Aramızdan ayrılışının otuzuncu yılında: Michel Berger

1947 yılının Kasım ayında, doktor bir baba ile müzisyen bir annenin oğlu olarak Neuilly-sur-Seine’de dünyaya gelen Michel Berger ya da gerçek adıyla Michel Jean Hamburger, annesinin de katkısıyla henüz üç yaşındayken piyano çalmaya başlamıştı. On beş yaşına geldiğinde Ray Charles ya da Jerry Lee Lewis gibi isimlerin onu Mozart’tan daha fazla etkilediğinin farkına varan Michel’in ilk besteleri de soul müzik tarzındaydı. 1963 tarihli ilk albümü fazla dikkat çekmeyen bu çekingen ama kararlı delikanlı, aynı yıl yayınlanan Tu n'y crois pas isimli ikinci 45’liği sayesinde yé-yé fırtınasının en şiddetli zamanlarında Salut les Copains dergisinin ünlü aile fotoğrafında kendine yer bulmayı başardı. On sekizine geldiğinde üniversiteye kaydolup felsefe eğitimi almaya başlayan genç adam, aynı dönemde Pathé-Marconi stüdyosundan Jacques Sclingand’ın dikkatini çekti ve bu firmada genç yeteneklerden sorumlu sanat direktörlüğü görevine getirildi.

1970’te güncel müzik akımları konusunda kendini geliştirmek için gittiği Amerika’da ünlü besteci Georges Gershwin’in erkek kardeşi Ira ile tanıştı ve onun tavsiyesiyle belli bir müzik türüne takılmak yerine birçok farklı tarzı aynı anda deneme kararını aldı. Bu fikri 1971’de; senfoni, pop ve piyano konçertosu arasında gidip gelen “Puzzle” isimli albüm ile uygulamaya koysa da bu çalışması ticari olarak herhangi bir başarı elde edemedi. 1972’de bu kez WEA-Filipacchi’nin sanat direktörlüğü görevine getirilen Berger’nin bu şirket bünyesine kattığı ilk isim aynı zamanda romantik bir ilişki yaşadığı Véronique Sanson oldu. Piyasaya o yıl çıkan ve Sanson’un güçlü sesi ile Berger’nin usta işi düzenlemelerinin birbirini tamamladığı “Amoureuse” adlı albüm büyük ses getirirken ikinci albümün hazırlıkları sırasında Véronique’in onu Amerikalı gitarist Stephen Stills için terk edilmesi, Michel’i büyük bir üzüntüye boğdu. Kendini ihanete uğramış hisseden sanatçı yaşadığı aşk acısını, kapağında kırık bir kalp resmi yer alan 1973 tarihli “Cœur brisé” aracılığıyla dinleyicisiyle paylaşacaktı. Michel Berger’nin kariyeri, 1973’te Véronique Sanson’un ilk iki albümünden fazlasıyla etkilenen Françoise Hardy’den gelen telefonla yepyeni bir boyut kazandı. Yeniyetmeler için şarkı söylemekten bıkan ve farklı bir formül peşinde olan Hardy’nin bu arayışı sonucu doğan “Message personnel” isimli albüm, hem müzikal hem de ticari anlamda büyük bir başarı kazanarak Hardy diskografisinin en değerli parçalarından biri konumuna gelecekti. Bu dönemde kişisel çalışmalarını da ihmal etmeyen Berger, 1974’te bir öncekine göre daha olumlu eleştiriler alan “Chanson pour une fan”’ı yayınladı.

1974’te France Gall’in seslendirdiği La Déclaration d’amour adlı parçaya imza atan Michel Berger, ertesi yılın Kasım ayında üçüncü stüdyo albümü “Que l’amour est bizarre”ı piyasaya sürdü. Albümün en dikkat çeken şarkısı, sanatçının Véronique Sanson’a seslendiği Seras-tu là – Orada olacak mısın? idi şüphesiz. Berger, şarkıda yaşadığı aşk acısından bahsediyordu ve Sanson’a ona ihtiyaç duyduğunda yanında olup olmayacağını soruyordu. O dönemde Stephan Stills’le evli olan ve hayatını Amerika’da sürdüren Véronique Sanson, eski sevgilisinin bu sorusuna bir yıl sonra piyasaya süreceği Je serai là - Orada olacağım adlı parçayla cevap verecekti.

1976 yılından itibaren Sanson ile ayrılığının etkisinden yavaş yavaş kurtulmaya başlayan Michel Berger'nin aynı yıl, yé-yé akımının sonlanmasının ardından adeta ortada kalan ve yeni bir çıkış noktası arayan France Gall ile tanışması, hayatını değiştiren olay oldu. Daha önce Les sucettes ve Sacré Charlemagne gibi pek de onun tarzına hitap etmeyen şarkılar seslendiren biriyle çalışmakta ilk başlarda tereddüt etse de direnci Gall tarafından ustalıkla kırılan Berger, kısa süre sonra bu çekici kadına tutulduğunu da fark edecekti. İkilinin birlikte çalıştığı ilk 45’lik 1974 tarihli La Déclaration d’amour (İlan-ı aşk) olurken, bu şarkı ile birlikte Sambo Mambo ve Ce soir je ne dors pas gibi parçaların yer aldığı yeni France Gall albümü 1976’da piyasaya çıktı. Aynı yıl kendisi de “Mon piano danse”’ adlı albümü yayınlayan Berger, müzikseverlerden beklediği ilgiyi bir kez daha göremezken çift o yılın Haziran ayında gözlerden uzak bir şekilde hayatlarını birleştirdi.

1978 yılı, Michel Berger için önemli bir yıl oldu. Aklında uzun süredir bir müzikal yazmak olan sanatçı, Québec’li söz yazarı Luc Plamondon’la ortaklaşa hazırladığı siberpunk rock-operası Starmania sayesinde hem Fransa’da hem de Kanada’da müzik listelerinin zirvesine tırmandı. Bir sonraki yıl Paris ve Montreal’de sahneye konan müzikalde; France Gall’in yanı sıra Diane Dufresne, Daniel Balavoine ve Fabienne Thibeault gibi isimler tarafından seslendirilen Le blues du businessman, Ziggy ve Le monde est stone gibi parçalar, kısa sürede birer klasik olarak anılmaya başladılar.

Fabienne Thiebeault Starmania müzikalinde, bir kafede garson olarak çalışan Marie-Jeanne karakterini canlandırmıştı. Söz konusu müzikalde rol alan bir başka isim de kötücül Johnny Rockfort karakterine hayat veren Daniel Balavoine’dı. Balavoine aynı zamanda Michel Berger’nin yakın dostuydu ve iki sanatçı bu müzikal dışında da birlikte çalışmıştı. İkilinin birlikte imza attığı şarkılardan biri de La minute de silence – Bir dakikalık sessizlik adını taşıyordu. Sözü ve müziği Michel Berger’ye ait şarkıda, Daniel Balavoine ona back vokalde destek vermişti.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi Michel Berger yetmişlerin sonunda, France Gall için yazdığı şarkılarla büyük ses getirmişti. Bu parçalardan biri de Si maman si adını taşıyordu. Berger şarkıda bize, monoton bir hayat süren, tatilde bile Paris’in dışına çıkmayan, arkadaşlarından ve ailesinden uzak şekilde yaşayan bir kişiden bahsediyordu. Bununla birlikte aslında kendi yaşamında karşılaştığı sorunlar, hayatının boşluğu ve hayallerini bir türlü gerçekleştirmemesinden söz ediyordu sanatçı şarkıda. Parçanın nakarat kısmında yer alan “Ah anne ah, eğer görebilseydin yaşamımı, gülüyorum da ağlıyorum da, ama geleceğimin rengi gri, tıpkı kalbim gibi” tarzındaki duygu dolu sözler, dinleyenleri derinden etkilemişti.

Tıpkı Si maman si gibi başka meslektaşları için yazdığı şarkılar büyük beğeni toplasa ve kendisi de Seras-tu là, Pour me comprendre ve Écoute la musique gibi başarılı parçaları seslendirmiş olsa da Berger kendini yorumcu olarak geniş kitlelere bir türlü kabul ettirememişti. Sanatçı bu konuda şeytanın bacağını ancak 1980 yılında kıracaktı. O yıl piyasaya çıkan “Beauséjour” adlı albümde yer alan La groupie du pianiste, radyo programlarında kendine sık sık yer bulurken aynı albümdeki Quelques mots d’amour ve Celui qui chante gibi parçalar bu başarının perçinlenmesini sağladı. La groupie du pianiste adlı parçada, hayatını ünlü bir müzisyene adayan bir genç kızdan bahsediyordu bize Berger ve “Gecelerini uyumadan geçirir, geleceğini karartarak, Ne kadar üzgün bir hali var bu kızın, Egoistin tekine aşık olmuş” sözleriyle tasvir ediyordu bu genç kızı.

1980 yılından itibaren gerek Gall için yazdığı Tout pour la musique, Résiste, Débranche ve Cézanne peint gerekse kendi seslendirdiği Mademoiselle Chang, Le Prince des villes, Voyou ve Mandoline gibi şarkılar sayesinde kariyerinin zirve noktasına ulaşan Berger, bu dönemde aynı zamanda o meşhur utangaçlığını da yenerek farklı konser salonlarında hayranlarının karşısına çıkmaya başladı. Söz konusu dönemde damga vuran parçlardan biri olan Mademoiselle Chang'i 1981’in Eylül ayında piyasaya süren sanatçı, bu şarkıyı, çocuklarının bakıcılığını yapan genç bir kadından ilham alarak yazmıştı. 1975-79 yılları arasında Kamboçya’yı yöneten Kızıl Kmerlerden kaçıp Fransa’ya sığınan bu kadın, bir süre sonra ailesinin izini kaybetmiş, Berger de ilerleyen yıllarda ona ülkesine geri dönüp sevdiklerine kavuşabilmesi için destek olmuştu. Şarkı piyasaya çıktıktan sonra 200 bin gibi önemli bir satış rakamına ulaşırken Fransa listesinde de dokuzuncu sıraya kadar tırmandı.

Kariyerinin ilk günlerinden beri eserlerini genelde hep kadın sanatçılarla paylaşan Michel Berger, 1985 yılında, o dönemde yeni bir çıkış arayan Johnny Hallyday’in talebi üzerine ilk kez bir erkek şarkıcı ile ortaklık kurma şansını elde etti. Tamamen Berger şarkılarından oluşan “Rock’n’roll attitude” isimli albüm, Johnny’yi “asi rockçı” imajından kurtarıp “olgun şarkıcı” konumuna yükseltirken; Le chanteur abandonné ve Quelque chose de Tennessee gibi parçalar “gençlerin idolünün” kariyerinin yeniden canlanmasını sağlayacaktı.

80’li yıllar France Gall’in tüm Avrupa’da büyük ses getiren Ella, elle l’a’sı ile sona ererken söz konusu şarkının yer aldığı 1987 tarihli “Babacar”, Gall’in yayınladığı son solo albüm olarak da tarihe geçecekti. Öte yandan Starmania müzikalinin yenilenmiş kadrosuyla tekrar sahneye konularak büyük bir ilgiyle karşılanması Plamondon & Berger imzalı ikinci müzikal La légende de Jimmy’nin başarısızlığını unutturmuş, Berger; Starmania’nın İngilizce versiyonu Tycoon üzerinde çalışmaya başlamıştı. Finansal sorunlar yüzünden ancak 1992’de yayınlanan bu albüme Céline Dion, Tom Jones, Nina Hagen ve Cindy Lauper gibi isimler katkıda bulunacaktı. Aynı yılın Haziran ayında eşi France Gall ile düetlerinden oluşan “Double jeu”’yü çıkaran Berger, yaz sonunda yeniden bir dizi konser vermeye hazırlanıyor, bir yandan da Tycoon’un Londra’da sahnelenmesi ile ilgili planlar yapıyordu. Ne var ki kaderin farklı planları vardı ve 1992 Ağustosunda tatil yapmakta olduğu Saint-Tropez’de tenis oynarken geçirdiği kalp krizi, uzun yıllar sonra nihayet hayal ettiği konuma ulaşan Berger’nin henüz kırk dört yaşında yaşamını yitirmesine neden olacaktı. Rock ile pop müziği harmanlayarak yepyeni bir müzik tarzı yaratmayı başaran Michel Berger, aynı zamanda da Serge Gainsbourg ile birlikte Fransız Müziğinin en önemli “kariyer rehberlerinden” biriydi. Berger’nin devasa repertuvarı ölümünden sonra da unutulmadı ve sanatçının anısı gerek Starmania’nın farklı versiyonlarıyla, gerekse France Gall, Véronique Sanson, Lââm ve son olarak da Mathieu Rosaz gibi isimlerin onun eserlerini yorumladıkları albümlerle canlı tutulmaya devam edildi.