ABD'de onaylanan yeni Alzheimer ilacı işe yarıyor mu?

Alzheimer, ortalama hayat süresinin de uzamasıyla hepimizin yakınlarında rastlanan, istemediğimiz derecede aşina olduğumuz bir 21. yüzyıl hastalığı olarak önümüzde duruyor.

Son onyıllarda üzerinde en çok araştırma yapılan hastalıklardan olan Alzheimer'da bir ümit ışığı var mı?

Kısa cevap: Evet, var.

Fakat Alzheimer'da önleyici yöntemler ve tedavi edici ilaçların bulunması çok zaman ve emek gerektiren bir süreç içinde olmakta. Hangi tedavinin nasıl ve niçin sonuç verdiğini görebilmek için de hastalığın beyinde nasıl ilerlediğini anlamak çok önemli.

Açık Bilinç'te, 2013'den bu yana Alzheimer üzerine bir çok program yaptık. Hastalığın tarihçesinden, beyindeki tahrip sürecinin mekanizmasına, önleyici yöntemler ve tedavi olasılıklarına kadar pek çok açıdan konuyu uzman konuklarla birlikte ele almaya çalıştık. Alzheimer üzerine 2013, 2015, 2017 ve 2019 yıllarında Prof. Hakan Gürvit'le yaptığımız programlara arşivden ulaşabilirsiniz:

• "Alzheimer kongresinde sunulan son çalışmalar"
• "2015 Dünya Alzheimer Kongresi'nden izlenimler"
• "Alzheimer araştırmalarında son gelişmeler"
• "Alzheimer araştırmalarında son bulgular"
• "Alzheimer hastalığının nedenleri, evreleri, sonuçları: Prof. Hakan Gürvit’le söyleşi"

2018'de de Dr. Çağhan Kızıl ile kök hücrelerin kullanılmasıyla Alzheimer tedavisine yönelik araştırmaları hakkında konuşmuştuk:

• "Alzheimer Hastalığında Kök Hücre Modelleri"

Bu yılın haziran ayında heyecan verici ama aynı zamanda bilim dünyasında tartışma yaratan bir gelişme oldu: ABD'deki Gıda ve İlaç Dairesi "FDA", Alzheimer tedavisi için önerilen yeni bir ilaca onay verdi.

"Aducanumab" kimyasalının, Alzheimer hastalığının ilerlemesinde rol oynayan amiloid plakalarının, beyin içinde bilişsel bozukluklara yok açacak seviyeye gelmeden azaltılmasını sağladığı öne sürülüyor. Bu, henüz demans aşamasına gelmemiş Alzheimer hasta adayları için iyi bir haber!

Fakat Alzheimer'da rol oynayan tek protein, amiloid değil. Bir de tau proteini var. Bu iki proteinin nasıl bir iş bölümü ve zamanlamayla beyinde büyük tahribata yol açtığını Prof. Hakan Gürvit önceki programlarda detayıyla anlatmıştı. Bu iki proteinli mekanizma Aducabumab'la ilgili tartışmaları da tetiklemişe benziyor. Konuğumuz bu tür tartışmaların temelinde ne olduğunu programda özetliyor.

Ayrıca Aducanumab hakkında çeşitli şüpheler içeren bir yazıyı şuradan okuyabilirsiniz (İngilizce).

Yine de, bu yeni onaylanan ilaç Alzheimer tedavisinde bir kilometre taşı olacakmış gibi duruyor. Şu andaki verilere göre Aducanumab, ileri aşamadaki Alzheimer hastaları için değil, Alzheimer hastası olma eğilimi gösterenler için etkili bir ilaç.

• Peki böyle bir eğilime sahip olup olmadığınız nasıl anlaşılabilir?
• Aducanumab'ın maliyeti nedir?
• Hangi hasta gruplarına fayda sağlar?
• Ailesinde Alzheimer hastalığı olan kişiler ne yapabilir?

Programda bütün bu soruları ele almaya çalışıyoruz.