23 Ağustos 2010Hürriyet Gazetesi
Doktorların “yaz sisi” dediği bu durum aslında modern hava kirliliğinin ta kendisi. Fotokimyasal smog da denilen bu durum araçların egzos gazlarındaki hidrokarbonlar ile güneş ışınlarının etkileşiminden kaynaklanıyor. Yer seviyesinde “ozon” gazının oluşmasına neden oluyor. Yerdeki ozonun solunması ABD'de akciğer kanserinin ikinci en büyük nedeni olarak biliniyor. Türkiye'de ise vatandaş bunun farkında bile değil!Hava kirliliği ile solunum problemleri ve kalp krizleri arasında birebir bir ilişki var. Bu risk çocuklar, hamileler, yaşlılar, astım, bronşit, kalp hastaları ile beraber dışarıda çalışanlar için çok yüksek. Hava kirliliği, hava uzun süre durgunlaştığı zaman büyük bir halk sağlığı problemine dönüşür. Böylece hava kirliliğinin dünyada çeşitli ülkelerde öldürücü etkileri görülmüş. Yoğun endüstri bölgelerinde kronik bronşitlerin, astımlı hastalar ile yaşlı insanlarda kalp rahatsızlıkları riskinin, fotokimyasal smog olayının yoğunlaştığı şehirlerde görme bozukluklarının artması, akciğer kanserinde hızlı artış görülmesi tamamen hava kirliliği ile ilgili...DURGUN HAVAYA DİKKATBu nedenle, birçok ülkede Hava Kalitesi Endeksine belli bir değere ulaşınca halka “smog uyarısı” yapılır. Biz de hem kış, hem de yaz aylarındaki güneşli kış günlerde günümüzü smog tehlikesine göre planlamalıyız. Böyle günlerde mümkün olduğunca dışarıda güç sarf etmemeliyiz. Bu nedenle, ABD'de birçok okul Afet Acil Yardım Planlarına uygun olarak bu günlerde tedbir olarak okul bahçesinde beden eğitimi dersini yapmamakta ve öğrencileri teneffüste dışarı çıkmasına dahi müsaade etmemekte.Özetle, “Y”, haritalarımızda yüksek basınç merkezlerini gösterir. Bu merkezlerin bulunduğu alanlarda hava şartları fazla değişmez. Bu merkezlerde havanın aşağıya doğru çökerek ısınmasından dolayı bulut ve yağış yoktur, ayrıca hava sisli, çok sakin ve durgundur. Böyle günlerde, sis ile birlikte smog, yani tehlikeli bir hava kirliliği problemi de görülür. Hava kirletici emisyonların birincil kaynakları motorlu araçlar, endüstri, enerji santralleri ve konutların ısıtılması. Bu nedenle havanın durgun olduğu günlerde özel araçlarda tek olarak trafiğe çıkmak yerine otomobil havuzu oluşturulmalı, toplu taşıma araçlarına yönelmeli ya da evde çalışılmalı. Bazı fabrikalarda üretimine ara verilmeli ve güneşli günlerde gündüz binaların ısıtılması için kaloriferlerin yakılmasına izin verilmemeli. ARAÇLARI BOŞTA ÇALIŞTIRMAYINAraçların boşta çalıştırılması da smog'a neden oluyor. Aracınızı gereksiz yere boşta çalıştırmayın; park edince hemen kontağı kapatın. Otomobillerin 10 saniyeden fazla boşta çalışması motoru yeniden çalıştırmaktan daha fazla yakıt harcamasına neden olur. Benzer şekilde aracınızı hareket ettirmeden önce de uzun süre boşta çalıştırmayın. Kontağı çevirdikten 30 saniye sonra hareket edebilirsiniz. Örneğin Kanada'da her gün herkes otomobilinin boşta çalışma süresini 5 dakika azaltsa her yıl atmosfere 1 milyon ton CO2 atılmamış olacak. Bu nedenle, yurt dışında araçların gereksiz yere boşta çalıştırılmasını yasaklayan kanunlar var. Örneğin Toronto'da normal hava şartlarında gereksiz yere 60 dakika içinde aracını 3 dakikadan fazla boşta çalıştıran trafik cezası alır.Lütfen güneşli ve durgun günlerde zehir solumamamız için diğer ülkelerde olduğu gibi herkes biraz duyarlılık göstersin!.. Örneğin, araçınızı trafiğe çıkartmayın ki dışarı çıkıp temiz hava soluyabilesiniz...
