6’lı masada temsil edilen partilerden gençler iklim politikasını ve Avrupa Yeşil Mutabakatı’nı tartışırken, gençleri bir araya getiren Daktilo1984’ten Selim Yıldırım toplantıyı ve hedeflerini İklim Habercileri'nde anlattı.
Avrupa’nın Çöplüğü Olduk: Türkiye Avrupa’dan En Çok Atık Alan Ülke Konumunda
Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) açıkladığı verilere göre, 2021’de AB’den birlik dışı ülkelere atık ihracatı, 2004’ten bu yana %77 artarak 33 milyon tona ulaştı. Avrupa’dan Türkiye’ye yapılan atık ihracatı ise son 20 yılda yaklaşık üç kat arttı. Türkiye, 2021’de yaklaşık 14,7 milyon tonluk çöp ithal ederek 2004’teki ithalatını üçe katladı. Böylece Türkiye AB’nin en çok çöplerini yolladığı ülkeler arasında açık ara farkla lider oldu. 2021’de, Avrupa’nın metal atıklarının (demir ve çelik) ihracatı 19,5 milyon tona ulaştı ve bu tip atıklar AB’den yapılan tüm atık ihracatının %59’unu oluşturdu. AB’den yollanan tüm metal atıkların %67’si Türkiye’ye gönderildi. Türkiye, Avrupa’dan 13,1 milyon ton metal atık almış oldu. Geri kalanın tamamına yakını, yani yaklaşık 5,5 milyon tonu ise İngiltere’ye gitti.
TEMA Vakfı, yakın zamanda Türkiye’de 24 ilde yaklaşık 20 bin maden ruhsatının bulunduğunu ortaya koymuştu. Bu illerdeki detaylı maden haritaları incelendiğinde, maden ruhsatlarının bütünsel bir bakış açısı olmadan ve kümülatif etkiler göz önüne alınmadan verildiği tespit edilmişti. Bu çalışmaların ardından Vakıf, doğal varlıklarımızı, gıda güvenliğimizi ve kültürel değerlerimizi tehdit eden madencilik faaliyetlerine karşı bir politika belgesi hazırlayarak madenciliğe kapalı alanların kanunlarla belirlenmesini önerdi.
Kömür Üretimi Hız Kesmeden Devam Ediyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) “Katı Yakıtlar, Mart 2022” verilerini yayımladı. Verilere göre linyit ve taşkömürü üretimi artarken teslimat en çok termik santrallara yapıldı. TÜİK’in verilerine göre, linyit kömürü üretimi Mart ayında bir önceki aya göre %18,4, bir önceki yılın aynı ayına göre %33,6 arttı. Taşkömürü satılabilir üretimi Mart ayında bir önceki aya göre %21,6, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,9 arttı. Mart ayında taşkömürü teslimatının %63,2’si termik santrallara, %15,4’ü kok tesislerine, %9,1’i demir-çelik haricindeki sanayiye yapılırken, linyit teslimatının %84,8’i termik santrallara ve %10,5’i demir-çelik haricindeki sanayiye yapıldı.
İzmir’in Seferihisar ilçesinin Kavakdere ve Orhanlı köylerinin arasında yer alan RSC Elektrik Üretim Şirketi’ne ait jeotermal enerji santralının (JES) zaman zaman yer altından çıkan zehirli deşarj suyunu, yer altına geri basmak yerine, dere yatağına saldığı ileri sürüldü. Bölge halkı, derinden çıkan ve içerisinde birçok kimyasal madde bulunduran bu suların yer altına gönderilmesi gerekirken, şirketin son bir yıldır bazen ayda bir, bazen 3 haftada bir bu suları maliyeti azaltmak için santralın yanından geçen dere yatağına saldığını, geçen haftalarda da dere yatağından gökyüzüne buhar yükseldiğini ifade etti. Orhanlı Köyü Derneği’nin sosyal medyada yayımladığı görüntülerde ise, dere yatağından yükselen buhar net olarak gözle görüldü. Çevre Komisyonu CHP Sözcüsü ve İzmir Milletvekili konuyu Meclis gündemine taşıdı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Yapılan bir analize göre, Türkiye’de kış aylarının sonuna doğru artan sıcaklıkla beraber karların erimesiyle yaklaşık 322 yerleşim bölgesinde 2 binin üzerinde heyelan gerçekleşti. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Katı Yer Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Görüm, artan sıcakların biriken karları hızlı şekilde erittiğine dikkati çekerek, “Bu durum heyelanlara sebep olabiliyor. Yakın zamanda Bolu Dağı Tüneli’ndeki heyelan olayı da bir kar erimesiyle tetiklenen heyelandır. Bu durum bir gün trafik aksaklığına neden oldu. Aslında kimsenin beklemediği bir olaydı. Çünkü yoğun kar yağışından sonraki bu ani sıcaklık artışları çok büyük problemler oluşturdu” diye konuştu.
G7 OPEC’i Küresel Enerji Arzında Kilit Rol Oynamaya Çağırıyor
G7 ülkeleri bir yandan iklim değişikliğiyle mücadelede yeni taahhütlerde bulunurken diğer yandan OPEC’e petrol üretimini artırma çağrısında bulundu. Berlin’de yapılan toplantı sonrası enerji bakanları tarafından yapılan açıklamada, “OPEC’in kilit rol oynadığı enerji alanında petrol ve gaz üreticisi ülkelere sorumlu şekilde davranma ve sıkılaşan uluslararası piyasanın ihtiyaçlarına cevap vermeye davet ediyoruz” ifadeleri kullanıldı. Kömürle çalışan enerjiyi aşamalı olarak sona erdirmek üzere çalışacaklarını taahhüt ettiler, ancak bunun için bir tarih belirlemediler. Yılsonuna dek karbon tutulmasını sağlayacak teknolojiye sahip olmayan fosil yakıt projelerine desteği keseceklerini de taahhüt eden enerji bakanları her ülkeye özel tanımlanabilecek bazı istisnalara izin verilebileceğini kaydetti.
Avrupa Birliği (AB) liderleri, altıncı yaptırım paketi kapsamında yıl sonuna dek Rusya’dan petrol ithalatının %90 azaltılmasında anlaştı. AB petrol ihtiyacının yaklaşık %25’ini, doğalgaz ihtiyacının da yaklaşık %40’ını Rusya’dan sağlıyor. Macaristan başta olmak üzere bazı AB üyeleri Rusya’dan petrol ithalatının yasaklanmasına karşı çıkıyordu. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Avrupa Komisyonu’nun, Rusya’dan ham petrol tedarikinin 6 ayda, rafine ürün tedarikinin de yıl sonuna kadar aşamalı olarak kaldırılması teklifinin, kendilerine danışılmadan hazırladığını ve “sorumsuzca davranıldığını” söylemişti. AB’nin altıncı yaptırım paketi kapsamında Macaristan, Slovakya ve Çekya şimdilik petrol ithalatı yasağından muaf tutuldu. Ancak bu ülkelere ne kadar ek süre verileceği henüz belirsiz.
Fosil Yakıtlardan Kurtulmak Enflasyonla Mücadeleye Yardımcı Olacak
Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, mevcut enflasyonun %60’ının fosil yakıt fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını ifade etti. Yenilenebilir ve karbon bazlı olmayan enerji kaynaklarına daha fazla yatırım yapılması gerektiğini belirten Le Maire, fosil enerji kaynaklarından kurtulmanın enflasyona karşı mücadeleye yardımcı olacağını söyledi.
Avrupa Sayıştayı, AB’nin 2020 öncesi bütçesinin %20’sini iklim değişikliğiyle mücadeleye harcama hedefini kaçırdığını ve hedefe ulaşıldığını iddia etmek için yeşil harcamalarını abarttığını söyledi. AB, 2014-2020 bütçesinin en az %20’sini iklim değişikliğini sınırlama tedbirlerine harcamayı taahhüt etmişti. Avrupa Komisyonu, kendi hesabına göre bu hedefe tam olarak ulaşarak, bu dönemde 216 milyar euro harcadı. Ancak denetçiler, AB’nin iklim harcamalarını en az 72 milyar euro “yükselttiğini” ve gerçek rakamın muhtemelen toplam bütçenin %13’üne denk gelen 144 milyar euro olduğunu ortaya koydu.
Mısır COP27’de Odağı Gelişmekte Olan Ülkelere Kaydıracak
Üst düzey bir Mısırlı yetkili, Mısır’ın bu yılki COP27 BM iklim zirvesine ev sahipliği yaparken kendisini tarafsız bir hakem olarak konumlandıracağını söyledi. Diğer ülkeleri de iklim taahhütlerini yerine getirmeye zorlarken gelişmekte olan dünyanın çıkarlarını göz önünde bulunduracaklarını sözlerine ekledi. Aboulmagd Mısır’ın, “kayıp ve hasar” fonlarını güvence altına almaya veya iklimle ilgili aşırı hava koşullarından etkilenen iklime duyarlı ülkelere tazminat ödemelerine odaklanmak istediğini söyledi. Aboulmagd, “Gelişmekte olan ülkeleri ilgilendiren öncelikli konular bulunuyor ve bu konularda ilerleme kaydedilmesine dair yüksek beklentiler var” dedi. Ayrıca, Mısır’ın karbon emisyonları ve iklim finansmanı gibi konularda çatışan gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında arabuluculuk yapmaya da çalışacağını söyledi ve ekledi: “Bu özel yılda, tarafsızlık ve herkese eşit mesafe algısının korunması sürecin çıkarına.”
Finlandiya 2035’te net sıfır emisyona, 2040’a kadar ise net negatif emisyona ulaşan ilk gelişmiş ülke olmayı hedefliyor. Net Zero Tracker’a göre, yalnızca Güney Sudan’ın 2035’ten daha iddialı bir net sıfır hedefi var. Gelişmekte olan bir ülke olarak Güney Sudan’ın 2030 hedefi büyük ölçüde uluslararası finansmana bağlı. Hedef, Finlandiya iklim değişikliği panelinden bir grup bağımsız ekonomist tarafından yapılan analize göre belirlendi.
Finlandiya’nın, dünyanın salabileceği 420 GT karbondioksitten adil payının ne olduğu ve küresel ısınmayı 1.5 derece ile sınırlamak için üçte iki şansa sahip olduğu hesaplandı. Panel, bu adil payı, Finlandiya’nın küresel nüfustaki payına, emisyonları azaltmak için ödeme yapma kabiliyetine ve iklim değişikliğine neden olma konusundaki tarihsel sorumluluğuna dayandırdı.
