Su Müştereği

Açık Radyo’nun 47. yayın dönemi 4 Kasım tarihinde sona eriyor. 48. Yayın döneminde Su Müştereği programına ara vereceğiz. Dolayısıyla bu yayın dönemindeki son programımızda, bugüne kadar su meselesini programlarımızda nasıl ele aldığımızı, neye vurgu yapmaya çalıştığımızı aktardık.

Su Müştereği programında bu hafta İstanbul'da kent müşterekleri mücadelelerini konuştuk. Yakında çıkacak bir müşterekler siyaseti kitabı için "İstanbul'da Kentsel Muhalefet ve Müşterekler Politikası" başlıklı bir makale kaleme alan Fırat Genç konuğumuz oldu.  

Bu hafta Su Müştereği programında Begüm Özden Fırat ile 1990’ların başından 2000’lere kadar süren karşı küreselleşme hareketi içinde ve devamında  Arap Baharı ve “meydan/işgal hareketlerinin yaşandığı 2010-2013 küresel hareket dalgası içinde müşterekler siyasetinin seyrini  konuştuk.  

Bir önceki Müşterekler programında Hükümetin açıkladığı 100 günlük icraat programı üzerinden ekonomik krizin faturasının emeği ile geçinenlere ve dar gelirlilere çıkarılmaya hazırlanıldığı üzerine konuşmuştuk. Bu hafta ise ekonomik, ekolojik veya politik krizlerin şirketler tarafından nasıl fırsata çevrildiğine odaklandık.

Bu hafta Dolar ve Euro’nun yükselmesinin yaratacağı ekonomik krizin su varlıklarını ve diğer müşterekleri nasıl etkileyeceğini ele almaya çalıştık. 2008 krizi sonrası ABD ve Avrupa ülkelerinde yaşanan kemer sıkma politikalarına karşı yükselen su hakkı hareketlerini hatırlattık.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2016 verileri üzerinden hazırladığı Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Değerlendirme Raporu’na göre; ülke genelinde, 30 ilde su kirliliği, 26 ilde hava kirliliği, 21 ilde atıklar, 3 ilde gürültü kirliliği, 1 ilde de erozyon öncelikli çevre sorunları olarak ifade edilmiş. Su kirliliğinin 1.,2. ve 3. sırada sorun olan il sayısının toplamı 76. Su kirliliğinin birinci öncelikli sorun olduğu illerin yer aldığı havzalar ise Meriç-Ergene, Marmara, Susurluk, Gediz, Kızılırmak-Yeşilırmak, Doğu Karadeniz, Çoruh ve Van Gölü Havzaları.  Özetle 2016 yılı verileriyle Türkiye genelinde birinci öncelikli sorun: Su kirliliği.

Bu hafta Su Müştereği programında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı’ndan, öğretim görevlisi Prof. Dr. Doğanay Tolunay ile 5 Haziran'da Trakya Platformu tarafından gerçekleştirilen "Trakya’da Çevre Sempozyumu" hakkında konuştuk.

Bu haftaki Su Müştereği'nde küresel ısınmanın sonucu olarak giderek artan sıklıkta ve şiddette karşımıza çıkan kuraklık ve sel felaketleri ile bunların neden olduğu ekonomik ve toplumsal sonuçları konuştuk. Son iki hafta içerisinde dünya genelinde küresel ısınmanın tetiklediği ama kentleşme, yoksulluk ve hükümet politikalarıyla da birleşen nedenlerden ötürü çeşitli sel felaketleri ve kuraklık haberleri medyada yer aldı. Bu haberlere çeşitli raporlar da eşlik etti. Biz de bu haber ve raporları sizler için derledik

Konuğumuz Umut Kocagöz ile gıdayı bir müşterek olarak nasıl tanımlayabileceğimizden, gıdayı bir müşterek olarak tanımlamanın önemine, dünyada ve Türkiye’de gelişen gıda müştereklerinin mücadele deneyimlerine, Türkiye’de gıda sorunun geldiği noktadan gıdayı müşterekler siyasetinin parçası haline getirmek için neler yapılabilineceğine dair konuştuk.

AK Parti'nin seçim beyannamesinde  “İktidara geldiğimizde çevre politikalarında ve uygulamalarında ülkemizde yeni bir dönem başlattık,” yazıyor ve en büyük başarılarından biri "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreçlerini basitleştirmek" olarak ifade ediliyor. Oysa 16 yıldır uygulamalarından da tanık olduğumuz gibi ÇED süreçlerinin basitleştirilmesi, sürecin bürokrasiden arındırılması değil, bizzat  çevre denetimlerini kaldırarak şirketlerin önünü açmak ve doğa yıkımını hızlandırmak oldu.

Su Müştereği programının bu hafta konusu Müşterek Barcelona. Dünyada müşterekler siyasetinin ortaya çıkışında önemli yere sahip olan İtalyan Su Hareketi’nin müşterekler kavramı İspanya’da da Su Yaşamdır Platformu tarafından sahiplenildi.

Bu programda tüm canlıların müştereği olan suyu her türlü metalaştırma ve ticarileştirme girişimlerine karşı savunanları, suyun yönetimini demokratikleştirerek onu müşterekler siyasetinin bir parçası haline getiren toplumsal mücadeleleri sizlerle buluşturacağız. Bu hafta 2000 yılının ilk aylarında Bolivya’nın Cochabamba şehrinde su hizmetlerinin özelleştirilmesine karşı verilen ve tarihe Cochabamba Su Savaşları olarak geçen mücadeleyi ve ondan ilham alarak müşterekler kavramını toplumsal hareketlerin gündemine taşıyan İtalyan Su Hareketleri Forumu’nu anlatıyoruz.