Küresel Isınma Eylem Grubu Basın Açıklaması

15 Kasım 2005

Maden Mühendisleri Odası

Değerli Basın Mensupları,

Değerli Konuklar,

Dün, her zamanki gibi, radyomuzdaki günlük haber programında, günün haberlerini özetledik arkadaşımla birlikte. Kendimize göre en önemli 5 haberin sıralamasını ister misiniz?

-          ABD'nin batı sahillerinde planktonların ortadan kalkması, deniz ve kuşların hayatında tarihte görülmemiş bir çöküşe yol açmış. (ABD Okyanus ve Atmosfer Kurumu (NOAA, Oregon Üniversitesi, Kanada hükümeti raporu / Independent)

-          Deniz kuşlarının beslenme rejimindeki değişme, onları geri zekâlı yapıyor, hayatta kalma ve üreme şanslarını düşürüyormuş. (İngiliz Kraliyet Kuşlar Derneği Raporu / BBC)

-          Yalnızca hayvanların değil, bitki topluluklarının da davranışlarının değiştiği tarihte ilk kez kanıtlanmış. (Smithsonian Müzesi, Doğal Hayat Araştırması, Penn State Üniversitesi / Science dergisi.)

-          Tropik bitkiler ve eski ormanlar kilometrelerce yol kat edip kuzey bölgelerine hızla taşınmış, ve bu bilgi gelecekte olacaklara ışık tutuyormuş. (Florida Üniversitesi araştırması / Science dergisi)

-          Okyanusların tuzlanma oranı azalıyormuş ve bu özellikle Kuzey Atlantik'te ve okyanus akımlarında büyük karmaşaya yol açabilecek bir olgu olarak ortaya çıkıyormuş. (Woods Hole Enstitüsü araştırması, Cape Codder gazetesi)

Bu haberleri okuduk biz. Bir tek günün haberleri... Hadi, bunlara bir de "eski" haberi, geçen haftanın haberini ekleyelim: Ekim ayı, kayıtların tutulmaya başlanmasından bu yana en sıcak ay oldu. 2005 de tarihin kaydettiği en sıcak yıl. (Bir önceki rekor da 2004'te kırılmıştı. Bir önceki rekor... Neyse, boş verelim.)

Peki bu, Şemdinli'yi de, Irak savaşını da, AB üyeliği meselesini de solda sıfır yapacak bir haber değil mi sizce? Ve bunların hepsi de tek bir şeye işaret ediyor: Küresel İklim Değişikliği'ne. İsterseniz Küresel Isınma diyelim. Ya da en iyisi, "İklim Yıkımı"!

Bunları gazetelerde okuyan, televizyonda seyreden bir insanın ne yapması bekleniyor peki?

Dünya yüzünde şimdiye kadar bir araya gelmiş en büyük bilim insanları topluluğu, hepimizin kıyamete doğru dörtnala giden uyurgezerler olduğumuzu ilan ederken, ne yapmamız bekleniyor?

İklim değişikliğinin bu yüzyılın ortalarına doğru 5 buçuk milyar insanı açlık tehlikesiyle düpedüz yüz yüze bırakacağı, geçen yıl Exeter Üniversitesi'nin raporuyla apaçık ortaya konuyor, Türkiye'de 11 bin yıldır, orada, sakin sakin duran üç buzul kitlesinin yüzde 97'sinin, son elli-altmış yılda yok olup gittiği ve böylece artık ülkemizin buzulsuz bir ülke olduğu, TÜBİTAK'a sunulan bir raporla alenen gözler önüne seriliyorsa, ne yapmamız bekleniyor acaba?

Tarih ve doğa kafa kafaya çarpışmak üzere. Biz de enkaz altında kalmaya yüz tutmuş durumdayız. En büyük iklimbilimcilerden biri, bir Amerikalı, "bütün bunları görmek için bilimsel raporlara bakmaya gerek yok," dedi geçenlerde, "fotoğraflara bakın, yeter!"

Petrol ve kömür gibi fosil yakıtların yakılması sonucunda atmosfere salınan karbondioksit

vb. sera gazları nedeniyle gezegenin hızla "suyu ısınmakta." Bu, artık alışageldiğimiz o "genel kriz"lerden biri değil. Onu, doğrudan doğruya varoluşumuza ilişkin bir felaket olarak görsek çok iyi olacak. Bir yıkım!

Daha bu yılın 24 Ocak'ında, ABD, Avustralya ve Britanya'nın saygın bilim adamlarından bir grup, geri döndürülemeziklim değişikliğindenyalnızca 10 yıl, ya da 2 derece uzaklıktaolduğumuzu söylediler! Atmosferde milyonda 400 parçacık yoğunluğundaki karbondioksit seviyesine 10 yılda ulaşabiliriz ve yeryüzü bu seviyeyi 420 bin yıldan beri görmedi!

Yani, Küresel Isınma dediğimiz şey, gelecekte bizi bekleyen bir tehlike falan değil artık. Küresel ısınma "şimdi ve burada" – Eğer dünyanın en saygın bilim adamlarının bize yalan söylediklerine, bizi aldattıklarına inanmıyorsak.

Buna rağmen, ısınmanın büyük bölümünden sorumlu olan ABD ve Avustralya gibi gelişmiş ve zengin ülke hükümetleri, o her şeyi teknolojiyle çözen müthiş ülkelerin yönetimleri, hiç bir önlem almıyor, hatta ısınmayı arttırıyor, dahası önlem alınmasını da engelliyor! Dünyada 156 ülkenin taraf olduğu Kyoto Protokolü'nü de imzalamamakta ya da onaylamamakta ayak diriyorlar.

Haberlerde, ABD yönetiminin ExxonMobil ve benzeri enerji şirketleri tarafından desteklenen dostlarının, iklim değişikliğinin "bir yalan olduğu, deniz seviyelerinin yükselmediği, felaketin olabileceğine inanan bilim insanlarının ise "bir utanç kaynağı" olduğunu anlatan raporlar yayımladığını okuyorum. En az on yıldan beri iklim değişikliği haber ve raporlarını neredeyse gün be gün izleyen bir yayıncı olarak, onlara hiç inanmıyor ve yukarıda sözünü ettiğim bilim insanlarına inanmayı seçiyorum.

Petrol, kömür ve otomotiv vb. lobilerinin "suyuna giden" bu hükümetlerin eyleme geçmelerini bekleyecek lüksümüz kalmadığı için de, 3 Aralık ve sonrasında, dünya vatandaşları olarak harekete geçmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Çünkü, kendimiz, çocuklarımız ve torunlarımız için yaşanabilir bir gelecek umudu, vahim bir tehlikeyle karşı karşıya kalınca, birer dünya vatandaşı olarak buna karşı çıkmak bizim temel sorumluluğumuzdur, öyle değil mi?

Türkiye küresel ısınmaya neden olan sera gazları emisyonu yaratan ülkeler arasında hatırı sayılır bir yere sahip. Ama nedense Kyoto Protokolü'ne taraf olmayan çok az sayıda ülke arasında yer alıyor. Rüzgâr, güneş gibi yenilenebilir enerji kaynakları yerine, hâlâ petrol, kömür, doğal gaz gibi kirletici fosil yakıtlara yatırım yapmakta ısrar ediyor. Oysa, daha geçenlerde, uluslararası arenada, silahlanmaya yapılan yatırımların azaltılıp, bu paranın deprem gibi doğal felaketlere, insani amaçlara dönük kullanılması gerektiğini söyleyen Başbakan'ın kendisiydi. Başbakan'ın, tıpkı bunun gibi, insan, daha doğrusu doğa merkezli bir yaklaşımı benimsemesini, küresel ısınmayı azaltacak önlemleri almanın yanı sıra, bu konuda uluslararası alanda sorumluluk almasını beklemek de hakkımız.

Küresel iklim felaketini önlemek için Kyoto Protokolü'nün halihazırdaki hedeflerinin çok düşük, öngördüğü takvimin de çok uzun vadeli olduğunun farkındayız. Ama, bu eşi benzeri görülmemiş tehdidin önünde durabilmek için, insanlığın elindeki tek diplomatik çerçevenin bu antlaşma olduğunu da biliyoruz. Dolayısıyla Kyoto Protokolü'nün imzalanıp onaylanmasını kendi seçtiğimiz Meclis'ten de talep etmekteyiz. Ayrıca, sera gazı salımlarını en az yüzde 70 azaltacak "Kyoto sonrası" önlemler sürecine de kuvvetle arka çıkıyoruz.

Uluslararası bir oluşum olan Küresel Isınma Eylem Grubu 28 Kasım - 9 Aralık 2005 tarihleri arasında, Kanada'nın Montreal şehrinde düzenlenecek olan Birleşmiş Milletler İklim Konferansı sırasında Kyoto Protokolü'nü bugüne kadar sabote eden ABD ve Avustralya gibi önemli kirletici ülkelere baskı yapmayı amaçlıyor. Bu ülkelerin Kyoto Protokolü'nü onaylamalarını ve petrol, kömür gibi fosil yakıtlar yerine temiz enerjilere yatırım yapmalarını talep eden Eylem Grubu, bu amaçla 3 Aralık 2005 tarihini Küresel Eylem Günü olarak belirledi. Montreal başta olmak üzere, dünyanın farklı ülkelerinde düzenlenecek olan eylemlere İstanbul da katılıyor.

Evet, önce iklim yıkımı haberlerini okuyorum; ardından, iklim yıkımını inkâr etme çabalarının, verilen rüşvetlerin, çevrilen dolapların haberlerini de okuyorum... Sonra, 5 yaşındaki torunumun, galiba bir önceki yaz çekilmiş, bir fotoğrafına bakıyorum: Çeşmenin başında durmuş, kameraya el sallıyor gülen gözlerle...

İşte o zaman, Bush ve şürekâsı, kirli şirketler gibi bütün doğa düşmanlarının bu mücadelede mutlaka alt edilmeleri gerektiğine bir kez daha inanıyorum. Torunlarımız için, bizim için, hayatın kendisiiçin.

Ama, bunun olabilmesi için bir de şart var: Önümüzdeki mücadelede kimsenin tarafsız olamayacağına, her birimizin –istesek de istemesek de- taraf olduğuna da aynı kesinlikle inanıyorum ve herkesi küresel iklim değişikliğine karşı sokağa çıkmağa çağırıyorum. 3 Aralık'ta ve ondan sonra, hep...

Gelecek, yalnızca bize bağlı – gerçekten.

Teşekkür ederim.

Ömer Madra

Açık Radyo Yayın Yönetmeni

İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi