22 Kasım 2010Hürriyet Gazetesi
Aslında deprem bulutu yeni bir şey değil; bin yıl öncesinden beri biliniyor. Özellikleri konusunda antik belgelerde özetle şunlar yazılı: “Güneşli ve sıcak bir günde gökyüzü mavi ve açıktı. Ansızın, gökyüzünü uzun bir yılan gibi kaplayan siyah bulutlar belirdi... Bir deprem meydana gelmeden önce yeraltı kaya katmanlarındaki çatlaklardan, fay hattı boyunca gaz çıkışı oluyor. Bu gaz, gökyüzüne yükselip soğuk havayla karşılaşınca yapay ve ince uzun bulutlar oluşuyor. Bu bulutun üzerinde görüldüğü yerde 76 gün içinde deprem oluyor...” ABD'de yaşayan ve Çinli emekli bir kimyacı olan Zonghou Shou uydulardan alınan bulut gözlemlerine bakarak depremi yüzde 70 başarı ile belirlediğini iddia etmesiyle deprem bulutları tekrar gündeme geldi.
BULUTU YORUMLAMAK UZMANLIK İSTER
Meteoroloji uydu görüntüleri büyük miktarda bilgi içerir ve gerekli eğitimi almamış kişilerce yorumlanamaz. Uydu görüntülerindeki bulutların yorumlanabilmesi için de ayrıca bulutlar ve bulutların oluşumu hakkında yeterli bilgiye sahip olunması gerekir. Bulut sınıflandırması Luke Howard tarafından 1803'te yapılmıştır ve teorik olarak bugün dünyada 11 bin 340 çeşit bulut var. Bu kadar çok sayıdaki bulut içinden seçip işte bu “deprem”, bu “aşk” bulutu diyebilmek için meteorolojiye bir ömür vermek gerekir. Yoksa, dağ dalgaları, bulut caddeleri, yer çekimi dalgaları, uçak ve gemi egzoz izleri ve ip bulutları gibi her ince ve uzun bulutu kolayca “deprem bulutu” olarak adlandırabilirsiniz. Görünür ışıkta alınmış uydu görüntüleri, bulut örtüsü ile ilgili bilgi veren ve yere yakın uzaydan alınmış dünya fotoğraflarıdır. Bu tür uydu görüntüleri, bulutlar tarafından uzaya geri yansıtılan güneş ışınlarını (Albedo'yu) temsil eder. Bu görüntülerdeki beyaz alanlar bulutları, grinin değişik tonları da açık gökyüzü şartlarını temsil eder. Kalın bulutlar daha yüksek bir yansıtmaya sahiptir ve görünür uydu görüntülerinde ince bulutlardan daha beyaz görünürler. Çin'de gözle görüldüğü ifade edilen “siyah renkli, ince ve uzun” olduğu söylenen deprem bulutu, siyah renginden ve ince olmalarından dolayı güneş ışınlarını fazla yansıtmayacağı için görünür ışıkta alınmış meteoroloji uydu görüntülerinden kolayca ve beyaz bir bulut şeklinde tespit edilemez!
EKSİK, ÇELİŞKİLİ YANLIŞ BİLGİLER
Kırmızı altı (ısıl) uydu görüntüleri ise, görüntünün oluşmasına katkı sağlayan cisimlerin sıcaklıklarının bir ölçüsünü verir. Bu görüntülerde daha sıcak olan cisimler, soğuk olan cisimden daha koyu (siyah) olarak görül ür. Atmosferin en alt tabakasında sıcaklık yükseklikle azaldığına göre, yüksek seviye bulutları aşağı seviye bulutlarından daha soğuktur. Böylece, aşağı seviye bulutları, ısıl görüntülerde yüksek seviye bulutlarından daha koyu bir renkte ve daha yüksekte olan bulutlar da daha parlak (beyaz) bir şekilde belirir. Bu durumda da alçak seviyelerde oluşan “deprem bulutu”, yer yüzeyi ve alçak bulutlara benzer bir şekilde koyu bir renkte olacağından meteorolojik ısıl uydu görüntülerinde de net ve beyaz bir bulut şeklinde görülemez!Sonuç olarak, “deprem bulutçuları”nın verdikleri bilgiler çok gereksiz, eksik, yanlış ve çelişkili. Yıkıcı bir deprem bekleyen topluma karşı medyanın da biraz daha seçici davranarak ve sorumluluk duygusu ile hareket etmesi gerekir. Yoksa birbirimizi bu şekilde işletmeye devam edecek, yarın olacakmış gibi yapmamız gereken afet hazırlığını bir türlü yapamadan tekrar ve yıkıcı bir depremle karşı karşıya kalacağız. Bu durumda halkın afetlere doğru bir şekilde hazırlanmasını engellemenin veya teşvik etmemenin, kafa karıştırmanın, reyting, şöhret, rant, siyasi ikbal, makam gözeterek görevini yerine getirmemenin vebali, beklenen İstanbul depremi oluşunca kimsenin altından kalkamayacağı kadar çok ama çok büyük ve korkunç olacak!.. Allah hepimizi ıslah etsin!..
