Korsika Şarkıları

Programın açılışını, Yves Duteil'in 1993 tarihli Les Corses (Korsikalılar) adlı parçasıyla yaptık. Şarkıda: “Her zaman bir köyleri vardır, bir hikayeleri ya da takma adları, yüzlerindeki çizgilerden biliriz nereli olduklarını, ve eğer para, yoksulluk, umut ya da aşk sınırların ötesine itiyorsa onları çekip gitmeleri için geri dönmeksizin, Onlar Korsikalı ve öyle kalacaklar sonsuza dek” sözleriyle bahsediyordu bu halktan. Uzun yıllardır ailesiyle birlikte Korsika’da yaşayan Duteil adayla ve ada halkıyla ilgili: “Bugün kendimi onlardan biri gibi hissediyorum. Burada doğma ayrıcalığına sahip olamadım ama bir seçim yapmak gerekirse burada denize karşı ölmek ve sonsuza dek dalgalardan oluşan bir koronun denize açılışını dinlemek isterim” ifadelerini kullanmıştı.

Korsika adası, Fransa’nın güney doğusunda yer alıyor ve 1000 km’lik bir kıyı şeridine ve iki yüzden fazla plaja sahip. 1768’e kadar Cenova Cumhuriyetine bağlıydı Korsika. Cenevizliler bu tarihte adayı borçları karşılığında Fransa Kralı XV. Louis’ye devretti. Bu aynı zamanda tarihteki en ünlü Korsikalı olan Napoléon Bonaparte’ın doğum yılına denk geliyor. II. Dünya Savaşı'nda 1942-43 yılları arasında İtalya tarafından işgal edilen Korsika, 1975'te Fransa'nın 22 bölgesinden biri oldu. Bununla birlikte adada yaşayanların çoğunluğu özerklik talep ediyor ve özellikle 1991’de kabul edilen yasayla, bu anlamında biraz daha mesafe kat ettiler. Adada, Fransızcanın yanında Korsika dili konuşuluyor. Korsika müziği dendiğinde ise akla daha çok polifonik yani çoksesli melodiler ve korolar geliyor. I Muvrini grubu bu tarz müziğin en önemli temsilcilerinden. Bunun dışında kırklı ve ellili yılların ünlü şarkıcısı Tino Rossi de Korsika doğumlu ve anavatanıyla ilgili birçok şarkıyı da seslendirmiş. 

Korsika müziğinin halen hayatta olan en önemli temsilcilerinden Antoine Ciosi, 15 Aralık 1931’de doğmuş. Korsika kültürünün en önemli savunucularından biri olarak tanınan sanatçı kariyeri boyunca geleneksel Korsika şarkılarını yorumlayarak adanın folklorik mirasını yeni nesillere aktaran bir isim. Yedi kardeşin en küçüğü olarak dünyaya gelmişti Ciosi ve babası, köyün saygın bir çiftçisi olan "ilerici" bir Korsikalıydı. Babasının erken ölümü aile üzerinde derin etki bıraktı. Gençliği otobiyografik kitabı Une odeur de figuier sauvage - Une enfance corse'da (Vahşi İncir Kokusu - Bir Korsika Çocukluğu) anlattığı gibi İtalyan-Alman işgali altındaki Korsika'da geçmişti sanatçının. Müzik kariyerine 1963'te Paris'teki Olympia konser salonunda düzenlenen ilk Korsika Şarkı Festivali'nde Paese spentu adlı şarkıyla birinci olarak başladı. Bu ödül, onun Korsika kültürünü savunma tutkusunu pekiştirdi. Altmış yılı aşan kariyeri boyunca otuzdan fazla albüm çıkardı Ciosi ve geleneksel Korsika şarkılarını modern yorumlarla birleştiren çalışmalarıyla hafızalarda yer etti. Her şarkıdan önce kısa bir metni okuduğu konsept albümleriyle de tanınıyor sanatçı. 2001’de Fransa tarafından Légion d'Honneur nişanında layık görülen Ciosi, 2018'de de Marsilya şehrinin onursal vatandaşı ilan edildi. Tüm bunların yanında, son dönemde Patrick Fioiri’nin öncülüğünde birçok sanatçının bir araya gelerek Korsika’ya özgü parçaları seslendirmesiyle ortaya çıkan Corsu - Mezu Mezu serisine de katkıda bulundu.

Anne tarafından Korsikalı olan ve çocukluğunun bir bölümünü adada bulunan Ajaccio kasabasında geçiren Patrick Fiori, 1998’de rol aldığı Notre Dame de Paris müzikali sayesinde şöhrete kavuşmuş, bunun ardından da Fransız popüler müziğinin sevilen isimlerinden biri haline gelmişti. 2015’te, geleneksel Korsika şarkılarının Korsikalı ya da Fransız pop yıldızları tarafından bir arada seslendirilmesini hedefleyen Mezu Mezu adlı projeye öncülük etti Fiori. Mezu Mezu, Korsika dilinde "karışım" anlamına geliyor, bu da projenin hedeflediği kültürel karışımı ifade ediyor. Yayınlanmasının ardından eleştirmenlerden tam not alan projenin ilk albümü, üç yüz binin üzerinde bir satış rakamına ulaşarak ticari anlamda da önemli bir başarıya imza attı. Fransa listesinde dört hafta boyunca bir numarada kalan albüme katkı veren sanatçılar arasında ise Christophe Mondoloni, Benabar, Petru Guelfucci, Francis Cabrel ve Maxime Le Forestier gibi isimler bulunuyordu. 

Mezu Mezu serisinin ikinci albümü, 2022’de piyasaya çıktı. Bu albüme katılan isimler arasında ise, Kendji Girac, Jenifer, Julien Doré, Claudio Capéo ve Thomas Dutronc gibi otuzdan fazla sanatçı yer alıyordu. Antoine Ciosi de yine hemen hemen tüm şarkıların öncesine şarkıyı tanıtan birkaç cümleyle katkıda bulunmuştu albüme. Albümün dikkat çeken parçalarından Ti vecu o la mio bandera'yı tıpkı Fiori gibi anne tarafından Korsikalı olan Jenifer, Voce Vento grubu ile birlikte seslendirmişti. Sözleri grup üyelerinden Frédéric Poggi’nin imzasını taşıyan şarkıda: “Seni görüyorum bayrağım, açan her çiçekte, güneşin altındaki her anıtta, her çan sesinde, en büyük yol göstericisin sen benim için” sözleriyle Korsika’yı kendi bayrağına sahip bir vatan olarak gördüklerini dile getiriyordu sanatçılar. Bunun yanı sıra doğaya, geleneklere ve adaya duyulan bağlılığa da değiniliyordu. Albümde Kendji Girac’la L’Avvinta grubunu bir araya getiren Catena adlı parça ise geleneksel bir Korsika şarkısı. Catena, "çınar" anlamına geliyor, şarkıda da dostluk, birlik ve özgürlük gibi temalar ele alınıyor. Parçanın klibi Ajaccio’daki Mare e Sole Plajında çekilmişti ve şu ana dek Youtube’da üç milyondan fazla kez görüntülendi.

Mezu Mezu serisinin üçüncü albümü 3 Ekim’de piyasaya çıktı. Bu albüm aracılığıyla, aynı zamanda projenin onuncu yılını kutlayan sanatçılar arasında ekibin değişmez üyeleri Patrick Fiori ve Antoine Ciosi’nin yanı sıra Francis Cabrel, Véronique Sanson, Marc Lavoine ve Zaz gibi isimler yer alıyor. Albümün öne çıkan parçalarından biri de Patrick Fiori ve Santa'nın birlikte seslendirdiği Un populu unitu. Orijinali Chjamu A Puesia’nın 1981 tarihli albümünde yer alan parça, Şilili Quilapayún grubunun, 1973 tarihli El pueblo unido jamás será vencido adlı şarkısından Korsika diline uyarlanmış. Şili'deki darbeden birkaç ay önce, Salvador Allende'ye destek amacıyla kaleme alınan parça, Şilili besteci ve piyanist Sergio Ortega tarafından "bir öğle yemeği sırasında hızlıca" yazılmış ve siyasi amaçlar için kullanılabilecek, ritmik bir marş" olarak bestelenmiş. Grup tarafından ilk olarak 4 Temmuz 1973'te Santiago'da seslendirilen şarkı, kısa sürede büyük yankı uyandırırken zamanla Şili ile doğrudan bağlantısının ötesine geçerek, özgürlük ve eşitlik için mücadele eden tüm ülkelerin ezilen vatandaşları için birlik ve halk dayanışmasının sembolü haline geldi ve birçok farklı dile çevrildi. İran'da İslam devrimi sırasında Farsça olarak Barpakhiz ismiyle seslendirilirken Bolivya'da 2000'li yıllarda Su Savaşları sırasında protestocular tarafından "El pueblo unido, jamás será vencido – Birleşen halk asla yenilmez" sloganları atılmıştı. Bunun yanı sıra Britanyalı Sham 69 grubu, yetmişlerin sonunda bu parçadan esinlenen ve benzer bir melodiyi kullanan If the kids are united adlı parçayı yayınlamıştı.

Yine Mezu Mezu serisinin üçüncü albümünde yer alan Core timpesta adlı parçayı Korsikalı EPPÒ grubu ve Jérémy Frérot birlikte seslendirmiş. 2018’de beş müzisyen tarafından kurulan EPPÒ, Korsika köklerini Akdeniz, folk, rock ve çağdaş ritmik etkilerle birleştirerek ada müziğine yeni bir soluk getirmişti. Repertuarında; yaşama sevinci, ada kültürü ve paylaşım gibi temaları ele alan parçalara yer veriyor topluluk, besteleri sayesinde ise şenlikli, şiirsel ve eğlenceli bir evren yaratmayı başarıyor. Bu anlamda verdikleri her konserin, dinleyicilerin şarkı söylemeye ve dans etmeye davet edildiği gerçek bir kolektif birliğe dönüştüğünü söylemek mümkün. Core timpesta da grubun 2021 tarihli ilk albümünde yer alıyordu. Topluluk, kısa süre içinde büyük ses getiren bu albüm sayesinde, pandemi kısıtlamalarına rağmen yüzden fazla konser verme şansını elde etmişti.