19 Temmuz 2009Radikal Gazetesi
Gerçeği ortaya çıkarmak Rusya'da ve ona bağlı cumhuriyetlerde ölümcül bir iş. Bir başta bağımsız insan hakları savunucusu, Natalya Estemirova bu hafta öldürüldü. Çeçen başkenti Grozni'deki evinin yakınlarında çarşamba günü kaçırılmıştı. Aynı gün geç saatlerde cesedi komşu İnguşetya cumhuriyetinde bulundu; başından vurulmuştu. Estemirova'nın ölümü, son yıllarda Rusya'da öldürülen cesur eylemcilerin ve bağımsız gazetecilerin giderek uzayan listesine yeni bir madde eklemiş oldu.Estemirova modern Rusya'daki insan hakları ihlallerine dair kanıtları ifşa etmenin risklerini herkes kadar iyi biliyordu. Birçok defa tehditlerle karşılaşmıştı. Fakat bu öldürülmesini daha az afallatıcı - ya da vatanında giderek galebe çalan siyasi kültürü daha az lanet edilesi kılmıyor.Rus yetkililer cinayeti keskin bir dille kınadı. Devlet Başkanı bu suçu 'nefretle kınadığını' açıklarken, Çeçen Devlet Başkanı Ramzan Kadirov Estemirova'nın ölümüne dair soruşturmaya bizzat nezaret edeceğini haykırdı. Fakat araştırmacı gazeteci Anna Politkovskaya 2006'da Moskova'daki apartmanının önünde vurulup öldürüldükten sonra da benzer sözler verilmişti ve bu cinayetle ilgili henüz kimse suçlu bulunmuş değil. Şubatta iki Çeçen, maskaralıktan farksız bir dava sonrası, cinayete katıldıkları suçlamasından aklandı. Her çözülmemiş cinayetle birlikte, soru daha da ısrarlı bir şekilde büyüyor: Gerek Rus gerekse Çeçen yetkililerin bu suçları işleyenleri adalet önüne çıkarmaya gerçekten niyeti var mı?Grozni ve Moskova'daki birçok güçlü insanın Estemirova'nın susturulmasını istemek için nedenleri vardı. Çeçen yetkililerin sayısız insan hakları ihlallerini - işkence ve yargısız infaz vakalarını açığa çıkarmıştı. Son olarak İnsan Hakları İzleme Örgütü adına sonuçlandırdığı araştırmada Çeçen yetkililerin isyancı gruplarla bağlantısı olduğundan kuşku duyulanların evlerinin yakılmasını ele almıştı. Estemirova kurbanları ve tanıkları mahkeme önünde ifade vermeye ikna etmek konusunda da becerikliydi - resmi makamların intikamından duyulan korkuyla sinmiş bir bölgede çok ciddi bir kabiliyettir bu. Estemirova'nın devletin ihlallerini ifşa ettiği için hedef alındığından kimsenin kuşkusu yok.Kremlin'in endişe şovlarına aldanmayınKremlin Çeçenya'yı modern Rusya'nın başarı hikâyesi olarak sunmayı pek seviyor - korkunç çatışmalarla geçen 20 yılın ardından hızla yeniden inşa edilen bir bölge burası. Eski Rusya devlet başkanı, bugünün başbakanı Vladimir Putin 2005 seçiminin ardından Çeçen meclisinde yaptığı konuşmada 'cumhuriyete barış geldiğini' ilan etmişti. Fakat bu 'barış'a, bölgenin acımasız bir haydut rejiminin kontrolü altına konulmasıyla ulaşıldı. İnsan hakları güvenlik güçleri tarafından sürekli ihlal ediliyor, yasaları çiğneyenlerin dokunulmazlığı var ve Estemirova gibi dünyaya ne olup bittiğini duyuran cesur insanların sonu ölüm oluyor.Kremlin bu tür ses getiren cinayetlerle ilgili endişe şovları sergiliyor olabilir, fakat Çeçen astlarını gidişatı değiştirmeye zorlamak yönünde en ufak bir eğilimi yok. Rus hükümetinin ulusal medya üzerindeki sıkı kontrolü, Estemirova'nın uğruna mücadele ettiği türden açık, demokratik bir toplumun antitezi olduğunu gösteriyor. Onun öldürülmesi Çeçenya'nın ve Rusya'nın gerçek yüzünü teşhir ediyor ve görünen hiç de güzel bir manzara değil.
