Madalyonun diğer yüzü

-
Aa
+
a
a
a

Ormansızlaşmanın bölgesel sıcaklıklar üzerinde daha önce düşünüldüğünden çok daha büyük bir etkisi var.

Gezegenin Geleceği: 06 Kasım 2023
 

Gezegenin Geleceği: 06 Kasım 2023

podcast servisi: iTunes / RSS

Brezilya Amazonları üzerinde yapılan yeni bir çalışmaya göre, ormansızlaşmanın bölgesel sıcaklıklar üzerinde daha önce düşünüldüğünden çok daha büyük bir etkisi var. Araştırma aynı zamanda tarım işletmelerinin ormanların korunmasından en büyük fayda sağlayanlar arasında olacağını gösteriyor. Araştırmanın önemli ekonomik sonuçları da var çünkü Amazon eyaletlerindeki çiftçiler, şimdiye kadar daha fazla araziyi ağaçsızlandırarak para kazanacakları varsayımıyla ormanların yok edilmesine öncülük ediyorlardı. Araştırma, madalyonun diğer yüzünü gösteriyor. Mahsullerin halihazırda kuraklık ve aşırı sıcaktan müzdarip olduğu Mato Grosso’da ormansızlaşmanın son yıllardaki hızında devam etmesi halinde - tarım bölgesinin kalbi 2050’ye kadar yarım derecenin üzerinde bir sıcaklık artışı yaşayacak. Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan makale, Amazon’daki ormansızlaşmanın 100 kilometre uzaklığa kadar ulaşan bir ısınma etkisi yarattığını gösteriyor. Ormansızlaşmanın derecesi, sıcaklık artışı ile doğru orantılı olarak artıyor ve bu ısınma etkisi de küresel ısınmanın daha geniş iklim etkisinin üzerine ekleniyor. Artan sayıda hakemli makale, Amazon’un bölgesel iklim istikrarını korumadaki önemini kanıtlıyor. Bu yılın başlarında yayımlanan bir makale, ormanların kesilmesinin yağış miktarını 190 kilometreye kadar azalttığını gösterdi. Yakın zamanda yapılan daha büyük ölçekli araştırmalar, Amazon’un Güney Amerika musonu ile bağlantılı olduğunu, devam eden ormansızlaşmanın bölgesel yağışları %30 oranında azaltabileceğini ve bunun da gıda üretimi açısından vahim sonuçlar doğurabileceğini gösterdi.

2030 Dünya Kupası hareketliliği endişe verici

2022’de Katar’da gerçekleşen Dünya Kupası’nın ve ABD, Kanada ve Meksika’da düzenlenmesine karar verilen 2026 Dünya Kupası organizasyonuna ek olarak FIFA, 2030 yılındaki dünya kupasının üç ayrı kıtada aynı anda düzenlenmesine karar verdi. Lojistik ve ulaşıma bağlı sorunları akla getiren bu karar, karbon ayakizini azaltma girişimlerine yönelik hedefler açısından da endişe verici bulundu. Avrupa, Afrika ve Güney Amerika’da oynanması planlanan yüzden fazla futbol maçıyla ilgili teknik detayların FIFA tarafından 2024’ün sonuna kadar açıklanması bekleniyor. Arjantin, Paraguay, Uruguay, İspanya, Portekiz ve Fas’ta aynı anda gerçekleşecek olan 2030 Dünya Kupası’na katılacak milli takım sayısı ise 48 olarak belirlendi. Futbol festivalinin eğlence ve tüketime odaklı işleyişini bir yana bırakırsak, alınan kararın lojistik bakımından çeşitli sorunlara yol açacağı fikri ortaya çıkıyor. Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları için belirlenen tarih olan 2030 ile aynı yıla denk gelen dünya kupasının bu denli geniş bir alanda gerçekleştirilmesi, başta ulaşımın neden olacağı emisyonlar nedeniyle endişeye neden oluyor. Örneğin, organizasyonun bazı maçlarının oynanacağı Madrid şehri ile diğer kimi maçlara ev sahipliği yapacak olan Buenos Aires arasındaki mesafe yaklaşık 12 bin kilometre ki bu da 13 saatlik bir uçak yolculuğu ve yalnızca futbolcu ve teknik heyetten oluşan 60 kişilik bir ekibin ulaşımı için 200 ton karbon emisyonu anlamına geliyor. Üstelik takımlarını desteklemek için üç ayrı kıta arasında sürekli denizaşırı uçak yolculukları yapacak olan binlerce taraftarın hareketliliği bu rakamların çok daha endişe verici düzeylere ulaşmasına neden olabilir.

Yaban hayvanları fotokapanlarla gözlemlendi

Kars'ın Sarıkamış ilçesindeki ormanlarda yaşayan yaban hayvanları, doğal ortamlarında fotokapanlarla 242 noktadan izlendi. KuzeyDoğa Derneği, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Kafkas, Utah ve Boğaziçi Üniversiteleri işbirliğinde 2006’da başlatılan ‘Büyük Etoburların Araştırılması Projesi’ kapsamında ülkemizin doğusunda 242 noktadan fotoğraf ve video kayıtları elde edildi. Isı ve harekete duyarlı olan, video çekme özelliği de bulunan fotokapanlarla sarıçam ormanlarında yaşayan kurt, vaşak, domuz, tavşan ve boz ayıların hareketliliği kayıt altına alındı.

Kasım ayı boyunca ‘Küresel İklim İçin Güç Ver Eylem Günü’

Kasım ayı boyunca dünyanın dört bir yanında 220’nin üzerinde noktada gerçekleşecek ‘Küresel İklim İçin Güç Ver Eylem Günü’ düzenleniyor. İstanbul da bu etkinliklere gün boyu sürecek ve iki kıtayı bir araya getirecek eylemlerle katılıyor. İklim için 350, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İklim Değişikliği Şube Müdürlüğü, İstanbul Şehir Hatları, İstanbul Planlama Ajansı'nın ortaklığında tarihi Paşabahçe Vapuru'nun ev sahipliğinde ‘İklim Seferler’i yaptı. İklim seferine Cumartesi günü yani 4 Kasım’da 500 İstanbullu katıldı. Yolculuk boyunca canlı müziğin de yer aldığı seferde tüm ortakların katılımı ile bir basın toplantısı düzenlendi. İklim için 350 Derneği Kampanyalar Sorumlusu Efe Baysal, İklim Vapuru’nda yapılan basın açıklamasında şunları söyledi, “Ülkemizin 2053’te karbon nötr olma hedefi bulunuyor. Öte yandan bu hedef için somut adımların hala atılmadığını üzülerek görüyoruz. Araştırmalar Türkiye’nin 2030’a kadar kademeli olarak kömürden çıkışı gerçekleştirebileceğini gösteriyor. Bu çerçevede iklim dostu, gücünü yerli ve yenilenebilir enerjiden alan bir Türkiye için enerji dönüşümü talep ediyoruz. İkinci talebimiz yenilenebilir enerji kooperatifleri önündeki engellerin kaldırılması. Son olarak yerelin katkısı olmadan bir dönüşüm, değişim olmayacağının da farkındayız. Bu çerçevede yerel yönetimlerden de yenilenebilir enerji kapasitelerini artırmaya yönelik, iklim çözümlerine yönelik net taahhütler, somut adımlar beklediğimizin altını çizmek istiyorum," dedi.