Fotograflar: Ahmet Sel © Korkunç koleksiyoncu filmini anımsayanlar çoktur. Ama koleksiyoncular her zaman korkunç olmayabilir. Pul koleksiyoncusu, plâk koleksiyoncusu da olmayabilir... Paris’te geçtiğimiz günlerde yayınlanan "100 ans de machines a sous" kitabının yazarı Jean Lemaitre korkunç değil ama, garip bir koleksiyoncu. |
|
Jean Lemaitre ve boksörleri
| Paris’in çevresindeki geniş evinin her yerini dolduran, yüzlerce makinenin hepsi çalışır durumda. Jean Lemaitre, almış olduğu makinelerden yaklaşık 500 tanesinin çalışmaz halde kendisine geldiğini, ancak toparladığı ve biriktirdiği yedek parça koleksiyonu ile, bunları da çalışır hale getirdiğini anlatıyor. “Makine çalışmaz haldeyse olmaz. Ne kadar eski olursa olsun, çalışması gerekir” diyor. Fransa’da, bu tür para atarak çalışan otomatların ilk kez 1890 yılında üretilmeye başladığını söyleyen Lemaitre, bu tür aletlerin ortaya çıkmasıyla birlikte, hemen bu konuda |
Jules Verne döneminden ağaç kasalı bir makineÖrneğin 1902’de çıkan yasa ile, 10 Fransız kuruşu (centimes) ile çalışabilen makinelerin ancak 2-3 misli para verebilir olması kurala bağlanıyor ve hemen birkaç yıl ardından 1909’da, bu otomatların para ile değil jeton ile çalışmasına karar veriliyor. 1937’de ise bu tür makineleri bulunduranlara, o dönem 10 Fransız Frangı vergi geliyor.
1983 yılında ise, bir kararname yayımlayan Fransız Hükümeti, para ile çalışan bu tür makinelerin hepsini kumarhanelere gönderiyor ve café’lerde, toplu yerlerde bulunmasını kesin olarak yasaklıyor. İlk şiddet oyunlarından "100 ans de machines a sous" adlı kitabın yazarı (édition Alternatives, 5 rue de Pontoise, 75005 Paris, Telefon 00 33 1 43 29 88 64) Jean Lemaitre, şimdilerde Jackpot makinesi üreticilerinin makineleri az para geri vermesi üzere tasarladıklarını gördükçe, nasıl kızdığını da anlatıyor. Evindeki hatırı sayılır büyüklükteki atölyesinde, bütün gününü |
|
Alman askerini vuran kazanıyorÇeşitli amaçlarla yapılan bu tür makinelerin ille de kumar için tasarlanmadığını, ama her zaman eğlenceye ve oyuna dönük olarak yapıldığını da anlatan koleksiyoncunun "Le boxeur noir" yani "zenci boksör" makinesi Bourvil ve Jean Gabin’in “La traversée de Paris” filminde dekor olarak kullanılmış.
