Woody Guthrie 90 yaşında

"This machine kills fascists"

Sadece bir gitar ve tek başına bir adamdı Woody Guthrie. Ama kendinden önceki tüm müziklerle ve sosyal olaylarla, kendinden sonraki kuşaklar arasında bir köprü kuracak olan da bu yalnız adamdı. 1940’larda John Steinbeck onun için “Amerikanın ruhu” tanımını kullanıyordu. 1990’ların sonunda Billy Bragg ise onu “ilk alternatif müzisyen" olarak selamlıyordu. Bob Dylan 1960’ların başında bütün şarkılarını ezbere biliyor, “Ben bir Woody Guthrie jukebox’ıyım” diyordu. Bruce Springsteen’den Ani DiFranco’ya; John Mellencamp’den U2’ya uzanan bir hayranlar kitlesi, Guthrie için yapılan anma konserlerine büyük bir hevesle katılıyorlar. O politik müziğin ilk militanı, bir sokak çocuğu, gitarında “Bu makine faşistleri öldürür” yazan adam. O Woody Guthrie. Woody Guthrie 14 Temmuz 1912’de Oklahoma’nın petrole akın

yıllarında kurulmuş kentlerinden Okemah’da beş çocuklu bir ailenin üçüncüsü olarak doğdu. Babası bir kovboy, arsa spekülatörü ve yerel politikacıydı. Oğluna devlet başkanının adını verdi: Woodrow “Woody” Wilson Guthrie. Charlie Guthrie Kızılderililerle ticaret yapıyor, zaman zaman ekmek parasını gösterilerde dövüşerek kazanıyordu. Woody 7 yaşındayken ablası Clara bir yangında öldü. Yangınlar ailenin kötü kaderinde her dönemde yer alacaktı. Ailenin yaşamında müziğin her zaman yeri vardı. Babası kovboy şarkıları söylüyor, annesi piyanoda ailesinin eski İrlanda ve İskoç kökenlerinden gelme halk şarkıları çalıyordu. Guthrie o yıllarda evlerine her renkten “kızıl, siyah ve beyaz” müziğin girdiğini hatırlıyor.

1923 yılında babası yeni bir petrol akınına katılarak ailesini terketti ve Texas’a yerleşti. Woody, okul yıllarında para kazanmak için sokaklarda şarkı söylemeye, dansetmeye ve gitar çalmaya başlamıştı bile. 1929 yılında okulu bırakarak babasının yanına Texas’a geldi. Burada üvey kardeşi Jeff Guthrie (Uncle Jeff) ile birlikte müzik yapmaya başladı. 1930 yılında zaten uzun süredir hastanede yatmakta olan annesi öldü. O zaman hastalığının ne olduğu bilinmiyordu, ama çok sonraları bunun Woody’nin de sonunu hazırlayan Huntington Korea’sı adlı hastalık olduğuanlaşılacaktı.

1931 yılında Texas’a geldi. Burada tanıştığı Mary Jennings’le 1933’de evlendi. Üç çocukları oldu: Gwen, Sue ve Bill. Mary’nin ağabeyi müzisyen Matt Jennings ve Cluster Baker’la ilk topluluklarını kurdular: Corn Cob Trio. Büyük Depresyon yıllarını kum fırtınaları dönemi izledi. Woody Guthrie, iş bulmak ümidiyle Oklahoma, Texas, Arkansas ve Missouri’den batıya göçen kitlelerin arasına katıldı. İlk radyo programları

Woody, ilk eşi Mary ve üç çocuğuyla (1933, Oregon)

1936’da California’ya geldiğinde, bölge sakinlerinin göçmenleri bölgeye sokmamak için nasıl direndiğini gördü. Kuzeni Jack Guthrie birlikte “country and western” türünde müzik yapmaya başladılar (Oklahoma Hills parçasıyla ün kazanacak olan Jack Guthrie 1948 yılında çok genç yaşta ölecektir). Bu döneminde edindiği deneyimler “Dost Bowl Balladları”nın ortaya çıkışını sağladı (I Ain't Got No Home, Goin' Down the Road Feelin' Bad, Talking Dust Bowl Blues, Tom Joad. Vigilante Man, Hard Travelin' vd.) Daha sonra anılarında, “yaşamımın hiç bir döneminde ineklerin nasıl güdüldüğü ya da ayın gökyüzünde nasıl parladığı” üstüne şarkı yazmadığını, yazdığı tüm şarkıların “yaşamın nasıl yanlışlıklar dolu olduğu ve bunlara karşı neler yapılabileceği” konusunda yazıldığını söyleyecekti.

Hollywood’daki alternatif radyo istasyonu KFVD’de ve Meksika sınırındaki XELO’da programlar yapmaya başladı. Bu radyolarda yeni partneri Maxine Crissman (aka Lefty Lou) ile birlikte çalıyorlardı. Daha çok eski şarkılar çalmakla birlikte, Woody’nin ilk özgün çalışmalarının da zaman zaman seslendirildiği oluyordu (Talking Dustbowl Blues ve Do Re Mi gibi). Sosyal konularla uğraşırken Amerikan Komünist Partisi üyesi aktör Will Geer ile tanıştı. Onunla göçmen kamplarına gidip müzikli gösteriler yaptılar. Parti’nin yayın organlarından People’s World’de “Woody Sez” adlı bir köşeyi yazmaya (ve çizmeye) başladı.

"İşçilerin azizi"

1939 sonunda New York’a geldi. O aralar pek meşhur olan Irving Berlin’in “God Bless America”sına karşı “This Land Is My Land”i yazdı. New York’ta bir grup solcu organizatör, sanatçı, yazar, müzisyen ve entelektüellerle tanıştı. Lead Belly, Cisco Houston, Burl Ives, Pete Seeger, Sony Terry, Brownie McGhee, Josh White, Millard Lampell, Bess Hawes, Sis Cunningham, Pete Seeger gibi isimler Woody’nin arkadaşları ve birlikte çalıştığı isimler arasına girdi. Sendika toplantılarında şarkı söylemeye başladı. Will Geer’in önerisiyle tarım işçileri yararına düzenlenen “Gazap Üzümleri” gecesinde çaldı (Aunt Molly Jackson, Leadbelly ve Pete Seeger’de gecede yer aldılar). Komünist Partisi’nin organı The Daily Worker’da yazmaya başladı. Daha sonraki yıllarda komünist partisine üye olup olmadığını sorduklarında, “Ben gerçekten bir komünist

değildim belki de, ama hayatımın her döneminde kızıl oldum” diyecekti.

Politik müzik ve Almanac Singers

1940’da folklorcu Alan Lomax, Library of Congress adına Woody Guthrie’nin bir dizi konuşmasını ve şarkısını kaydetti. Bu dönemin kayıtları daha sonra Moses Asch’ın sahibi olduğu Smithsonian Folkways Plak Şirketi tarafından yayınlanacaktı. Radyoculuğuna CBS istasyonunda “Folk School on the Air” adlı şovda devam etti. Yine Lomax’ın kurduğu ilişkilerle, aynı yılın Temmuz ayında “Dust Bowl Ballad"ı Victor Plakları için doldurdu.

Aynı dönemde, politik müzik yapan Almanac Singers’a katıldı (Woody’nin yanı sıra Pete Seeger, Lee Hays ve Millard Lampell’den oluşan bu topluluğun bazı üyeleri daha sonra Weavers’da da yer alacaklardı). Radyo programları, albümler yaptılar, konserler verdiler. Aynı dönemde Woody, hükümetin istemiyle, Colombia nehri üstüne kurulmakta olan Grand Coulee Barajı hakkında 30 gün içinde 24 şarkı yazdı. Roosevelt hükümetinin New Deal siyaseti paralelinde, tüm özel elektrik şirketlerini karşısına alarak kurduğu bir barajdı bu. Guthrie’nin yazdığı bu şarkılar daha sonra en sevilen parçalarının arasında yer alacaktı (Roll On Columbia, Pastures of Plenty, Grand Coulee Dam).

1943 yılında gençlik dönemini ve toz fırtınası yılları anılarını içeren ilk yarı biyografik romanı Bound for Glory yayınlandı (New York: E. P. Dutton & Co., Inc.). New York’a yerleşti (3520 Mermaid Avenue, Coney Island). Almanack Singers’la birlikte ülkeyi kat eden bir turne yaptılar. Konserlerde, yaklaşan savaşa ve tüm dünyayı tehdit eden Nazi tehlikesine karşı şarkılar söylediler. Pete Seeger askere alındıktan sonra Guthie de Cisco Houston ve Jimmy Longhi ile birlikte

Woody, Alan Lomax, Ann Lomax, Dorothy Botkin (1946)

Ticaret Filosu’na (Merchant Marine ) katılıp yurtdışında konserler vermeye başladılar.1945 yılında askere alınınca da bu kez ordu saflarında benzer bir görevi sürdürmeye devam etti.

Son dönemleri ve hastalığı

1946 yılında New York’a döndü ve 1942'de tanışıp birlikte yaşadıkları, çocuğu Arlo’nun (1947) annesi olacak olan dans sanatçısı Marjorie Mazia ile evlendi (1953 yılında boşandılar). 1947 yılında küçük kızları elektrik yüzünden evde çıkan yangında öldü. Bu dönemde çocuk şarkılarını yazdı (Songs to Grow On). People’s Song adlı, çeşitli müzik sanatçılarının ortak üretim yaptıkları bir örgütlenmeye katıldı. Moses Asch tarafından (Folkways Records) stüdyoya sokuldu ve ilk kez This Land Is Your Land’i ve diğer yüz civarında şarkısını kaydetti. Bedensel ve ruhsal sağlık sorunları yakasını bırakmıyordu. Bir süre sonra ailesini terkedip California’yaya doğru yola çıktı. Yol arkadaşı, daha sonra müziğinin de takipçisi olan Ramblin’ Jack Elliot’dı.

1952 yılında Huntington Korea hastalığına tutulduğu anlaşıldı. Bir yıl sonra Anneke Van Kirk ile evlendi (1956 yazında boşandılar) ve New York’a döndü.1967 yılında aynı hastalıktan ölünceye kadar, tüm yaşamsal işlevlerini ağır ağır kaybedecekti. 1960’lı yılları hasta yatağında hareketsiz geçirdi. Bob Dylan 1961 yılında evine gelip başucunda oturuyor ve Guthrie’nin şarkılarını söylüyordu. 3 Ekim 1967’de New York’ta Brooklyn Şehir Hastanesinde öldüğünde 55 yaşındaydı.

Woody'nin çizimlerinden

Anısına yapılmış albümler Ölümünün ardından 1968 ve 1970 yılında düzenlenen iki konserde arkadaşları ve onu seven müzisyenler bir araya geldiler: Judy Collins, Bob Dylan, Arlo Guthrie, Robert Ryan, Pete Seeger, Tom Paxton, Will Geer, Richie Havens, Country Joe McDonald, Jack Elliot, Peter Fonda ve diğerleri. Bu konserlerden iki albüm çıktı: A Tribute to Woody Guthrie Part 1 ve Part 2. Records’da 1996 yılında yapılan Till We Outnumber 'Em tribute konserine Ani DiFranco, Arlo Guthrie, Ramblin’ Jack Elliot, Billy Bragg, Bruce Springsteen, Natalie Merchant, Tim Robbins, Dave Pirner, The Indigo Girls gibi isimler katıldı.

Konserin kayıtları aynı adla Ani DiFranco’nun prodüktörlüğü altında daha sonra yayınlandı.

Billy Bragg ve Wilco tarafından 1998 ve 2000 yıllarında Mermaid Avenue (Vol I - Vol II) adında iki albüm yayınlandı. Bu albümlerde Woody Guthrie’nin yazdığı ama onun tarafından bestelenmemiş olan sözler, Bragg ve Wilco topluluğu tarafından bestelendi ve seslendirildi. Bazı parçalarda Natalie Merchant’da ana ve geri vokalde yer aldı.

Oğlu Arlo Guthrie’nin ve yakın arkadaşı Ramblin’ Jack Elliot’un bir çok plaklarında Woody Guthrie şarkıları sık sık karşımıza çıkar.

Woody Guthrie Açık Radyo'da Arzın Merkezine Seyahat programında (Pazartesi akşamları saat 20.00) de bir ay boyunca Gökhan Akçura ve Ömer Madra Woody Guthrie konuşacak ve çalacaklar.İlk programın (15 Temmuz Pazartesi, tekrarı 22 ve 23 Temmuz saat 02:00-03:00) playlist’i şöyle: 1. "This Train Is Bound for Glory" (enst.), LP Bound of Glory (Soundtrack 1976)2. Woody Guthrie, Mean Talking Blues, LP Poor Boy3.Woody Guthrie, Clean-o, CD Nursery Days4. Woody Guthrie, Grassey Grass Grass LP The Greatest Songs of Woody Guthrie5. Billy Bragg, Way Over Yonder in the Minor Key, CDMermaid Avenue Vol I 6. Bob Dylan, Song to Woody CD Bob Dylan7. David Carradine, Oklahoma Hills (Jack Guthrie/ Woody Guthrie) LP Bound for Glory 8. Woody Guthrie, Hoy Lolly Lolly CD Early Masters 9. Woody Guthrie, Buffalo Skinners CD Early Masters 10. Woody Guthrie, Pretty Boy Floyd CD Early Masters 11. Bob Dylan, Pretty Boy Floyd CD Folkways: A Vision Shared 12. The Byrds, Pretty Boy Floyd CD Sweethearts of the Rodeo

İnternette Woody Guthrie

Woody Guthrie and the Archive of American Folk Song

The Woody Guthrie Foundation And Archives

The Woody Guthrie Folk Festival