Birleşmiş Milletler “kum krizini” önlemek için acil eylem çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler (BM) sahil madenciliğinin yasaklanması da dahil olmak üzere “kum krizini” önlemek için acil eylem çağrısında bulundu. Nüfus artışı ve kentleşme nedeniyle kum talebinin yılda 50 milyar tona yükseldiğini belirten örgüt, küresel ekolojik dengeye katkısı nedeniyle inşaat için kum çıkarma faaliyetlerinin gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı. BM Çevre Programı’na bağlı Cenevre Küresel Kaynak Bilgi Veritabanı (GRID-Geneva) tarafından hazırlanan “Kum ve Sürdürülebilirlik: Krizi önlemek için 10 stratejik tavsiye” isimli raporda, kumun çıkarılması ve yönetimine dair uzmanlardan tavsiyeler yer aldı. Örgüt, dünyada sudan sonra en çok yararlanılan doğal kaynak olan kumun “stratejik” kabul edilmesi gerektiğini belirtti. Nehir ve sahillerdeki kumun kontrolsüz çıkarılmasının erozyon, akiferlerin tuzlanması, fırtınalara karşı korumanın ve biyoçeşitliliğin azalması gibi sonuçlar doğurabileceğinin altı çizilerek bu tür alanlardaki kum kaybının su tedariki, gıda üretimi, balıkçılık ve turizmi olumsuz etkileyebileceği tespiti yapıldı. Sahildeki kumların deniz seviyesinin artması ve fırtına tehditleri karşısında koruma sağladığı için buradaki kumlarınyerinde kalmasının iklim değişikliğine uyum sağlama açısından kritik olduğu ifade edildi. Temel inşaat malzemesi olması ve çevre için öneminden ötürü kumun “stratejik kaynak” olarak kabul edilmesi gerektiğibelirtilirken kumun, gerçek sosyal ve çevresel değeri dikkate alınarak fiyatlandırılması gerektiği vurgulandı.
Adıyaman‘da başlayan ve aralıklarla devam eden sağanak yağmur saatler içinde sele dönüştü. Adıyaman Belediye Başkanı Süleyman Kılınç, son yılların en yoğun yağışını dakikalar içerisinde aldıklarını söyledi. Yağmur nedeniyle kentte 1891 ev ve işyerini su bastı. Kentteki yollar göle döndü, trafik kilitlendi. Adıyaman Valiliğinden yapılan yazılı açıklamada, herhangi bir can kaybı ve yaralanan olmamasının ‘en büyük teselli’ olduğu ifade edildi.
Birgün’den Gökay Başcan’ın haberine göre, Kars’ın Sarıkamış ilçesi Karakurt köyünü sular altında bırakan, insanların göç etmesine neden olan ve mahkeme tarafından iki kez iptal edilen HES projesine üçüncü kez çevresel etki değerlendirme (ÇED) olumlu kararı verildi. Bölge halkından Özkan Coşkun, “HES’ten dolayı evlerimizi terk edeli 1 yıl oldu. Her şeyimizi elimizden aldılar” dedi. Özel bir şirketin Sarıkamış’ta Aras Nehri üzerinde yapmak istediği ‘Karakurt Barajı ve HES’ projesi için 2010 yılında ÇED olumlu kararı verildi. Karara tepki gösteren bölge halkı mahkemeye başvurdu. Böylesine büyük bir projenin çalışma alanındaki kültürel varlıkların tespiti ve envanterlenmesine dair eksikliklerin söz konusu olduğu, baraj alanında sistematik ve yoğunluklu bir yüzey araştırması ile tescilliler dışındaki duruma dair somut bir çalışmanın yapılmadığını belirten Erzurum 2. İdare Mahkemesi, ÇED olumlu kararını 2020 yılında iptal etti. Karar üzerine hukuku arkadan dolanan şirket, 2009/7 genelgeden faydalanarak sadece mahkemenin belirttiği hususları ‘düzelterek’ yeni bir ÇED başvurusu yaptı.
Pasifik Okyanusu'nda yaklaşık 170 adadan oluşan Tonga'ya yanardağ patlamasının ardından gönderilen yardımlar, atık sorununa yol açtı. Geri dönüştürülebilir çöplerin toplanmadığı ada ülkesi plastik su şişesi gibi atıklarla boğuşuyor. 15 Ocak'ta Hunga Ha'apai Adası'nda yer alan Hunga Tonga Yanardağı'ndaki şiddetli patlama ve ardından oluşan tsunami nedeniyle en az 6 kişi ölmüştü. Doğal afette yaklaşık 80 kilometre uzunluğundaki denizaltı telekomünikasyon kablosu da zarar görmüş, ülkede telefon ve internet hatları kesilmişti. Tonga'ya bunun ardından 200'den fazla konteyner yardım gönderilmişti. Bunlar arasında yaklaşık 86 bin su şişesi de vardı. Bu durum, Tonga'nın köylerinin plastik su şişeleriyle dolup taşmasına yol açtı. Ülkenin ayrıca çöp için ayırdığı alan çok sınırlı. Yardımların getirdiği plastik çöplerin yanı sıra, tsunaminin yol açtığı yıkım, mobilya ve inorganik atıkları beraberinde getirdi. Örneğin en kötü etkilenen köy olan Kanokupolu'da 5 kamyon dolusu çöp toplandı. Ülkenin atıklarıyla ilgilenen kamu kuruluşu Tonga Waste Authority'nin müdürü Lola Liava'a Tonga, "Kocaman kayalar vardı. Dalgaların bunları nasıl getirdiğini hâlâ bilmiyoruz ama bu kayalar çok büyüktü. Temizleyecek ekipmanımız yoktu" dedi. Öte yandan ülkede çöplerin kaldırılması ve geri dönüştürülmesi için bazı çalışmalar başladı. Ülkedeki No Pelestiki (Plastiğe Hayır) adlı bir hareketteki gönüllüler geçen ay, 1500'den fazla hanenden plastik atık topladı. Bunlar sıkıştırılarak bertaraf edilmek üzere Avustralya'ya gönderilecek. No Pelestiki'nin kurucusu Eleni Leveni Tevi, halkın bu girişime destek verdiğini ve düzenli hale gelmesini istediğini söyledi. Ancak hareketin, düzenli şekilde bunu yapacak araçları ve maddi imkanı yok. Tevi, halkın bu yüzden geri dönüştürülebilir çöpleri ayırmaktan caydığını belirtti. Tonga Waste Authority, plastik ve cam şişelerin toplanması için yeni bir geri dönüşüm hizmeti başlatacaklarını bildirdi. Müdür şöyle konuştu: “Yapılacak çok iş var. Her şey gibi bu da bir gecede olmayacak. Yıllardır üzerinde çalışıyoruz. Çocuklara çok önem veriyoruz. Sanırım gençler ve çocuklar durumu anlamaya başlıyor. Eve gidip ailelerine öğretebilirler.”
