In Memoriam'25

Programın açılışını, 4 Haziran’da aramızdan ayrılan Nicole Croisille’in seslendirdiği J’ai besoin de toi, j’ai besoin de lui adlı parçayla yaptık. Sanatçının ölümünün ardından, Fransız Öpücüğü’nün 17 Haziran’da yayınlanan bölümünde, Apaçık Radyo programcılarından Sedat Nemli ile birlikte Croisille’in hayat hikâyesinden ve repertuarının öne çıkan parçalarından ayrıntılı şekilde bahsetmiştik.

Mart ayında aramızdan ayrılan Herbert Léonard, 25 Şubat 1945’te, Strasbourg’da dünyaya gelmiş, genç yaşta gitar çalmayı öğrenmesinin ardından da ilk olarak Les Jets sonra da Les Lionceaux isimli gruplarda boy göstermişti. 1967’de pek ses getirmeyen ilk 45’liğini Mercury etiketiyle çıkaran genç adam aynı yıl Antoine’a gitarist olarak eşlik etti. O senenin sonlarına doğru Si je ne t’aimais qu’un peu ve Jefferson Airplane’in Somebody to Love’ından uyarlanan Pour un peu d’amour sayesinde adı yavaş yavaş müzik piyasasında duyulmaya başlanırken ertesi yıl Something’s Gotten Hold of My Heart’ın Fransızca versiyonu Quelque chose tient mon cœur ile ilk hit şarkısına imza attı. Aynı yıl piyasaya çıkan Pour être sincère bu başarının tesadüf olmadığını kanıtlayacak ancak 1969 Mart’ında geçirdiği ciddi trafik kazası, Léonard'ın bir hayli umut vadeden bir şekilde başlayan kariyerinin birkaç yıllığına duraksamasına neden olacaktı. Altı aylık bir iyileşme sürecinin ardından yetmişlerin başında bir süreliğine Gérard Manset ile birlikte çalışan Léonard, bu dönemde çıkardığı yeni albümler fazla ses getirmeyince müziği bırakıp bir diğer ilgi alanı olan havacılığı konu alan yazılar yazmaya başladı.

Herbert Léonard'ın 1981 yılında genç besteci Julien Lepers ile tanışması, kariyerinde bir dönüm noktası oldu. Lepers imzalı Pour le plaisir 45’liği iki milyondan fazla satıp Altın Plak statüsüne erişince müziğe geri dönmeye karar verdi ve 1983’te Julie Pietri ile düet yaptığı Amoureux fous ve sonraki yıl seslendirdiği, televizyon dizisi Chateauvallon’un jenerik müziği Puissance et gloire ile bir kez daha müzik listelerinin üst sıralarına tırmandı. 1995’te piyasaya çıkan “Notes intimes”, özellikle kadın dinleyicilerin büyük ilgi gösterdiği sanatçının, romantik tarafını ön plana çıkarırken 1999 tarihli “Génériquement votre”’da; Nestor Burma ve ülkemizde Yalan Rüzgârı adıyla gösterilen The Young and the Restless (Les Feux de l’amour) gibi dizilerin açılış müziklerinden yapılan uyarlamalar yer aldı. Aynı yıl Notre-Dame de Paris müzikalinde Daniel Lavoie ile özdeşleşen Frollo karakterini canlandıran sanatçı, 2002 ve 2004’te yayınladığı albümlerde yine ağırlıklı olarak romantik parçalara yer verdi. 2014’te rythm’n’blues türündeki şarkılarla dikkat çeken “Demi-tour” adlı albümü yayınlayan Léonard’ın, tamamlamaya fırsat bulamadan hayatını kaybettiği son albümü “Je voudrais te parler de moi” ise, ölümünden sonra, 10 Ekim 2025’te aldı müzik marketlerdeki yerini.

7 Ocak’ta hayata veda eden Gilles Dreu, şarkıcılığa başlamadan önce beden eğitimi öğretmenliği ve tiyatro oyunculuğu yapmış, ilk 45’liğini ise 1962 yılında yayınlamıştı. Tarzı fazla entelektüel bulunduğu için çok ses getirmeyen birkaç albüm sonrasında 1966’da Hugues Aufray’in tavsiyesi üzerine popüler müziğe yönelmeye karar veren sanatçı, 1968 yılında Alouette, Alouette adlı parça sayesinde gelen büyük patlamanın ardından 70’li yıllarda seslendirdiği Pourquoi bon Dieu ve Descendez l’escalier gibi şarkılarla şöhretini korudu. 80’lerde sahne hayatının kendisini yorduğunu fark ederek önce Vichy’de bir spor salonu açtı daha sonra da bu konuyla ilgili bir kitap yazdı. 90’lı yıllarda müziğe geri döndü ve “Terre de lumière” ve “Chanter pour elle” gibi albümlere imza attı. 2006’da Âge Tendre et Têtes de Bois turnesinin ilk sezonuna katılan Dreu sonraki yıllarda bu organizasyonun vazgeçilmez konuklarından biri haline geldi. 2007 yılından itibaren Fransa’nın güney kıyısında yer alan Gard kentinde yaşamaya başlayan sanatçı, 2014 yılında sekseninci yaş günü şerefine “4 fois 20 ans” isimli bir albüm yayınlamıştı. 3 Haziran’da aramızdan ayrılan Frankie Jordan ise, 1938’de Cezayir’in Oran kentinde dünyaya gelmiş, 1961'de Johnny Hallyday tarafından da seslendirilen Fats Domino uyarlaması Tu parles trop sayesinde şöhreti yakalamasının ardından yine aynı yıl müzik kariyerine ilk adımlarını atan Sylvie Vartan’la birlikte Panne d’essence adlı şarkıyı kaydetmişti. Yé-yé akımının sona ermesiyle müziği bırakan ve yaklaşık elli yıl boyunca diş hekimliği yapan Jordan, 2005’te Légion d’Honneur nişanına layık görüldü.

Fransız müziğinin değeri pek bilinmeyen gizli cevherlerinden Jean Guidoni de bu yıl aramızdan ayrılan sanatçılar arasında. 3 Mayıs 1951’de Toulon’da dünyaya gelmişti Guidoni. Bir süre Marsilya’da kuaförlük yaptıktan sonra 1977’de, sözleri Jacques Lanzmann imzasını taşıyan ilk 45’liği Le Têtard’ı yayınlamış, kariyerine tam anlamıyla başlamasını sağlayan albüm ise 1980 yılında piyasaya sürdüğü “Je marche dans les villes” olmuştu. Fassbinder evreninden ilham aldığı eserlerinde eşcinsellik, pornografi ve hatta nekrofili gibi hassas ve tehlikeli konulara değinen sanatçı; cinsellik ve ölüm kokan şarkılarıyla sahnede onu izleyenleri kendine hayran bırakırken provokasyondan çok kimlik arayışı amacı taşıyan bu farklı repertuvar, ertesi yıl ona bir de Charles-Cros Akademisi ödülü getirdi. Şarkı sözlerinin tamamı Pierre Philippe tarafından kaleme alınan 1982 tarihli ikinci albümü “Crime passionnel”in müziklerini Arjantinli ünlü besteci Astor Piazzolla’ya emanet eden Guidoni, aynı yılın sonbaharında Théâtre des Bouffes du Nord’da sahne aldı. Simsiyah giysileri, topuklu ayakkabıları ve abartılı makyajıyla tabuları yıkan bir imaj çizdiği bu gösteri, eleştirmenler tarafından yere göre sığdırılamazken “alacakaranlık aşığı” lakabıyla anılmaya başlayan Korsika asıllı sanatçı, üçüncü albümü “Le Rouge et le Rose”u 1983 yılında çıkardı. Faşist bir darbe sonrası çoğunlukla komünistlerin, Yahudilerin ve eşcinsellerin zulüm gördüğü bir Paris’i tasvir ettiği açılış şarkısı Tout va bien ile dikkat çeken bu çalışmayı fuhuş hakkında çeşitlemelerden oluşan 1985 tarihli bir diğer albüm izleyecekti. Bundan iki yıl sonra uzun süredir birlikte çalıştığı söz yazarı Pierre Philippe ile yollarını ayırarak kendi kaleme aldığı göreceli olarak daha "aklı başında" şarkılardan oluşan “Tigre de porcelaine”i çıkaran sanatçı, 1995 tarihli “Vertigo”’da bu kez Michel Legrand ile bir araya geldi. Belki kasvet ve karamsarlık dolu eserleri, belki de toplum tarafından tam anlamıyla kabul görmeyen azınlıklara duyduğu özel ilgi yüzünden geniş kitlelerce bir türlü benimsenemeyen Guidoni, buna karşın bildiği yoldan sapmayarak üretmeye yaşamının son günlerine dek devam etti. 21 Kasım’da akciğer kanserine yenik düşerek aramızdan ayrılan sanatçının son albümü "Eldorados" da bu yılın Nisan ayında almıştı müzik marketlerdeki yerini.

Özellikle altmışlı ve yetmişli yıllarda imza attıkları mizah dozu yüksek şarkılarla tanınan Les Charlots grubunun kurucu üyelerinden gitarist Jean Sarrus de bu yıl hayata veda eden isimler arasındaydı. 1965’te Les Problèmes adı altında bir araya gelen grup üyeleri; Françoise Hardy, Johnny Hallyday ve Claude François konserlerinin açılışlarında sahne alma şansı bulmuş, 1966’da ise isimlerinin hafızalara kazınmasını sağlayacak sihirli bir formül keşfederek dönemin ünlü şarkılarını alıp kendi yazdıkları uçuk kaçık sözlerle yeniden seslendirmişlerdi. Bu şekilde Jacques Dutronc’un Les play-boys’u, Les Plaies-Bois’ya; Polanreff’in L’amour avec toi’sı, L’amour avec toé’ye, Johnny Hallyday’in Hey Joe’su da Hey Max’a dönüşüvermişti. Grup aynı yıl kendi ismini de Les Charlots olarak değiştirirken repertuvarında, popüler şarkılardan yaptıkları uyarlamaların yanı sıra Paulette, Cet été, c’était toi ve Merci patron gibi orijinal başyapıtlara da yer vermeye başladı. 80’li yıllarda grubun solisti Gérard Rinaldi, Marc et Sophie isimli televizyon dizisinin başkahramanı olarak üne kavuşarak hayatının sonuna dek küçük ekranda yer almayı sürdürdü. 1992’de Richard Bonnot, Gérard Filippelli ve Jean Sarrus üçlüsü, Le Retour des Charlots isimli bir film için son kez bir araya gelirken Sarrus bunun sonrasında bir özel televizyon kanalında country müzik uzmanı olarak görev almaya başladı. Grup üyeleri 1997 yılında birlikteliklerine resmi olarak son verdiklerini açıklarken Jean Sarrus, 2012’de hayata veda eden Gérard Rinaldi ile birlikte 2009 yılında gerçekleşen Âge Tendre Tête de Bois turnesinde boy gösterdi. 

Yukarıda bahsettiğimiz isimler dışında Fransa’da son dönemin en popüler rap müzisyenleri arasında yer alan Werenoi, Les Forbans grubunun solisti Albert Kassabi, reggae tarzındaki parçalarıyla tanınan Naâman, Ekim ayında özel bir programla andığımız söz yazarı Michel Jourdan ve kariyerine altmışların ortasında Edith Piaf şarkıları seslendirerek başlayan Georgette Lemaire de bu yıl hayata veda eden sanatçılar arasındaydı. 4 Nisan’da yaşamını yitiren Malili Amadou Bagayoko'nun yolu ise 1976’da kendisi gibi görme engelli olan Mariam Doumbia ile kesişmiş ve sanatçı, seksenlere onunla birlikte Mali’s Blind Couple adlı grubu kurmuştu. 1986’da Fildişi Sahillerine yerleşmeleriyle ikilinin şöhreti uluslararası bir boyuta ulaştı, doksanlarda ise Fransa’da verdikleri konserlerle büyük beğeni topladılar. 2005 ve 2013 yıllarında En İyi Dünya Müziği Albümü dalında Victoire de la Musique ödülüne layık görülen ikili, en son 2024’te Paris’te düzenlenen Paralimpik Yaz Olimpiyatlarının kapanış töreninde de sahne almıştı.