyon ilişkisi üzerine çalışmalara başladığını duyurdu. Grup içinde oluşturulan iklim birimi akademisyenlerinden ENAG Fransa Temsilcisi Kaan Basdil Haftanın Haber Hasatı’nın konuğu oldu.

Birleşmiş Milletler (BM) üye ülkeleri, ülkelerin ürettikleri ve kullandıkları plastik miktarını azaltmak için ilk kez anlaşabilecekleri bir küresel plastik anlaşmasının planını hazırlamak üzere bu ay Nairobi'de toplanıyor. Yasal olarak bağlayıcı bir plastik anlaşmasının çerçevesi, Nairobi'de bulunan UNEP'in genel merkezinde 28 Şubat Pazartesi günü başlayacak olan BM Çevre Konferansı öncesinde hâlâ hazırlanıyor.

Bu sene "Radyo ve Güven" teması altında kutlanan 13 Şubat Dünya Radyo Günü'nde UNESCO, günümüzde sosyal medya ve dijital kanallardaki iletişim imkanlarıyla birlikte yanlış bilginin daha hızlı yayıldığını, dezenformasyonun dinleyici-okur güvenini zedelediğini ve buna karşın radyonun halen daha en güvenilir kanallarından biri olduğunu söylüyor. Biz de bu programda medyada dezenformasyonu konuşuyor ve farklı yüzleriyle iklim dezenformasyonu ile çözüm önerilerini Teyit’in Yazı İşleri Sorumlusu Emre İlkan Saklıca ile birlikte ele alıyoruz.

"O kadar atığı ve kirliliği gören hiçbir bilim insanının buna onay vermeyeceğini biliyoruz", diyor Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde doğan ve 1980’lerde Elbistan Afşin Termik Santrali’nin yapımında tercüman olarak çalışan İbrahim Yalçın.

Haftanın Haber Hasatı'nda bu hafta Türkiye’nin küresel enerji krizini nasıl yönettiği sorusunu konuğumuz Ember Climate İklim Veri Analisti Ufuk Alparslan ile birlikte ele alıyoruz.

Dünyanın önde gelen bilim ve güvenlik uzmanlarının insanın hayatta kalmasına yönelik tehlikeler hakkındaki yargısını temsil eden "Kıyamet Saati", bu yıl gece yarısına 100 saniye kalaya ayarlandı.

Haftanın Haber Hasatı'nın son programında, ormansızlaşmayla mücadele eden ve kâr amacı gütmeyen Global Canopy'nin, yıllık olarak yayımladığı Forest 500 araştırmasının sekizincisinin sonuçlarını konuştuk.  Tedarik zincirlerinde ve yatırımlarında ormansızlaşmayla bağlantılı olan en etkili 350 şirket ve 150 finansal kuruluşun taahhüt ve eylemlerini inceleyen Forest 500’e göre gıdalarmızı sağlayan ve emeklilik fonlarımızı yöneten birçok şirket ormansızlaşma konusunu görmezden gelmeye devam ediyor.

Haftanın Haber Hasatı'nın bu bölümünde iklim ve ekolojik kriz öncelikli bir anayasa hazırlığında olan Şili'nin lityum madenciliği ve suyun tanımı gibi kritik sorulara nasıl yanıt vereceğini ele alıyoruz. Hasat'ın diğer haberlerinde Brezilya'nın kömüre devam kararı, karsız kışların orman yangınlarına ve su tedariğine etkisi, Fransa'nın otomobil reklamlarına getirmeyi planladığı yeşil uyarılar ve daha fazlası var.

2021’in hasatını yaptığımız son bülten ve programımızda Türkiye’nin kuruyan göllerini ve sulak alanlarını ele aldık.

2021, Türkiye’de orman yangınları açısından tarihi bir yıl olarak kayıtlara geçti. 2021 hasatında mega yangınları, sonuçlarını ve mücadele yöntemlerini mercek aldığımız bu bölümde konuğumuz Yangın Ekoloğu İsmail Bekar'dı.

Aralık ayının ilk Hasat’ında, 2021’in gündem maddelerinden biri olan "plastik" ile ilgili yakıcı bazı soruları Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu ile birlikte ele alıyoruz.

Türk lirasının tarihindeki en uzun düşüşü yaşadığı bir haftayı geride bırakıyoruz. Bu değer kaybından daha korkunç bir senaryonun ise zamana yayılan, daha yıkıcı ve yüksek enflasyona dönüş olacağı düşünülüyor. İklim krizi ile enflasyonun ilişkisini ele alan Avrupa Merkez Bankası’ndan üç ekonomistin analizi ise geçtiğimiz haftalarda yayınlandı.

COP26, uzun bir bekleyiş sonunda üç nokta ile sonlandı… Glasgow İklim Paktı, bardağın boş kalan taraflarını kabullenen ve bu boşlukların eskisine göre daha çabuk adreslenmesi gerektiğini itiraf eden bir anlaşma oldu.

Bu hafta COP26 İklim Zirvesi’nin birinci haftasını geride bırakırken, gezegenin geleceğini etkileyecek olan kararlara ve ülkelerin taahhütlerine yakından bakıyoruz.

Türkiye’nin COP26 öncesinde kömür ithalatı sınırlamalarını gevşetme kararını Temiz Hava Haktır Platformu Koordinatörü Buket Atlı ve Ember Climate Analisti Ufuk Alparslan yorumluyor. Hasat’ın COP26 rehberinde ABD’den İsrail’e konferansa katılan liderler ve çelişkileri var. 

Haftanın Haber Hasatı'nda bu hafta, Pazartesi Çin'in Kunming şehrinde başlayan COP15 (Birleşmiş Milletler (BM) Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi 15. Taraflar Konferansı)'i, doğa için işletmeler çatısı altında birleşen ve toplam gelirleri 4.7 trilyon doları geçen binden fazla şirketin hükümetlere biyolojik çeşitliliği korumak üzerine çağrısını konuşuyoruz. Ayrıca Türkiye ayağı Doğa Derneği’nin katılımıyla yürütülen Avrupa Kuşları Kırmızı Listesi'nin Türkiye'deki sonuçları ve çözüm önerilerini Doğa Derneği Biyoçeşitlilik Koordinatörü Şafak Arslan ile değerlendiriyoruz. 

Haftanın Haber Hasatı'nda bu hafta Kazdağları'ndaki Ağı Dağı Altın ve Gümüş Madeni Kapasite Artışı ve Zenginleştirme Projesi'ne verilen ÇED raporunun zaman aşamasına uğramasını, IMF'nin 2020’de kömür, gaz ve petrole verilen devlet destekleri üzerine analizi ve YouTube ile ana şirketi Google'ın, iklim inkarı kampanyaları hakkında aldığı kararı konuşuyoruz. Anadolu’nun Ses Arşivi bölümündeyse Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı’nın özelleştirilmesi ihalesinin sonucuna neden tepkili olduklarını anlatıyor.

Haftanın Haber Hasatı'nda bu hafta Londra merkezli düşünce kuruluşu Ember Climate'ın, Türkiye’de yeni kurulacak rüzgar ya da güneş enerjisi santrallerinde elektrik üretimini ithal kömür santrallerindeki üretimle kıyaslayan raporunu konuşuyoruz. Anadolu’nun Ses Arşivi bölümündeyse Hewsel Koruma Platformu eş sözcüsü ve Mezopotamya Ekoloji Hareketi aktivisti Vahap Işıklı, Şırnak’ta maden arama çalışmalarıyla ilgili süreci aktarıyor.

Haftanın Haber Hasatı'nda bu hafta Türkiye'nin Paris Anlaşması onay sürecini İTÜ İşletme Mühendisliği'nde Doç Dr. Ahmet Atıl Aşıcı yorumluyor. Ayrıca Anadolu’nun Ses Arşivi bölümünde Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Süheyla Doğan, Kuzey Ege'nin son sulak alanı Akçay Sulak Alanı ile ilgili son durumu aktarıyor.

Haftanın Haber Hasatı'nda bu hafta uydu görüntüleri ve kolektif veri bilimi yardımıyla insan kaynaklı sera gazı salımlarını gerçekleştiği anda takip eden Climate Trace raporu var.