27 Eylül 2010 Hürriyet Gazetesi
ABD'den döndükten sonra İstanbul trafiğini görünce şok olmuştum.
Bu nedenle yirmi yıl boyunca “en iyi araba arkadaşının arabasıdır” felsefesini uygulayarak, mahalle baskısına direnip otomobil sahibi olmadım. Fakat artık ben de trafikten sakınmak için sabahın köründe İstanbul trafiğine çıkıyorum. Sabah tan vakti ağarmadan yola çıkınca da, daha önce karşılaştığımdan daha fazla sis ve çisenti ile karşılaşıyorum. Kuru yollardan çisentili köprü ve viayadüklere geçerken ıslak zemin beni gizli buzlanma kadar korkutuyor.
TEHLİKELİ MEVSİME GİRİYORUZ
Sonbahar ve özellikle kış günlerinde, sisli puslu da olsa güneşli hava görünce sevinenler, köprü ve viyadüklerin üzerinde sabaha karşı görülen gizli buzlanma, çiy, kırağı nedeniyle zor anlar yaşayabiliyor. Sonbaharda ve kışın, yüksek basınç merkezinin hâkim olduğu bulutsuz geceler, sakin veya hafif rüzgâr, nemli yer yüzeyi çiy, kırağı ve siyah buz oluşumu için çok uygundur. Yani, hava sıcaklıklarının 5 derece civarında seyrettiği zamanlarda yol, köprü, viyadük, vb. cisimlerin sıcaklığı çiy veya kırağı oluşturabilir. Bu nedenle, sürücülerin hava sıcaklıkları donma noktasına yakın olduğu zamanlarda ıslak zeminlerde, köprü ve viyadüklerde çok dikkatli araç kullanması bir zorunluluktur.
UYARI LEVHALARINA DİKKAT
İşte sırf bu yüzden İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), İstanbul'daki pek çok köprü ve viyadüğün girişine “Gizli Buzlanma. Köprü ve Viyadükler Yoldan Önce Donar” şeklinde uyarı levhaları koymuştu. ABD ve benzeri ülkelerde kullanılan bu levhaların konulmasını, İBB Afet Koordinasyon Merkezi'nde (AKOM) danışman olarak çalıştığım yıllarda önermiştim. Fakat bu tür levhaların ne anlama geldiğini sürücülerimiz bilmiyor. Sürücü kurslarında da bunların öğretildiğini sanmıyorum. Sonuç olarak bu konuda da hala eğitime ihtiyaç var. Haberlere göre, “Sürücüler daha önce benzeri kazaların meydana gelmesine rağmen önlem alınmamasından yakınıyor”. Hâlbuki İBB, şehirdeki gizli buzlanma/kırağı/çiyle mücadele için Türkiye'de başka hiçbir belediyenin almadığı önlemleri almış durumda. Örneğin yirmiden fazla sayıda köprü ve viyadüğe asfalt sıcaklığını, asfaltın üzerindeki çiy, kırağı ve buzu belirlemeye yarayan “Yol Meteoroloji İstasyonları” kurmuştuk. Çünkü meteorolojide hava sıcaklığı yaklaşık olarak yerden 1,5 - 2 m yükseklikte ölçülür. Bu nedenle yer yüzeyindeki cisimlerin sıcaklığı ile hava sıcaklığı çoğu zaman farklıdır.
ASFALT YÜZEYİNİN ISISI FARKLI
Bazen hava sıcaklığı sıfır derece olunca yer yüzeyi sıcaklığı donma noktasının üzerinde olabilir. Bazen de yer yüzeyi sıfır derecenin altında bir sıcaklığa sahipken hava daha sıcak olabilir. Bu yüzden İstanbul'da asfaltın donup donmayacağı, asfaltın sıcaklığı ölçülerek belirlenmekte ve gerektiğinde asfalt donmadan önce müdahale edilebilmektedir.Özetle, yüksek basıncın etkisinde olduğumuz sonbahar ve kış günlerinde çiy ve kırağıyı dikkate almayanlar trafik kazasına uğrayabilir. Çünkü çiy oluşması için, beton, asfalt, metal ve bitki yüzeyleri idealdir. Bu yüzden alttan toprak tarafından ısıtılabilen yollara aldanmayıp uyarı levhalarına uyarak her tarafı açık olan köprü ve viyadüklerde araç hızı sürücüler tarafından dikkatlice ayarlanmalı. Lütfen: Köprü, viyadük ve yol zeminlerinin serin günlerde çok faklı özelliklerde olabileceğini ve benim de trafikte olduğumu unutmayın!
