Bu hafta Açık Bilinç’te konumuz Dijital dünyada kişisel bilgilerimizin kullanımı, cebimizde taşıdığımız gözetleme cihazları (cep telefonları) ve veri madenciliğiydi. Konuğumuz ise, veri madenciliği konusunda araştırmalar yapmakta olan ve ülkemizin yazılım alanındaki öncü girişimcilerinden Turgay Aytaç'tı.
Geçen hafta, dijital dünyada psikometri ve veri madenciliğiyle yapılan seçim kampanyalarını konuşmuştuk.
Dijital Ayak İzlerimiz, Psikometri ve Seçim Kampanyaları
Bu hafta veri madenciliği tartışmasını sürdürüyoruz.
Her internet aramamızda, Facebook beğenimizde, kredi kartı kullandığımızda ve cebimizdeki telefon yüzünden kişisel bilgilerimiz depolanıyor. Veri madenciliği, kişisel bilgileri tarayıp işleyerek, reklam için ve siyasi amaçlarla hepimiz hakkımızda bireysel profiller çıkartabiliyor.
Kişisel verilerin toplanması, birbirleriyle bağlantılı müthiş büyüklükte uluslararası bir şirketler şebekesi tarafından gerçekleştiriliyor. Bilgisayar, cep telefonu, kredi kartı kullanmaktan tamamen vazgeçmedikçe, kişisel bilgilerimizle veri madenciliğinin hedefi olmaktan kaçış yok.
Dijital yeni dünyada kişisel bilgilerimizi bireysel olarak korumak çok zor, dolayısıyla özel hayatı koruyucu yasal düzenlemeler çok önemli. A.B.D.li araştırmacı yazar Bruce Schneier, "Veri ve Golyat" kitabında kişisel verilerin toplanması için verilen gizli savaşları ve gerekli yasal düzenlemeleri anlatıyor. Schneier'ı Democracy Now televizyonunda Amy Goodman'la yaptığı söyleşide de izleyebilirsiniz:
2.Bölüm: Part 2: Bruce Schneier on the Hidden Battles to Collect Your Data and Control Your World
Veri madenciliğiyle istihbarat örgütlerinin de yakından ilgilendiği biliniyor. CIA'nın bu konudaki yeni yatırımına dair bir haber şöyle (İngilizce): New Document Shows the CIA Is Investing in Data-Mining Firms
Veri madenciliğinin yalnızca kişisel bilgileri reklam/siyasi amaçlarla suistimal etme yöntemi olduğu düşünülmesin. Son derece faydalı çalışmalar da yapılıyor.
Veri madenciliğinin özellikle edebiyatta, büyük metinlerin eşzamanlı olarak taranması sonucunda, ortaya çıkarttığı ilginç sonuçlar da var. Joyce ve Proust gibi yazarlarda cümle uzunluğundan yola çıkarak romanların iç yapısına ilişkin yeni kalıplar ortaya kondu. Boğaziçi Üniversitesi’nden Ali Albert ve Almila Akdağ Salah ile öğrencilerinin veri madenciliğiyle yaptıkları Nazım Hikmet’in şiirlerinin yapısı üzerine güzel çalışmaları var.
Sonuç olarak, yeni dijital dünya, hayatımızın henüz belirlenmemiş alanları olan ucu açık bir gerçeği. Gözümüzün üzerinde olması gerek.
Bu hafta veri madenciliğini tartışacağımız konuğumuz Turgay Aytaç'la gelecekteki bir başka programda da "net neutrality" (ağ tarafsızlığı, ya da “açık internet”) konusunu ele alacağız.
