14. Açık Radyo Dinleyici Destek Projesi Özel Yayını kapsamındaki özel Açık Bilinç'te dayanışma, özveri ve barış kavramlarından yola çıkarak İspanya İç Savaşı'na dair bir hikâye anlattık.
İspanya 1936-39 yıllarında sosyalistlerin desteklediği Cumhuriyetçilerle, falanjist Ulusalcılar arasında kanlı bir iç savaşa sahne olur. İç savaşı kazanan ve II. Dünya Savaşı sayesinde iktidarını pekiştiren Franco, 1939'dan 1975'e kadar İspanya'yı faşist diktatörlükle yönetecektir.
 | İspanya iç savaşı hakkında az bilinen bir gerçek, pek çok uluslararası gönüllünün destek için Cumhuriyetçilerin yanı sıra savaşmış olmasıdır. İspanya iç savaşının uluslararası birliklerinden birisi, ABD'li sosyalist ve komünist gönüllülerden oluşan Lincoln taburudur. |
Lincoln taburunda 3 binin üzerinde Amerikalı gönüllü İspanya'da faşistlere karşı savaşmış, 700'e yakını savaşta can vermiştir. Lincoln taburunun komutanlarından birisi, U.C. Berkeley'de ekonomi doktorasını bırakıp İspanya'da savaşmaya giden Robert Hale Merriman'dır.
ABD'de sosyalist hareket içinde yer alan Merriman, Kaliforniya'da rahat bir akademik hayat sürmek yerine, Cumhuriyetçilere destek için İspanya'ya gitmiştir. Savaşta yaralanınca, üniversiteden sınıf arkadaşı olan eşi Marion da, Merriman'a bakmak için İspanya'ya gider ve arka saflarda görev alır.
Robert Merriman'ın ön saflara dönmesiyle eşi Marion Kaliforniya'ya geri gider ve İspanyol Cumhuriyetçileri için destek kampanyaları başlatır. Merriman 1938'de Aragon yakınlarında faşist kuvvetler tarafından pusuya düşürülür. Bir daha kendisinden haber alınmaz. Cesedi bugüne dek bulunamamıştır.
İspanya'da gazeteci olarak görev yapan Ernest Hemingway, iç savaşı "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" romanında çok çarpıcı sahnelerle anlatmıştır. Edebiyat eleştirmenleri, Hemingway’in "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" romanının baş kahramanı Amerikalı komutan Robert Jordan için, Robert Hale Merriman'dan esinlendiğini söylüyorlar.
 | Marion Merriman, eşinin ölümünün ardından Kaliforniya'da hayatına aktivist olarak devam eder. Yeniden evlenir, Palo Alto'ya yerleşir. Üç oğlu olur. İkinci eşinin vefatından sonra geçimini evinin bir odasını Stanford Üniversitesi öğrencilerine kiraya vererek sağlar. Marion Merriman, hayatının sonuna kadar ikinci eşinden "çocuklarımın babası" olarak söz etmişti. "Kocam" dediğindeyse bilinirdi ki ilk eşinden söz ediyor. Hayatının son yıllarında kaleme aldığı, İspanya’da savaşırken ölen eşini ve iç savaş günlerini anlattığı kitabı İspanya'da Bir Amerikalı Komutan 1986'da yayımlanır. |
Marion Merriman, 11 Aralık 1991'de Palo Alto'daki evinde vefat etti. New York Times gazetesinde küçük bir ölüm ilanı çıktı.
İspanya'da Bir Amerikalı Komutan'ın yazarı, sosyalist, aktivist bu sıra dışı kadın, doktora yaptığım yıllarda benim ev sahibemdi.
 | Lincoln Taburu'ndan sağ kalanlar, ABD'de hayatlarına aktivist olarak devam ettiler. Savaş karşıtı gösterilerde hep ön saflarda yer aldılar. Lincoln Taburu'nun son üyesi geçen yıl bu zamanlar tam 100 yaşında bir genç olarak öldü. Taburdan geriye bizlere örnek olacak bir dayanışma ruhu kaldı. |
Lincoln Taburu'nun İspanya'da hayatlarını veren gönüllülerini ve Marion Merriman'ı, Açık Radyo’nun dayanışma haftasında anmak istedim.
İspanya'da faşizme karşı savaşmaya gitmiş gönüllüler hakkında daha fazla bilgiye, Lincoln Taburu Arşivi'nden erişilebilir: http://www.alba-valb.org
Biz dinleyicileri sayesinde bağımsızlığını koruyan Açık Radyo’ya, her daim açık kalmaşı için, Dayanışma, Özveri ve Barış Haftası boyunca destek olmayı lütfen unutmayalım.
Daha fazla kaynak için Açık Bilinç twitter hesabını takip edin: https://twitter.com/AcikBilinc
