Güven Güzeldere

Bu haftadan itibaren Açık Bilinç’te şu sorunun peşinden gitmeye başlıyoruz: Hayvanlar müzik dinler mi, tempo tutabilir mi? 6 haftalık yeni serimizin konusu, biyolojik dünyada müzikal zamanlama kapasitesinin ve müziğin temel unsuru olan ritm algısını mümkün kılan sinir sistemi mekanizmalarının evrimi.

Bu hafta Dr. İnci Ayhan’la zaman algısı konusuna devam ettik ve birbirinden ilginç soruları ele aldık: Zamanın geçişini nasıl algılıyoruz, beynimizde her şeyi senkronize eden bir saat mi var, tehlike anında zaman akışını niye yavaşlar gibi hissediyoruz?

Paganini’den Stefan Zweig’a, oradan da totaliter rejimlere ve günümüze uzanan, zaman algısı çerçevesinde bir referandum-sonrası değerlendirmesi.

Açık Bilinç’te, Türkiye’nin yeni Anayasa referandumu süreciyle eşzamanlı olarak, seçmen karar ve davranış mekanizmalarını, algı manipülasyonu ve psikolojik etkiler ışığında tartışan, dijital dünyanın yeni seçim kampanyası yöntemlerini inceleyen ve rejim değişikliklerinin tarihsel çerçevesi içinde referanduma götürülen yeni Anayasa metnini değerlendiren bir dizi program yaptık. Tamamı burada:

Referandumdan önceki son Açık Bilinç'te, grup aidiyetinin karar mekanizmalarımız ve seçmen davranışı üzerindeki etkilerini İbn-i Haldun'dan sosyal psikolojiye, asabiyet ve yandaş muhakeme kavramları çerçevesinde ele alarak bir referandum değerlendirmesi yaptık. Programı, referandumun sonucunu belirleyecek grupların başında gelen "Umursamaz Bananeciler"e bir çağrı ile bitirdik: "Boşvermeyin, vazgeçmeyin, oy verin, +1 olun."

Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Dr. Zeynep Gambetti’yle, Hannah Arendt'in görüşleri ışığında diktatörlük, totalitarizm, ve alternatif eylem biçimleri hakkında konuştuk.

14. Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi Özel Yayını kapsamındaki özel Açık Bilinç'te dayanışma, özveri ve barış kavramlarından yola çıkarak İspanya İç Savaşı'na dair bir hikâye anlattık.

Açık Bilinç’te bu hafta,  Doç. Dr. Murat Sevinç'le Türkiye'nin Anayasa geleneğini ve referanduma sunulan değişiklikleri ele aldık.

Açık Bilinç’te eski AİHM Yargıcı ve 24. Dönem CHP İzmir Milletvekili Dr. Rıza Türmen konuğumuzdu. Barış için Akademisyenler bildirisini ve ifade özgürlüğünü, uluslararası komisyonların yeni sunulan Türkiye raporlarını ve önümüzdeki referandumda oylanacak Anayasa tasarısının getireceği değişiklikleri konuştuk.

Boğaziçi Üniversitesi’nden, Bilgisayar Mühendisliği Bölüm Başkanlığı ve Araştırmadan Sorumlu Rektör Yardımlığı görevlerinde de bulunmuş olan Prof. Lale Akarun ile bilim ve akademide kadınların yerini ve önemini konuştuk.

Açık Bilinç’te, beyin bozuklukları üzerine süregelen araştırmalar, ve nöropsikoloji ve nöropsikiyatri alanlarıyla ilgili yapmış olduğumuz programları, kolayca erişilebilmeleri için bir araya topladık. 

Türkiye'de nöropsikoloji alanını kuran, bilim emekçisi Prof. Öget Öktem Tanör konuğumuzdu. "Barış İçin Akademisyenler" imzacısı olması nedeniyle 686 sayılı KHK ile üniversiteyle ilişkisi kesilen Öget Öktem hocayla nöropsikolojinin ne olduğunu, önemini, ve geleceğini konuştuk.

Açık Bilinç'te zaman zaman, çeşitli vesilelerle Veri Madenciliği konusunu ele aldık. Konuyla ilgili dinleyicilerimize kolaylık sağlayacağını düşünerek bu programları biraraya topladık.

Bu hafta Açık Bilinç’te konumuz Dijital dünyada kişisel bilgilerimizin kullanımı, cebimizde taşıdığımız gözetleme cihazları (cep telefonları) ve veri madenciliğiydi. Konuğumuz ise, veri madenciliği konusunda araştırmalar yapmakta olan ve ülkemizin yazılım alanındaki öncü girişimcilerinden Turgay Aytaç'tı.

Bu hafta Açık Bilinç’te konumuz dijital dünyada fark etmeden bıraktığımız ayak izlerimiz, psikometri ve veri madenciliği kullanılarak düzenlenen seçim kampanyalarıydı.

Bu hafta Açık Bilinç'te şu soruyu ele aldık: İnsanların siyasi görüşü nasıl değişir? Seçmen psikolojisini, dış koşullar, içsel dinamikler, “geri tepme etkisi” ve "devrilme anı" bulguları ışığında tartıştık.

Seçimler başta olmak üzere, tercih gerektiren ucu açık durumlarda, karar sürecini etkileyen pek çok açık ve örtük faktör söz konusudur. Bu hafta Açık Bilinç'te bu faktörleri ele aldık.

Açık Bilinç’te 2014’ten bu yana, Evrim Kuramı'nın temel ilkelerini ve evrimci yaklaşımla yapılan araştırmaları konu alan bir dizi program yaptık. ​Ülkemizde lise son sınıf biyoloji müfredatından evrim ünitesinin çıkartılması tartışmaları sürerken, faydalı bir kaynak olabileceği ümidiyle bu programların bağlantılarını bir araya getirdik. Yeniden dinlemek isterseniz hepsi burada:

Açık Bilinç’te son iki haftadır izlediğimiz  öğrenilmiş çaresizlik, toplumsal ayrışma, ve otoriteye itaat temasını sürdürerek, liderlerin peşine takılan kitlelerden ve güruh psikolojisinin bireysel yapı taşlarından bahsettik.

Açık Bilinç'te bu hafta Dr. Murat Paker’le öğrenilmiş çaresizlik konusuna devam ederek, toplumsal ayrışma ve bölünmeden ve telafi ihtimallerinden söz ettik.

2017 yılının ilk Açık Bilinç programında "öğrenilmiş çaresizlik" durumunu, direnme yollarını, edim ve eylemin ve "oyunbozan etkisi"nin önemini konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç'te Koç Üniversitesi’nden Prof. Sami Gülgöz’le Türkiye'nin PISA sonuçlarını ve ülkemizdeki eğitim sistemini konuştuk. PISA skorları neyi ölçüyor, eğitim sistemimiz hakkında bize ne söylüyor? Eğitimde dünya ortalamasının altında yer almamızın sebepleri neler?

Bu hafta Açık Bilinç’te, Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi'nden (BEPAM) Dr. Ziya Toprak’la Türkiye'de akademinin kanayan yarası "intihal" konusunu ele aldık.

Bu hafta Açık Bilinç’te konumuz “cinsel istismar" yasa düzenlemesi bağlamında ve bilimsel veriler ışığında ergen beyninde karar mekanizmaları. Ergenlikte beyinde neler oluyor? Ergenlerin, uzun dönemli ve hayatları için belirleyici olacak sağlıklı kararlar alabilmesi beklenebilir mi?

Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Cem Say’la bilgisayar bilimlerinin kanser araştırmalarına katkısını ve bu alandaki son gelişmeleri konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç'te, 45. ABD Başkanı olarak seçilen Donald Trump'ın ABD ve dünya vizyonunu konuştuk. Programın ikinci bölümünde, çıkarılan KHK ile üniversitelerde rektörlük seçiminin kaldırılmasının ardından Prof.

Açık Bilinç'te bu hafta, bugün yapılmakta olan ABD başkanlık seçimlerini konuştuk: Seçmen demografisi, iki partili sistem, ilerici genç seçmenlerin içinde bulunduğu açmaz ele aldığımız konulardandı.

Bu hafta Açık Bilinç’te konumuz, Cumartesi günü yayımlanan 676 sayılı KHK ile kaldırılan rektörlük seçimleri ve akademik özerklik. Konuğumuz, 1992-2000 döneminde Boğaziçi Üniversitesi rektörü olan ve ülkemizde hem devlet hem de vakıf üniversitelerinin idari prosedürlerini yakından bilen bir isim, Prof. Üstün Ergüder.

Bu hafta Prof. Hakan Gürvit'le, insanlarda dil anlama ve kullanmaya dair en önemli beyinsel bozukluk olan afaziden söz ettik.

Açık Bilinç’te bu hafta, Sapolsky'nin babunlarda iktidar ve  güç dengelerini gözleyerek yazdığı "Barışın Doğal Bir Tarihçesi" başlıklı makalesinden yola çıkarak insan doğası ve barış hakkında konuştuk.