Bu gelişmeden yola çıkarak iklim davalarını bu haftaki Hasat’ın ana konusu olarak belirledik. Bu konuda bize yol göstermek üzere konuğumuz Avukat Özlem Altıparmak.
Hasat’ın bir önceki sayısında kuraklaşma sürecini Doğa Derneği ile birlikte mercek altına aldığımız Marmara Gölü, geçtiğimiz hafta Türkiye’nin ilk iklim davasına konu olmasıyla gündeme geldi.
Doğa Derneği tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler var:
‘Altıparmak Hukuk Bürosu, Doğa Derneği’nin de desteğiyle, gölün kurumasından kamu idarelerinin sorumlu olduğunun tespiti için Manisa İdare Mahkemesi’nde konuyla ilgili dava açtı. Marmara Gölü, Türkiye’nin BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nden ve Paris İklim Anlaşması’ndan kaynaklı taahhütlerine tamamen aykırı politikaları sonucunda kurutuldu. Bu nedenle, açılan dava aynı zamanda Türkiye’nin ilk iklim davası olma özelliğini taşıyor.’
Bu gelişmeden yola çıkarak iklim davalarını bu haftaki Hasat’ın ana konusu olarak belirledik. Bu konuda bize yol göstermek üzere konuğumuz Avukat Özlem Altıparmak ile şu soruları ele aldık:
- İklim davası nedir? Türkiye’de neden bugüne kadar açılmamıştı?
- Marmara Gölü davası nasıl açıldı? Dava kazanılırsa neler değişebilir?
- The Geneva Assocation adlı sigortacılık derneğinin Nisan 2021 tarihli raporuna göre dünya çapında iklim davalarının sayısı özellikle Paris Anlaşması’nın momentumuyla 2015 yılından bu yana hızla artıyor. 1986 ve 2020 yılları arasında açılan 1,727 davanın yarısından fazlası 2015 sonrasına ait. Raporda üçüncü dalga olarak adlandırılan 2015 sonrası iklim davalarıyla, davacıların insan hakları ya da anayasal hakları çerçevesinde dava ettikleri kurum ve kuruluşları daha iddialı iklim politikaları takip etmeye zorladığı not ediliyor. Rapora göre bu davalar, ağırlıkla hükümetleri ve karbon emisyonlarının önemli bir bölümüne sebep olan şirketleri hedefliyor. Bu gelişmeleri, dönüşümü nasıl okumalıyız?
- Türkiye’de çevresel adalet mücadelelerinde davaların sayısından çok çeşitliliğinin problem olduğu izlenimi hakim. Bütüncül bir hak arayışı perspektifinden bakınca Türkiye’de çevresel adalet mücadelesinde neler iyileşebilir?
- Ekokırım suçu nedir? Ekokırım suçunun uluslararası tanınırlığından, Türkiye’de tanınırlığından ne kadar uzağız?
Avukat Özlem Altıparmak kimdir?
Dokuz Eylül Hukuk Fakültesi mezunu ve Altıparmak Hukuk çatısı altında İzmir merkezli olarak avukatlık ve hukuki danışmanlık yapıyor. Adalete erişimin mahkeme salonlarında dava ve duruşma takibi ile sınırlı olmadığının farkında bir avukat olarak, serbest avukatlık deneyimiyle birlikte uzun yıllardır insan hakları, çevre hukuku, ekoloji, uluslararası ceza hukuku, toplumsal cinsiyet gibi konularda çalışıyor ve çeşitli projelerde danışmanlık, savunuculuk ve aktivizm pratikleri içinde yer alıyor.
İzmir Barosu Kent ve Çevre Komisyonu üyesi. Doğa Derneği'nde hukuk danışmanı olarak görev yapıyor. Aynı zamanda Ankara Üniversitesi İklim ve Ekokırım Hukuk Kliniği koordinatörlüğünü yürütüyor.
