Anayasa Mahkemesi'nin, Barış Akademisyenleri davasında verdiği hak ihlali kararı ne anlama geliyor? Açık Bilinç’te, davanın tarihçesini ve bundan sonraki olası seyrini, hukukçu Meriç Eyüboğlu'nun değerlendirmesiyle ele aldık.
— / —
Barış Akademisyenleri davası, 11 Ocak 2016'da 1128 akademisyenin imzaladığı ve daha sonra imzacı sayısı 2212’ye çıkan "Bu suça ortak olmayacağız" metni temelinde sürüyor.
Anayasa Mahkemesi, önceki hafta bu davada bir hak ihlali olduğuna hükmetti.
AYM kararının zamanlaması ve içeriği hakkında nasıl düşünmeliyiz?
Dava süreci nasıl ilerledi, bugün ne durumda?
Gerekçeli kararda nelere vurgu yapılıyor? Bu karar, davanın gelecekteki seyrini değiştirebilir mi?
3.5 yıl sonunda Barış Akademisyenleri'nin karnesi nasıl?
— / —
"Bu suça ortak olmayacağız" metnini ve Barış Akademisyenleri davasını, ilk günlerinden itibaren, ifade özgürlüğü çerçevesinde, akademik, tarihsel, siyasi, ve hukuki yönleriyle ele almaya çalıştık.
İlgili geçmiş programlara, aşağıdaki arşiv derlemesinden ulaşılabilir:
19 Ocak 2016: Prof. Ali Alpar ile "Dünyadan ve Türkiye'den Örneklerle Akademide İfade Özgürlüğü”
26 Ocak 2016: Prof. Bilge Selçuk ile "'Ama'sız Barış Şart”
02 Şubat 2016: Prof. Reşit Canbeyli ve Prof. Gençay Gürsoy ile "1980'ler ve Türkiye'de Üniversitelerin Durumu”
09 Şubat 2016: Prof. Cem Eroğul ile "1960'lar ve Türkiye'de Üniversitelerin Durumu”:
16 Şubat 2016: Prof. Raşit Tükel ile "Üniversitenin Özerkliği”
14 Mart 2017: Hukukçu Dr. Rıza Türmen ile "Anayasa Referandumu çerçevesinde İfade Özgürlüğü konusu”
21 Mart 2017: Anayasa hukukçusu ve tarihçisi Dr. Murat Sevinç ile "Türkiye'de Anayasa Geleneği, İfade Özgürlüğü, ve Referanduma Sunulan Değişiklikler”
— / —
Şimdiye dek, Barış Akademisyenleri'ne karşı 785 bireysel dava açıldı, 200 kadarı karara bağlandı, 400'e yakın imzacı KHK'lerle işlerinden edildi. Gözaltına alınanlar, tutuklananlar, hapiste yatanlar oldu.
İmzacılar, "aydın müsveddesi", "karanlık", "hain" gibi hakaretlere uğradılar.
Peki, bu suçlamaların altında yatan ve yargı metinlerine temel teşkil eden, ama her biri bir başka tür 'safsata' (hatalı akıl yürütme) içeren nedenler nelerdi?
AYM, gerekçeli kararında bu nedenlere nasıl karşılık verdi?
Bundan sonra davanın seyri nasıl değişebilir?
— / —
Not: ’Safsata' demişken, konunun mantıksal altyapısını merak edenler için, birkaç hafta önce Dr. Tevfik Uyar ile "adam karalama, ispat yükümlülüğü, çoğunluğa başvurma" gibi hatalı akıl yürütme kalıplarını konuştuğumuz programı hatırlatayım.
— / —
Programda, Avukat Meriç Eyüboğlu'nun hukuki değerlendirmesine yer vermenin yanı sıra, Barış Akademisyenleri metnine karşı sıkça dile getirilen itirazları ve konuyla ilgili sorulan soruları da ele almaya çalışacağız.
Her halükarda, Barış Akademisyenleri'nin bu 3.5 yıllık zor süreçte, bütün baskılara rağmen eğilmeden ve ilkelerinden taviz vermeden, özerk akademi adına örnek alınacak bir duruş ve dayanışma sergilediğini söylemek zor değil.
Barış Akademisyenleri davasının tarihçesine dair detaylı bilgilere ve ilgili belgelere, barisicinakademisyenler.net arşivinden ulaşılabilir.
Konuyla ilgili bir başka önemli kaynak, iki hukukçu Kerem Altıparmak ve Yaman Akdeniz’in kaleme aldıkları kitap: "Barış için Akademisyenler: Olağanüstü Zamanlarda Akademiyi Savunmak".
— / —
Son olarak, Barış Akademisyenleri davası üzerine iki güncel yazıyla işaret edeyim.
1. Hak ihlali kararı verilen akademisyenlerden birinin avukatı olan Aslı Kazan şöyle diyor: “AYM'nin ihlal kararı, diğer barış akademisyenleri için emsal olacak.”
2. T24 yazarı Gökçer Tahincioğlu, Barış Akademisyenleri davasında yaşananları anlattığı çarpıcı yazısında, bu süreçte kendi hayatına kıyan Dr. Mehmet Fatih Traş'tan söz etmiş.
Bu genç akademisyen arkadaşımızı üzüntüyle ve saygıyla anıyoruz.
— / —
Meriç Eyüboğlu'nun belirttiği gibi, başlangıcı Ocak 2016'ya giden Barış Akademisyenleri davası, alt mahkemelerin hukuken bağlayıcı AYM kararına uyması durumunda, birbiri ardından gelecek beraatlerle sona erebilir.
Adli tatilinin bitmesinin ardından davanın seyrini görebileceğiz.
— / —
Açık Bilinç'i Salı sabahları 9:30'da dinleyebilir, podcast arşivine ulaşabilirsiniz.
