1913 - 1935
Bu seferki konumuz, mayıs ayında ölümünün 50’inci yılında andığımız bir eğitimci; çocuğun yaratıcı potansiyeline ve öğrenme isteğine inanan, onun kişiliğine saygı gösteren bir eğitim sistemini geliştiren Maria Montessori (1870-1952). Bu günlerde Berlin'deki Bauhaus -Archiv Şekillendirme Müzesinde Montessori eğitimiyle ilgili bir sergiden kısa bir özet. Sergi süresi içinde değişik etkinlikler de yer alıyor; "Reform pedagojisi - günümüzde gerekle mi?" başlıklı tartışma, "Maria Montessori Pedagojisine Giriş" adlı eğitim programı ve "Maria Montessori Yaşamı" adlı konuşma gibi. Yirminci Yüzyılın başlarında önemli bir eğitim reformu olan ve kurucusunun adıyla anılan Montessori eğitim sistemi, |
|
Boncuk dizileri; birden dokuza kadar olan diziler on üstünde sayılarla hesap yapmaya da yarıyor. Belediye çocuk yuvası, Viyana Goethehof, 1930-32. Çalışmaodasında çocukların kendilerine ait evyeli tezgahı var. | Eğitimcilerin ve öğretmenlerin görevi ise çocuğun gereksinmesine göre özel eğitim araçlarını sağlayarak ne yapılacağını göstermek ve onun "kendim yapabilmek için bana yardımcı olun" isteğine cevap verebilmeleri. Özel eğitim araçları (eğitimciler materyal diyorlar) Montessori eğitiminin önemli bir parçası, ampirik araştırmalara dayanan duyarlılık ve hareket alıştırmaları için seçilen malzemeler ve araçlar çocuğun değişim öğrenme aşamalarına göre seçiliyordu. Okul öncesi çocukların seçilen araçlarla yaklaşık bir saat süreyle konsantre olarak bu araçlarla çalışmaları öngörülüyordu. Montessori eğitim sisteminde biyolojik ve zihinsel gelişme birbirine |
İlk Montessori okul öncesi yuvası "Casa dei Bambini" (Çocuk Evi) 1907 yılında Roma'nın bir gece kondu mahallesinde kurulmuştur. Almanya'daki ilk kamuya açık çocuk evi ise 1919 yılında Berlin-Lankwitz'de açlır. Kısa bir süre sonra Batı Avrupa'nın değişik ülkelerinde, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan ve diğer ülkelerde Montessori donanımlı çocuk yuvaları açılacaktır. Hepsinde önemli olan en ufak ayrıntısına kadar planlanmış, çocuklara uygun bir ortam "hazırlanmış çevre" yaratmaktır.
Roma Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden ilk kadın doktor olarak mezun olan Maria Montessori aynı üniversitenin psikiyatri kliniğine asistan olarak atanır ve orada özellikle geri zekalı çocukların eğitim sorunlarıyla ilgilenir. 1899-1901 yılları arasında Roma Devlet Ortofrenik Okulu müdürlüğü sırasında eğitim yöntemlerini kanıtlama olanağını elde eder. Daha sonra eğitim yöntemlerini normal çocuklar üzerinde uygular. Kendi adıyla anılan Montessori eğitiminde elde ettiği başarılar nedeniyle 1922 yılında eğitim müfettişliğine atanır. 1934 yılında faşist yönetim nedeniyle ülkeyi terk eder, İspanya ve Sri Lanka'da çalıştıktan sonra Hollanda'ya yerleşir.
| Maria Montessori'nin yöntemi kendisi , yakın çalışanları ve ona inananlar tarafından sürekli olarak geliştirilerek ilk okul eğitimine kadar uzanmıştır. Çalışma grubunun içinde eğitim araçları üreticileri, hafif ve hareketli mobilya yapımcıları ve çocuk ölçülerine uygun mekanlar tasarlayan mimarlar da bulunmaktadır. Berlin'deki Bauhaus-Archiv, Museum für Gestaltung'da yer alan "Montessori-Eğitim araçları 1913-35, Mobilya ve Mimarlık" sergisinde yer alan eğitim araçları ve mobilyalar "VS Vereinigte Spezialmöbelfabrik Gmbh&Co, Tauberbischofsheim" gezici sergi koleksiyonundandır. Bu şirket Berlin'de ilk kurulduğu şekliyle "P.Johannes Müller-Werkstaetten für Schuleinrichtung, Buch und Lehrmittelverlag (Okul donatıları atölyeleri , kitap ve eğitim araçları yayınevi) Montessori sistemi 1935 yılında Nasyonal Sosyalistler tarafından yasaklanıncaya kadar Almanya'da Montessori eğitim yöntemiyle ilgili mobilya |
|
Kişisel bakımla ilgili ilk adım, giyinip soyunmak... Giysilerin iliklenmesi, ayakkabıların bağlanması gibi işlemler için on farklı malzeme ve sistemi öğreten eğitim aracı. Bağlama alıştırması... Belediye çocuk yuvası, Viyana Goethehof, 1930-32 | Sergide II. Dünya Savaşı öncesi Berlin ve Viyana Montessori okullarının mimarlık ve donatı örneklerinin yanı sıra günümüzdeki okul örneklerinden Günter Behnisch (Paedagogisches Zentrum Ingolstadt-Hollerstauden) ve Herman Hetzberger (Montessori College Oost, Amsterdam) da yer alıyor. Serginin mimarı olan Angela Zohlen, sergideki mekan anlayışını ve tasarım ilkelerini anlatırken, değişik gelişme aşamalarını ve çocukların gereksinmelerine uygun eğitim araçlarının Montessori pedagoji sisteminde mekan ortamı "hazırlanmış çevre" kadar önemli bir yer tuttuğunu, bu nedenle de eğitim gereçlerini sergilerken bir sınıflandırma düzeni içinde sunduğunu söylüyor. |
Serginin diğer bir ağırlığı da mimarlık; değişik "çocuk evleri", Montessori hareketi ile ilgili biografik ve tarihsel belgeler, Günter Behnisch ve Herman Hetzberger'in Montessori Okulları için yeni tasarımları bu bölümden örnekler. Eğitim sistemi içinde mimarlığın önemi, biçim ve malzeme, ayrıntılar, ışık ve gölge, darlık ve genişlik olarak "hazırlanmış çevre"ye katkıları açısından belirgin. Sergi konseptinin oluşumunda başarılı bir mimarlık tasarımının çocukların duyarlılık gelişmeleri içinde dokunma, hareket ve emosyonel yeteneklerini arttırabildiği kadar engelleyebildiği vurgulanıyor. 11 Haziran - 2 Eylül 2002 tarihleri arasında açık olan |  Nota kutusu müzik eğitimi için. |
Sergiyle ilgili görsel malzeme ve basın bülteni için Bauhaus-Archiv, Museum für Gestaltung' a teşekkür ederim. Müzenin etkinlikleriyle ilgilenenlere internet sayfasını öneririm: www.bauhaus.de
