Açık Bilinç’te, 1988 yılında Şili'de yapılan referandum öncesinde ortak paydalarda buluşmayı başaran "Hayır!" kampanyasının hikâyesi aktardık.
5 Ekim 1988 günü Şili halkı, ülkenin "yüce başkanı" Augusto Pinochet'in 8 yıl daha iktidarda kalıp kalmayacağını oylamak üzere sandığa gider. Pinochet,1973'deki ABD destekli askeri darbeden bu yana iktidardadır ve Şili'de baskıcı rejim bütün gücüyle muhalefeti susturmuş durumdadır.
1970’de demokratik seçimle devlet başkanı seçilen sosyalist Salvador Allende,1973de Pinochet'nin yönettiği darbeyle devrilerek öldürülmüştür.
Arkadaşı Nazım Hikmet’i "Güz Çiçeklerinden Nazım'a Bir Çelenk" şiiriyle anmış olan ve Yeni Türkü’nün ilk albümüne ismini veren ”Buğdayın Türküsü" şiirinin yazarı, Şili'nin Nobel ödüllü büyük şairi Pablo Neruda ise, darbeden 15 gün sonra darbe yanlısı bir doktor tarafından kasten zehirlenerek öldürülür.
1980'de, darbe rejimi altında geçen yedi yılın ardından, Pinochet'ye 8 yıl daha başkanlık ve meclisi feshetmek dahil olmak üzere geniş yetkiler sunan yeni bir anayasa oylanır ve %67 oyla kabul edilir. Şili halkının üçte ikisi, baskıcı rejimin bütün anti-demokratik uygulamalarına karşın ekonomik gelişme ve istikrar düşüncesiyle evet oyunu tercih etmiştir.
Uluslararası baskılar sonucu Pinochet 1988'de ikinci bir 8 yıllık dönem için referanduma gitmeye razı olur. Kazanacağı kesin gibidir. 1988'deki ikinci referandum, susturulmuş bir muhalefet ve büyük ölçüde iktidarca kontrol edilen medya ile ağır şartlar altında yapılacaktır. Diktatörlüğün sona ermesini isteyen Şili halkının büyük bir kesimi "öğrenilmiş çaresizlik" hissi içinde referandumdan evet sonucu çıkacağına emindir.
Gelgelelim, yalnızca 1 ay süren, ama ortak paydalarda birleşmeyi başaran geniş tabanlı NO! (HAYIR!) kampanyası çok acılı yıllar geçirmiş Şili'nin kötü talihini ters yüz etmeyi becerir. Özellikle kararsız seçmenleri ikna etmek üzerine kurulmuş olan ve süreç içinde giderek ivme kazanan kampanya son günlerinde Pinochet'yi kaygılandırsa da artık çok geçtir. 5 Ekim 1988 günü Şili halkı çok büyük katılımlı referandumda Pinochet rejimine %56 oy oranıyla "Hayır" demiş ve tarihin gidişini değiştirmiştir.
