"Kutuptan çok Akdeniz'e uygun"

-
Aa
+
a
a
a

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Sibirya'daki sıcak dalgası sırasında bir meteoroloji istasyonu tarafından kaydedilen 38 derece sıcaklığı "Kutuptan çok Akdeniz'e uygun" diye niteledi.

Gezegenin Geleceği: 20 Aralık 2021
 

Gezegenin Geleceği: 20 Aralık 2021

podcast servisi: iTunes / RSS

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Sibirya'nın Verkhoyansk kentinde geçen yıl 20 Haziran tarihinde kaydedilen sıcaklığı teyit etti. WMO, Sibirya'daki sıcak dalgası sırasında bir meteoroloji istasyonu tarafından kaydedilen 38 derece sıcaklığı "Kutuptan çok Akdeniz'e uygun" diye niteledi. Bu ısı, bölgenin Haziran ayı ortalamasından 18 derece daha yüksek. WMO'nun ilk kez aşırı hava koşullarına dair yaptığı açıklamalara, kutup bölgesini de eklediği dikkat çekti. WMO'ya göre, Sibirya'daki yüksek sıcaklık, denizlerdeki buz oranında büyük düşüşe yol açtı ve 2020 yılının kayda geçen en sıcak üç yıldan biri olmasında rol oynadı. WMO Genel Sekreteri Petteri Taalasa, kuruluşun aşırı hava koşullarına ilişkin arşivine kutup dairesinde görülen bu sıcaklığın da eklendiğini belirtti. Arşivde bundan böyle kutup bölgesi için ayrı bir kategori olacak. Kuzey Kutup Dairesi, WMO'nun verilerine göre, küresel ortalamadan en az iki kat daha fazla ısınıyor. Bölgedeki ısınma, yeraltındaki don tabakasının erimesine neden oluyor. Bu tabakanın erimesi, daha önce toprakta hapis olan karbondioksit ve metan gazını yüzeye çıkarıyor. Yüksek sıcaklıklar, Kuzey Kutbu'ndaki yüzeydeki buzların da daha hızlı erimesine ve denizlerdeki su düzeyinin yükselmesine yol açıyor.

 Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), TBMM İklim Değişikliği Araştırma Komisyonu’nun hazırladığı rapora şerh düştü. Komisyon, beş siyasi partinin uzlaşması sonucu küresel iklim değişikliğinin etkilerinin en aza indirilmesi, kuraklıkla mücadele ve su kaynaklarının verimli kullanılması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla, 4 Şubat 2021’de kurulmuştu. Hazırlanan rapor önümüzdeki günlerde Meclis Başkanlığı’na sunulacak. Rapor haline de getirilen muhalefet şerhinde, Türkiye’nin 2053 olarak açıklanan “sıfır emisyon” hedefinin 2050 olarak güncellenmesi, plastik çöp ithalatının yasaklanması, acilen “su ve iklim yasası çıkarılması”, kömürden çıkılması ve mevcut termik santrallerin “adil dönüşüm” ile 2035 yılına kadar kapatılması istendi. Rapor, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu‘na da sunulacak. Komisyonun CHP Sözcüsü ve İzmir Milletvekili Murat Bakan, Eskişehir Milletvekili Jale Nur Süllü, Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu ve Kırklareli Milletvekili Vecdi Gündoğdu imzalı muhalefet şerhinde; komisyon kurulduktan sonra yapılan çalışmalarda bakanlıktan gelen uzmanların bağlı bulundukları politikaları koruma refleksiyle hareket ettikleri ve sivil toplum kuruluşlarının görüşlerine başvurmaktan kaçınılması sonucu farklı kesimlerin görüşlerinin rapora yansımadığı vurgulandı. İklim aktivistleri, gönüllü çevrecilerin dinlenmesi taleplerinin dikkate alınmadığı, başta Ankara, İstanbul, İzmir Büyükşehir Belediyeleri olmak üzere yerel yönetimlerin, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği dahil meslek örgütlerinin de görüşlerinin alınmaması eleştirilen şerhte, bu nedenle de raporun Tarım ve Orman Bakanlığı görüş ve önerilerinin ağırlıklı olması sonucunu yarattığına dikkat çekildi. Şerhte iklim krizi ile ilgili konu başlıklarının raporda eksik bırakıldığı gerekçesiyle iklim krizinin azaltım ve uyum ayağında önemli olan bazı konular ile uzman görüşlerine yer verildi. CHP’nin muhalefet şerhinde komisyon çalışmalarına ilişkin eleştiriler, iklim ve çevre sorunlarına ilişkin tespitlerin yanı sıra  iklim kriziyle mücadeleye ilişkin çözüm önerileri yer aldı.

BBC’den Jonathan Amos’un haberine göre, bilim insanları Antarktika’daki en büyük buzullardan biri olan Thwaites Buzulu’nun bugüne kadar görece stabil olan ön bölümünün on yıl içinde ‘’araba ön camı gibi kırılabileceğini’’ belirtiyorlar. ABD Ulusal Bilim Vakfı ve Birleşik Krallık'ın Doğal Çevre Araştırma Konseyi, tarafından fonlanan Thwaites Buzulu İşbirliği (ITGC) araştırmacıları Kıyamet Buzulu'nu beş yıldır yakından inceliyor. ITGC'nin ABD Baş Koordinatörü Buzul Bilimci Prof. Ted Scambos, BBC News'e verdiği demeçte "Muhtemelen on yıldan kısa bir süre içinde buzulun önünde dramatik bir değişiklik olacak. Hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış çalışmalar bu yöne işaret ediyor" diyor ve ekliyor: "Bu, (Thwaites'in) hareketini hızlandıracak ve buzulun tehlikeli kısmını genişletecek."

İstanbul'da son günlerde etkili olan yağışlar barajlardaki su seviyesini artırdı. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, kentte barajların doluluk oranı 9 Aralık’ta yüzde 41,28'den dün yüzde 42,74'e bugün itibarıyla yüzde 43,76'ya yükseldi. Son bir günde artış yüzde 1.02 olurken bir haftada yüzde 2,48 artış gözlemlendi. Yağmurların devam etmesi ve beklenen kar yağışlarıyla birlikte barajlardaki doluluk oranlarının yükseleceği ümit ve tahmin ediliyor. 

Kar amacı gütmeyen Oceana adlı çevre kuruluşu, bir global online perakende devinin plastik ambalaj atığının, geçen yıl pandemi sırasında, üçte bir oranında artarak 270 bin tona ulaştığını açıkladı. Oceana, hava yastıkları, balonlu naylon ve plastik astarlı kağıt zarflar da dahil olmak üzere çok çeşitli maddelerden oluşan bu atıkların, her 67 dakikada bir teslimat minibüsüne eşdeğer miktarda denize döküleceğini tahmin ediyor. Diğer taraftan, batı dünyasının en büyük perakendecisi, Oceana'nın açıkladığı rakamlarını reddetti. Şirket, oluşan plastik atığı yüzde 300 oranında daha fazla tahmin edildiğini iddia etti. Diğer taraftan raporda, devin ambalajında ​​kullandığı plastik filmin geri dönüşüm piyasası için çok az değeri olduğu veya hiç değeri olmadığı belirtildi.