Açık Bilinç’te bu hafta Dr. Esra Mungan’la, ritm duygusunun insan evrimindeki rolünü ve müziğin sosyal yaşamdaki önemini konuştuk.
Müzik algısı ve zamanlamanın evrimi serisininde geçen hafta Dr. Muzaffer Çorlu’yla ele aldığımız konuları tartışmayı sürdürüyoruz.
Doktorasında müzik hafızasını incelemiş olan Esra Mungan, Boğaziçi Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde müzik kognisyonu üzerine dersler de veriyor.
İnsan yaşamında müzik niye var? Nasıl ortaya çıkmış ve hangi evrimsel nedenlerle önem kazanmış olabilir? Ritm ve senkronizasyonun işlevi ne?
Esra Mungan, müzik kapasitesinin insan evriminde sağladığı bireysel seçilim yararından çok, topluluk içi birleştirici etkisine dikkat çekiyor. Topluca yapılan müzik ve ana unsuru olan ritm tutmak, grup içi iletişim ve sosyal uyum açısından önemli bir evrimsel rol oynamış olabilir. Böyle bakıldığında, müziğin, sağladığı kolektif koordinasyon ve duygudaşlık hissi sayesinde, insan evriminde konuşma dilinden önce ortaya çıkmış olması muhtemel.
Yeni doğmuş bebeklerde gözlemlenen müzik hassasiyeti ve ninni formunun bütün kültürlerde bulunması da, müziğin dile nazaran öncelikli olabileceği tezini güçlendiriyor.
Serimizin çıkış noktası olan konu, canlılarda müzik algısına temel teşkil eden ritm ve zamanlama kapasitesiydi. Müzik hafızasında da temel unsur olan ritmin tamamlayıcı önemini, serinin “prelüd” programında Hande Akkan uygulamalı olarak anlatmıştı.
