Güven Güzeldere

Bu hafta Açık Bilinç'te inanç tacirliğinin psikolojik ve siyasi faktörlerini ele alıdık. İnsanları tarikat ve cemaatlere çeken, taraftarı ve müridi yapan, nedir? Dünyada ve Türkiye'de tarikatların ortak noktaları ve cemaat mensubiyetinin zihinsel iç dinamikleri üzerine konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç'te Özyeğin Üniversitesi’nden Dr. Ercenur Ünal ile dil-düşünce ilişkisini ele aldık.  Düşüncemizi dil yoluyla ifade ediyoruz. Ama hangi dili kullandığımız, kavramlarımızı, algımızı, düşünce yapımızı belirliyor mu? Örneğin, ana dilimiz Türkçe değil Almanca olsaydı, farklı bir zihin yapımız olur muydu?

Açık Bilinç’te bu hafta Boğaziçi Üniversitesi Fizik Dörtlüsü’nü ağırladık. Kara deliklerden iklim değişikliğine, parçacık hızlandırıcılardan tıp fiziğine kadar her konuyu anlayabileceğimiz şekilde aktarmak üzere @BogaziciKuartet bizimleydi. 

Bu hafta Açık Bilinç’te, hayal kırıklığı, ümitsizlik, ve yılgınlık üzerine konuştuk. Bu halet-i ruhiyeyi, felsefe tarihinde iç-dış dünya algısı, ve çağdaş psikoloji ve nörobilimde iyimserlik-kötümserlik ekseni üzerinden ele alıp, iç dünyamızdan yansımalar üzerine bir çözümleme yapmaya çalıştık.

Açık Bilinç'te Koç Üniversitesi'nden siyaset bilimci Prof. Dr. Murat Somer ile, Türkiye siyasi tarihi ışığında, seçimler sonrası bir değerlendirme yaptık: Neredeyiz, nereye gidiyoruz?  

Bu hafta Açık Bilinç’te, Türkiye tarihinin en önemli seçimlerinden birinin arifesinde, son dönemin siyasi göstergelerine göz atmaya ve genel bir seçim değerlendirmesi yapmaya çalıştık.

Bu hafta Açık Bilinç’te, sosyolog Sevinç Doğan'la siyasette taban mobilizasyonu, mahalle düzeyinde örgütlenme, gençler ve kadınların siyasete katılımı ve AKP & CHP seçmen profilleri üzerine konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç’te, "Fikri sabit" seçmen psikolojisini konuştuk. Bilişsel bilimler ışığında, ABD'den Türkiye'ye, siyasi inancın doğası ve seçmen kararlarının altında yatan nedenler. 

Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Ünal Zenginobuz ile, iktisatta temel kavramlar, faiz-enflasyon-döviz kuru ilişkisi ve Türkiye'nin ekonomik panoraması hakkında konuştuk.

Açık Bilinç'te bu haftaki sorumuz: Başkalarının cefasını, kendimiz deneyimlemeden, ne kadar anlayabiliriz Uluslararası Af Örgütü'nün hipnoz deneyi ışığında, toplumsal ayrışma, anlayış, empati, ve deneyim-idrak ilişkisi hakkında konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç’te konumuz, felsefe tarihi içinde, metafizik bir sorun olarak özgür irade. Her adımı önceden belirlenmiş bir dünyada, ipleri başkasının elinde olan kuklalar mıyız? Özgür irademiz olduğu düşüncesi bir yanılsama mı?

Bu hafta Açık Bilinç'te konumuz geçen hafta kaldığımız yerden devam ederek, nörobilim ve felsefe açısından özgür irade tartışmasıydı. Konuyu, canlılar dünyasında nadir rastlanan zihinsel bir meleke olarak irade; metafizik bir sorun olarak nedensellik, önceden belirlenmişlik, ve insan hayatında özgür iradenin yeri gibi başlıklar altında ele aldık.

Açık Bilinç’te bu hafta, nörobilimcilerle hukukçuları karşı karşıya getiren bir vak'ayı ele alacağız: Beyin arızaları iradeyi nasıl etkiler, cezai sorumluluk nasıl belirlenmeli? 

Bu hafta Açık Bilinç’te, geçen hafta başladığımız Nöro-Hukuk tartışmasına devam ediyoruz. Sorularımız şunlar: Nörobilim, Hukuk için neler vaat ediyor? Günümüzdeki cezai sorumluluk anlayışını değiştirmeli mi? Özgür irade, Nöro-Hukuk için merkezi bir kavram mı? Beyin implant'ları ve Nöro-Hukuk'un geleceği.

Bu hafta Açık Bilinç’te, Beyin Bilimleri ile Hukuk'un kesiştiği, heyecan verici yeni bir alanı konu edeceğiz: Nöro-Hukuk. Nöro-Hukuk nedir, nasıl ortaya çıktı, neler vaat ediyor, dünya hukuk sistemlerini dönüştürebilir mi Türkiye'deki ilk Nöro-Hukuk konferansını düzenleyen MEF Üniversitesi’nden hukukçu Prof. Ozan Erözden'le konuştuk. 

Doç. Dr. Devrim Dumludağ ile davranışçı iktisat bakış açısıyla Çiftlik Bank olayını ve Ponzi Piramidi'nden Saadet Zinciri'ne aldatılmanın psikolojisini konuştuk.  

Teması "Müşterekler" olarak belirlenen 15. Açık Radyo Dinleyici Destek Günleri'ne denk gelen bu haftaki Açık Bilinç'te, George Monbiot'nun 2017 tarihli yeni kitabı “Out of the Wreckage” ( Enkazdan Çıkmak) adlı kitabının ışığında, 'insan doğası', müşterekler, dayanışma, ve "insanlığımızı diriltecek yeni bir aidiyet siyasetinin ipuçları"nı konuştuk. 

Açık Bilinç’te geçtiğimiz hafta kaybettiğimiz Stephen Hawking'i andık. Hawking evren anlayışımızı nasıl değiştirdi? Nasıl bir insandı? Hawking'in bilime ve insanlığa katkılarını onu şahsen tanımış olan ve aynı alanda araştırmalar yürüten, Bilim Akademisi kurucu üyesi Prof. Rahmi Güven ile konuştuk.

Açık Bilinç’te bu hafta konumuz depresyon. Türkiye Psikiyatri Derneği başkanı Prof. Timuçin Oral ve Maastricht Üniversitesi'nden Dr. Sinan Gülöksüz ile depresyonun türleri, teşhisi ve tedavisi, beyin kimyası hakkında konuştuk. 

Açık Bilinç'te bu hafta, geçen hafta kaldığımız yerden devam ederek, konuğumuz Cemil Türün'le, dijital para, Blockchain ve Bitcoin hakkında konuşmaya devam ettik: Dijital paranın geleceği var mı, kapitalist sistem içinde bir spekülasyon aracına mı dönüşüyor, iklime etkisi nedir? 

Bu hafta Açık Bilinç'te, digital para hakkında temel kavramlardan geleceğe dair sorulara kadar pek çok şeyi konuşacağımız iki haftalık bir dizinin ilk bölümünde Cemil Şinasi Türün konuğumuzdu. Bu programı temel sorulara ayırdık: Dijital para ne zaman ve nasıl "yoktan var oldu" ve değer kazandı? Blockchain nedir, merkezi denetimi nasıl kırabilir? Bitcoin bir tür "sanal altın" olarak görülebilir mi, güvenliği var mıdır, madenciliği nasıl yapılır? Haftaya yine aynı konuğumuzla aynı konunun farklı boyutlarını konuşmaya devam edeceğiz.

Bu hafta Açık Bilinç'te Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Ferda Keskin'le siyaset felsefesi hakkında konuştuk. Neoliberal sistemin açmazlarını, yükselen sağ, milliyetçi muhafazakâr hareketlerle küresel kapitalizmin çelişkilerini ele aldık.

Bu hafta Açık Bilinç’te, 1 Aralık 2017'de kaybettiğimiz, Türkiye kökenli en önemli tarihçi ve eleştiri kuramcılarından olan Prof. Arif Dirlik'i EK Dergi Genel Yayın Yönetmeni Ali Şimşek’le birlikte andık.

Bu hafta Açık Bilinç'te doğumgününden yola çıkarak biraz olasılık kuramı, biraz astroloji, biraz da sosyal psikoloji konuştuk. Doğumgünü paradoksu nedir? Doğumgünümüz kişiliğimizle ilgili bir şey söylüyor mu? Aile içi doğum sıramızın hayatımızda belirleyici rolü var mı?    

Açık Bilinç'te otoriter rejimler, itaat, kitle psikolojisi, sivil itaatsizlik ve adalet üzerine tartışmaları içeren programlarımızı biraraya toplamak iyi olur düşüncesi ile bu derlemeyi hazırladık.

Açık Bilinç’te bu hafta sorumuz şuydu: Kötülük içimizde mi? Sosyal Psikoloji tarihinin en tartışmalı çalışması sayılan Stanford Hapishane Deneyi, bu çalışmanın öncülleri olan Milgram Deneyi ve Adolf Eichmann Davası çerçevesinde, zulüm ve kötülüğün doğası, suça teşvik eden hiyerarşik güç yapıları ve bireysel sorumluluk konularını ele aldık.  

Açık Bilinç’in 2018 ilk programında, şu konulara değindik: Yeni yıl niyetlerimizi tutabiliyor muyuz?; Dünyada ve Türkiye'de üniversite sıralamalarına bir bakış; "Alternatif Tıp" serisi üzerine dinleyici soru ve yorumları, alternatif tıp alanında sıkça kullanılan “enerji” ve “quantum” kavramları; 2018'deki yeni Açık Bilinç programları.  

Açık Bilinç'te  geçtiğimiz 6 hafta boyunca "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" başlıklı bir seri program yaptık. Bu seri kapsamındaki bütün programları bir arada derli toplu bir şekilde burada bulabilirsiniz:

Bu hafta Açık Bilinç’te "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 6. ve son bölümünde Prof. Dr. Meliha Korkmaz'la Hacamat uygulamaları, tıp tarihinden ilginç vak'alar, alternatif tedavilerde güvenilirlik, etik ve hekim sorumluluğu üzerine konuştuk.

Bu hafta Açık Bilinç’te, "Geleneksel, Alternatif ve Tamamlayıcı Tıp" serisinin 5. bölümünde Prof. Dr. Meliha Korkmaz ile Tıp tarihi, geleneksel ve alternatif tedaviler, dünyada ve Türkiye'de hekim yaklaşımı ve etik sorular üzerine konuştuk.