Grup, uyarı sistemleriyle risk grubundaki bireylerin korunması için yerel yönetimlerin Meteoroloji Genel Müdürlüğü ile koordineli çalışmasını öneriyor.
Yeşil Gazete’de yer alan habere göre İstanbul Kent Konseyi İklim Krizi Çalışma Grubu, küresel iklim değişikliğinin yol açtığı sıcak hava dalgalarına karşı korunmak için yerel yönetimlere önerileri içeren bir bilgi notu hazırladı.
Aşırı sıcakların artmasının beraberinde ölümleri ve hastalıkları getirdiği belirtilen notta, sıcak hava dalgasının olduğu günlere özel uyarı sistemleri geliştirilmesi öneriliyor. Sıcak Uyarı Sistemi (SUS) adını taşıyacak bu sistemle kamu yönetiminin ve halkın uyarılması için valilik ve sağlık müdürlükleriyle birlikte yerel yönetimlerin birlikte çalışarak bu doğrultuda eylem planları hazırlaması öngörülüyor.
Kronik hastalıkları olanlar ve yaşlılar risk grubunda
Bu çerçevede İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden (MGM) alacağı sıcak hava dalgası uyarılarını, risk grubunun alacağı önlemleri de göz önünde bulundurarak halka iletecek, yerel yönetimler ayrıca risk gruplarını özel olarak düşünerek ne gibi korunma önlemlerinin alabileceğini hesaba katacak. Çalışmada, sıcak hava dalgalarının özellikle kronik hastalığı olanları ve yaşlıları etkilediği vurgulanıyor.
Akdeniz Havzası’nın iklim değişikliği açısından “duyarlı bölge” olarak tanımlandığı belirtilen notta, Türkiye’de sıcaklık artışının yüzyıl sonuna doğru altı sekiz derecenin üzerinde olacağı ifade ediliyor.
Yaşa özgü SMS uygulaması
SUS ile ilgili olarak İBB’nin alması gereken önlemler ise çalışmada şöyle sıralanıyor:
- MGM’den sıcak dalgası ile ilgili uyarılar düzenli olarak alınmalıdır.
- Sıcak dalgası yaşanacağı anlaşıldıktan sonra medya, sosyal medya ve diğer iletişim kanalları yoluyla İstanbul halkı sıcak dalgası konusunda uyarılmalıdır.
- Yaşa özgü SMS gönderilmesi yoluyla risk grubundaki ileri yaştaki kişiler özellikle uyarılmalıdır.
- Yalnız yaşayan ileri yaştaki ve kırılgan kesimlerden insanların komşuları ve yakınlarınca kontrol edilmesi hatırlatılmalıdır.
Tanınmış kişilerle çalışılabilir
- Yayınlanan uyarılarda sıcağın olumsuz etkilerinden korunmak için kişilerin alması gereken önlemler, risk gruplarına özel önem verilerek aktarılmalıdır.
- Billboard, toplu ulaşım ekranları gibi araçlarla sıcak dalgaları konusunda farkındalık artıcı mesajlar verilmeli, infografik, animasyon, tanınmış kişilerin vereceği mesajlar gibi yollarla iletişim güçlendirilmeli ve farkındalık artırılmalıdır.
- Sıcak dalgalarına karşı yapılmakta olan çalışmalar kamuoyuna aktarılmalıdır.
Kısa vadede ise, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin, sıcağın etkilerinin azaltılmasına yönelik olarak bir eylem planı hazırlanarak, bu plana göre kısa ve orta vadede yapılacak olanları n belirlenebileceği ifade ediliyor.
Duraklar yeniden tasarlanmalı
İklim Krizi Çalışma Grubu’nun bu önlemlerle ilgili önerileri ise şöyle:
- Afet Koordinasyon Merkezi’nin (AKOM) sıcak hava dalgalarını bir afet olarak kabul etmesi, bu konuda önceden hazırlanmış risk haritaları kapsamında afet planlarını harekete geçirmesi gerekmektedir.
- Sıcak dalgalarına dair yapılacaklar konusunda ilçe belediyeleriyle olan koordinasyonun İBB tarafından yürütülmesi önemlidir.
- Sıcak hava dalgası öncesi ve sırasında riskli yaş gruplarının daha yoğun olarak yaşadığı bölgelere özel hareket planlarının geliştirilmesi, Covid-19 salgını döneminde elde edilen bilgi ve birikimin (evde sağlık hizmeti, takip vb.) 65 üstü grup için bu afet planına aktarılması çok önemli bir kazanım olacaktır.
- Özellikle metrobüs ve büyük meydanlardaki durakların sıcak hava dalgalarında yaya konforunu öne çıkaracak şekilde yeniden tasarlanması gereklidir.
- Duraklara İstanbul Kart ile çalışacak soğuk su otomatlarının yerleştirilmesi, meydanlara mobil su istasyonları kurulması sıcak hava dalgalarının etkilerinin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
Evsizler için klimalı barınma mekanları
- Kentlilerin sıcak dalgaları sırasında sığınabilecekleri klima ile soğutulmuş, internet hizmeti, su, tuvalet, masa-sandalye ve gazete-dergi gibi ihtiyaçlarla donatılmış sıcaktan sığınma merkezleri oluşturulmalı ve buralarda bir sağlık personeline erişim sağlanmalıdır. Kamu binalarının geniş zemin veya bodrum katları, gerekirse park yapılarının bazı kısımları bu iş için uyarlanabilir.
- Evsizler için sığınacak klima olanağı bulunan geçici barınma mekanları sağlanmalı.
- Ana meydanlarda soğuk su ve güneş şemsiyesi bulunabilecek dinlenme çadırları açılmalı.
- Parkların özellikle yaz aylarında gerçekleşen sıcak hava dalgaları sırasında sığınılacak şekilde düzenlenmesi, yanlış budamalar yoluyla gölgeliklerin azaltılmaması gerekmektedir.
Besleme alanlarında mama-su kontrolü arttırılmalı
- Park ve diğer yeşil alanların peyzaj düzenlemelerinin az su isteyen bitkilerle oluşturulması, sulamaların gün içi yerine daha az nem oluşturacak zaman dilimlerinde yapılması gerekmektedir.
- Pazar yerleri, çarşılar gibi yoğun kullanılan açık alanlarının ve sokaklardaki uygun yerlerin üzerinin az su isteyen endemik bitkiler kullanılarak örtülmesi, sarmaşık çalı ağaçlar gibi yeşil bitkilerle gölgelikler ve serin geçiş alanlarının oluşturulması gerekmektedir.
- Dikey bahçe uygulamaları serinletici etki yaratabileceğinden az maliyetli, su ihtiyacı düşük, endemik ve aşırı neme yol açmayacak bitki türleri kullanılmak kaydıyla uygun yerlerde şehir ısı adasının azaltılması için kullanılmalıdır.
- Aşırı sıcak günlerde sokak hayvanlarının susuz ve aç kalmaması için besleme alanlarındaki mama-su kontrolü artırılmalı ve yeni besleme alanları açılmalıdır.
