22 Ağustos’ta aramızdan ayrılan İtalyan müzisyen Toto Cutugno, her ne kadar kendi seslendirdiği şarkılar sayesinde dünya çapında üne kavuşmuş da olsa, kariyerinin ilk döneminde, Fransız popüler müziğine damga vuran birçok şarkının bestesine de imza atmıştı. Biz de bu haftaki programımızda; Joe Dassin, Dalida ya da Johnny Hallyday gibi isimler tarafından seslendirilen bu parçalara kulak verdik.
Programın açılışını, Cutugno'nun Fransızcaya Didier Barbelivien tarafından uyarlanan 1985 tarihli "Venise pour l’éternité" adlı parçasıyla yaptık. Hervé Vilard'ın seslendirdiği şarkının orijinali olan "C’est Venice", Cutugno’nun yine 1985’te piyasaya çıkan albümünde yer alıyordu. 1943 yılında, Toskana bölgesinde yer alan Fosdinovo’da, Sicilyalı bir babayla ev kadını bir annenin oğlu olarak dünyaya gelen Salvatore Cutugno, müzik kariyerine davul çalarak başlamış, on dokuz yaşındayken ilk grubu Toto e i Tati’yi kurmuştu. Bunun ardından Lino Losito ve Mario Limongelli ile disko grubu Albatros’un çatısı altında bir araya gelen sanatçı, bu dönemde besteciliğe de başladı. İlk bestelerini paylaştığı isim ise Fransa’nın popüler müzik yıldızlarından Joe Dassin'di. Dassin’in ilk olarak seslendirdiği Toto Cutugno şarkısı, 1975 tarihli "L’été indien"olacaktı. Albatros grubunun, sözleri pek de romantik olmayan ve insanları dünyanın yapaylığından kaçıp gerçek değerlere odaklanmaya çağıran "Africa" adlı parçasından uyarlanmıştı şarkı. Claude Lemesle ve Pierre Delanoë imzalı Fransızca sözler ilk başta Joe Dassin’in hoşuna gitmemişti bunun üzerine bir hafta sonu Normandiya’da bir araya geldi iki söz yazarı. Mevsim, şarkıdaki gibi sonbahar değil ilkbahardı ve sahile vuran güneş ikilinin aklına, Türkçeye "Pastırma yazı" olarak çevirebileceğimiz Amerikan deyimi "Indian Summer"ı getirdi. Bu fikir üzerine bir aşk hikâyesi inşa etti Lemesle ve Delanoë ve böylece ortaya "L’été indien" çıkmış oldu. 1975’in Haziran ayında yayınlanan şarkı sadece Fransa’da değil neredeyse tüm Avrupa’da büyük ses getirdi.
Joe Dassin, yetmişlerin ikinci yarısında piyasaya çıkan albümlerinde Et si tu n’existais pas (Oasis), Le jardin du Luxembourg (Acqua sulla facciave) L’albatros ya da Il était une fois nous deux (Monja, Monja) gibi başka Toto Cutugno uyarlamalarını da seslendirdi. Bunların yanı sıra, Cutugno’nun "Uomo dove vai" adlı parçasından yine Claude Lemesle ve Pierre Delanoë tarafından Fransızcaya uyarlanan 1975 tarihli "Salut" de, zamanla Dassin klasiklerinden biri haline gelmiş ve tıpkı "L’éte indien" ya da "Et si tu n’existais pas" gibi, bir dönem ülkemizde muhtemelen korsan olarak yayınlanan hemen hemen tüm karışık kasetlerin vazgeçilmezlerinden biri olmuştu. Joe Dassin, Toto Cutugno’nun Vito Pallavicini ile birlikte yazdığı bir başka parça olan "Gran Premio"nun Fransızca versiyonu "Et l’amour s’en va"yı da seslendirmişti. 1977’de 45’lik olarak piyasaya çıkan şarkının Fransızca sözleri, Michèle Vasseur ve Claude Lemesle ikilisine aitti ve parça iki yüz bini aşan bir satış rakamına ulaşması üzerine, "El amor se va" adıyla İspanyolcaya da uyarlanmıştı.
Toto Cutugno şarkılarının Fransızca uyarlamaları yalnızca Joe Dassin tarafından seslendirilmedi elbette. Özellikle yetmişlerin ikinci yarısı boyunca Johnny Hallyday’den Dalida’ya, Gérard Lenorman’dan Michel Sardou’ ya Fransız popüler müziğinin önde gelen birçok ismi, Cutugno’nun bestelerini Fransızca sözlerle yorumladıkları şarkılarla büyük ses getirdi. Örneğin Johnny Hallyday’in 1976 tarihli albümüne de adını veren "Derrière l’amour" adlı parça; Gabrielle, "Requiem pour un fou" ve "Joue pas de rock’n’roll pour moi" gibi şarkılarla birlikte bu albümün başarısına büyük katkıda bulunmuştu. Şarkıyı aynı yıl Toto Cutugno da Dietro l’amore adıyla kaydetmiş ve 45’lik olarak piyasaya sürmüştü. Parçanın Fransızca sözleri ise Pierre Delanoë’ye aitti. Fransa listelerinde bir numaraya kadar tırmanan şarkı, zirvedeki yerini tam dört hafta boyunca korumayı başarmıştı. Yetmişlerin sonunda oldukça ses getiren bir başka Toto Cutugno şarkısını da Sheila, Kennedy Airport adıyla seslendirmişti. Fransızca sözleri Claude Carrère ve Jean Schmitt imzalı parçayı ertesi yıl Cutugno da Aeroporto Kennedy adıyla kaydetmiş ve o yıl piyasaya çıkan ilk solo albümü Voglio l’anima'ya dahil etmişti.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, Toto Cutugno ilk solo albümünü 1979’da piyasaya sürmüştü. Bu albüme adını veren "Voglio l’anima" ise aslında Dalida’nın muhteşem yorumuyla ölümsüzleşen disko parçası "Monday, thuesday" ya da diğer adıyla "Laissez-moi danser"nin İtalyanca versiyonuydu. Cutugno bestesini ilk olarak Dalida’ya sunmuş, o da Pierre Delanoë ve Jeff Barnel’in yazdığı Fransızca sözlerle kaydedip 1979 Haziran’ında piyasaya sürmüş, şarkı 400 bini aşan satış rakamıyla Fransa listelerinde zirveye oturmuştu. Dalida, disko akımının tüm Dünyayı kasıp kavurduğu döneme denk gelmesi nedeniyle global anlamda da büyük ses getiren parçayı İngilizce ve İspanyolca olarak da kaydetti. Sanatçının şarkıyı, katıldığı televizyon programlarında dört dansçı eşliğinde gerçekleşen bir koreografiyle yorumlaması da yine büyük ilgi görmüştü. Bestesi Toto Cutugno imzalı bir şarkı sayesinde Fransa listesinde zirveye oturan bir başka isim de Gérard Lenorman’dı. Cutugno’nun 1976’da, Albatros grubuyla birlikte seslendirdiği "Nel cuore, nei sensi" adlı parçayı yine o yıl, Pierre Delanoë’nin yazdığı sözlerle kaydeden sanatçı, "Voici les clés" adlı bu şarkıyla Belçika ve Hollanda listelerinde de üst sıralara tırmanmayı başarmıştı.
Fransa’daki Toto Cutugno yorumcularından biri de normalde repertuarında uyarlamalara pek de yer vermeyen Michel Sardou’ydu. 1976’da ülke çapında büyük polemiklere neden olan "J’accuse" ve "Je suis pour" gibi iki şarkıya imza atan sanatçı, yeni albümü için herkesin hoşuna gidecek, evrensel bir parça arayışındaydı. Tam da bu sırada, 1978’in Nisan ayında, müzik direktörü Pierre Billon eşliğinde, o dönemde çalıştığı Tréma stüdyolarında, Toto Cutugno ile bir araya geldi Sardou ve onun önerisiyle Cutugno’nun Cantando adını verdiği besteyi Fransızca olarak kaydetmeye karar verdi. Şarkı sözleri için o sırada Marakesh’te bir golf turnuvasında bulunan Pierre Delanoë’yle temasa geçildi. İkili parçanın: “Küçük bir çocukken ben, derslerimi çalışırdım şarkı söyleyerek” sözleriyle başlaması konusunda hem fikirdi ama devamı bir türlü gelmiyordu. Delanoë Fransa’ya döndüğünde nihayet sözleri tamamladı ama şarkının son halini Sardou’ya göstermekte kararsızdı zira sözleri oldukça basit, fazlasıyla çocuksu bulmuştu. Ne var ki Sardou, daha ilk okuma sonrasında şarkıya hayran kaldı ve nihayet mesaj verme kaygısı taşımayan, popüler bir şarkı söyleyecek olmanın verdiği heyecanla kayıtları gerçekleştirdi. 1978’in Haziran ayında yayınlanan "En chantant", kısa sürede müzik listelerinin zirvesine yerleşecek ve Sardou repertuarının vazgeçilmezlerinden biri haline gelecekti.
Program boyunca da vurguladığımız gibi Toto Cutugno, yetmişlerin ikinci yarısında Joe Dassin, Sheila, Dalida, Gérard Lenorman ve Michel Sardou gibi isimlere birçok hit parça armağan etmişti. Bu isimlerin dışında Claude François (Écoute ma chanson) ve Mireille Mathieu (Ciao bambino, sorry) gibi meslektaşları da onun şarkılarını seslendirmişti. Kendisini yorumcu olarak dünya çapında üne kavuşturan parçayı ise 1983 yılında piyasaya sürdü sanatçı. O yılın Mart ayında piyasaya çıkan "L’italiano" adlı şarkıyı, Toronto’da verdiği bir konser sonrasında, Cristiano Minellono ile birlikte İtalyan göçmenlere ithafen yazmıştı Cutugno. İtalya dışında, Portekiz, İsviçre ve Fransa’da da liste başı olan parçanın Fransızca uyarlamasını ise yine 1983’te, daha önce "Nous" (Donna, donna mia) ve "Reviens" (Il cielo e sempre un po' più blu) gibi "Cutugno" uyarlamalarını kaydeden Hervé Vilard seslendirecekti. Parçanın Fransızca sözleri ise Vilard’ın geçmişte de birlikte çalıştığı Didier Barbelivien imzasını taşıyordu. Şarkının sözleri kendisine tercüme edildiğinde, bunu orijinal haliyle Fransızcaya uyarlamanın pek de mümkün olmadığını fark etmişti Barbelivien zira spagetti ve ristretto tutkunu "gerçek bir İtalyan’ı" konu alıyordu "L’italiano". Bunun üzerine farklı bir fikir aramaya koyuldu Vilard ile Barbelivien ve nihayet, Tino Rossi repertuarından da ilham alarak şarkıya “Akdenizli” anlamına gelen Méditerranéenne adını vermeyi kararlaştırdılar. Parça, Güney Fransa’da bulunan Camargue bölgesinde yaşayan ve yıkıcı boyutlara varan çekiciliğiyle akıllara Notre Dame’ın Kamburu'ndaki Esmeralda’yı getiren bir genç kızı konu alacaktı. Sözleri böylece bir gece içinde kaleme alınan parça, 45’lik olarak piyasaya çıktı ve "Cutugno" imzalı orijinal versiyonuyla aynı anda o yaza damgasını vurdu.
Şarkıcı / Yorumcu | Parça Adı | Albüm Adı | Süre |
---|---|---|---|
Hervé Vilard | Venise pour l'éternité | Le Dernier Romantique - CD 7 | 4:13 |
Toto Cutugno & Joe Dassin | L'été indien (Africa) | Il treno va... | 5:15 |
Joe Dassin | Il était une fois nous deux | Le Jardin Du Luxembourg | 3:55 |
Joe Dassin | Salut | Joe Dassin | 3:20 |
Joe Dassin | Et l'amour s'en va | Intégrale | 3:36 |
Johnny Hallyday | Derrière l'amour | Stade de France 98 - XXème anniversaire | 4:39 |
Sheila | Kennedy Airport | 40 ans - 44 tubes | 3:40 |
Dalida | Laissez-moi danser (Monday Tuesday..) | Les années Orlando: Vol.7 | 3:49 |
Gérard Lenorman & Tina Arena | Voici les clés | Duos De Mes Chansons | 3:30 |
Michel Sardou | En chantant | L'Essentiel Des Albums Studio | 3:54 |
Hervé Vilard | Méditerranéenne | Olympia 2007 | 4:10 |