Haftanın Kitabı'nda Ceyhan Usanmaz, Dostoyevski 'düşkünlerinin' yakından tanıdığı Joseph Frank'in "Dostoyevski Üzerine Dersler" adlı kitabı üzerine konuşuyor.
Rus klasikleri ve özellikle de Dostoyevski 'düşkünlerinin' yakından tanıdığı bir isim Joseph Frank. Kaleme aldığı beş ciltlik Dostoyevski biyografisi, bir Dostoyevski romanı için dile getirilebilecek övgülerle karşılanıyor! (René Girard, 'anıtsal bir eser' olarak nitelendiriyor örneğin.) Maalesef bu beş ciltlik hacimli biyografi henüz Türkçede yayımlanmadı ama bizzat Joseph Frank'in kısaltarak tek cilt haline getirdiği versiyonunu okuma şansı bulmuştuk. (Kısaltılmış versiyonun da hayli hacimli olduğunu söylemeye gerek yok sanırım!) Dostoyevski: Çağının Bir Yazarı, 2016'da Ülker İnce çevirisiyle Everest Yayınları tarafından yayımlanmıştı. Yakın bir zaman önce de, Türkçede yeni bir Joseph Frank çalışmasıyla daha karşılaştık.
Dostoyevski Üzerine Dersler, adı üstünde, Joseph Frank’in Stanford Üniversitesi’nde verdiği Dostoyevski derslerinin notlarından oluşuyor. Dostoyevski: Çağının Bir Yazarı'na beş ciltlik biyografinin 'özü' olarak bakarsak, Dostoyevski Üzerine Dersler'i de 'özün özü' olarak nitelendirmek mümkün. Joseph Frank'in Dostoyevski'ye bakış açısına bir giriş kitabı olarak... Peki nedir bu bakış açısı? Frank'in ifade ettiği şekilde; hayattan esere değil, bilakis eserden hayata giden bir bakış açısı. Biraz daha ayrıntılandırdığımızda da; Joseph Frank'in Dostoyevski'nin eserlerinde yer alan psikolojik ile ideolojik unsurlar arasındaki ilişkiyi o dönemin toplumsal ve kültürel bağlamı içerisinde anlamaya yönelik bakış açısı... Zaten Profesör Joseph Frank'in, Stanford Üniversitesi'nde her sene on hafta süreyle anlattığı bu derslerin adı da "Dostoyevski ve Dönemi/Çağı." Ve bu derslerin amacını da, Joseph Frank, açılış dersinde şöyle ifade ediyor: Dostoyevski'nin en fazla bilinen eserlerinden bazılarını okumak ve böylece onun romanlarındaki edebi ve ideolojik unsurları bilinir kılmak.
Joseph Frank
Dostoyevski Üzerine Dersler
çev. Ayhan Koçkaya
VakıfBank Kültür Yayınları, 2025, 256 s.
