Ahmet İnsel, Ufuk Turu'nda Ukrayna-Rusya savaşındaki son gelişmeleri yorumladı ve savaşın Rusya'daki yansımalarını değerlendirdi.
Ahmet İnsel söze Rusya’da Cumartesi günü yürürlüğe giren kanunla başlayarak, Ukrayna’daki işgalin savaş olduğunu söylemenin 15 yıl hapis cezası ile cezalandırılacağını aktardı. Bunun üzerine Batı kaynaklı gazetecilerin Rusya’dan ayrıldığını, bir dizi sitenin faaliyetini durdurduğunu, bundan sonra Rusya’dan gelen haberlere uygulanan sansürü dikkate almak gerektiğini belirtti.
Belarus’taki görüşmelerin üçüncü turunun tamamlandığını belirten İnsel, Rusya’nın en önemli taleplerinden birinin işgal ettiği Kırım’ı Ukrayna’nın Rusya toprağı olarak resmen tanıması, diğerlerinin ise Donetsk ile Lugansk Özerk Cumhuriyetleri’nin bağımsızlığının tanınması ve tarafsızlık ilkesinin Ukrayna anayasasına bir yükümlülük olarak getirilmesi olduğunu söyledi. Üçüncü görüşmelerin bu anlamda tatmin edici olmadığını söyleyen İnsel’e göre Rusya, Ukrayna’nın Belarus gibi peyk ülke olmasını arzu ediyor. Ukrayna’yı silahsızlaştırma amacının olduğunu söyleyen Putin, durmadan kentleri bombalamaya devam ediyor. İnsel’in aktardığına göre, Rusya, Mariupol kenti hariç, Azak Denizi kıyılarını hemen hemen kontrol altına almış durumda. Karadeniz kıyısında ise Odessa’ya doğru ilerliyor. Diğer taraftan Belarus sınırından aşağıda, Kiev’e doğru da ilerlemeye devam ediyor. Amerikan kaynaklarına göre Rusya, 24 Şubat öncesi sınıra yerleştirdiği 150 bin askeri Ukrayna içine sokmuş durumda.
Rusya’da halkın askere giden gençlerin Ukrayna’da öleceğine dair artan endişesi nedeniyle, Putin’in dün yaptığı konuşmada zorunlu askerlik hizmeti yapan hiçbir askerin Ukrayna’ya yollanmadığını, gidenlerin profesyonel olduğunu söylediğini aktaran İnsel, bu endişeler nedeniyle Rusya’dan kaçışların da başladığını belirtti. Bu kaçış yollarından birinin de İstanbul olduğunu belirten İnsel, bu konunun da önümüzdeki dönemde izlenmesi gerektiğini söyledi.
Rusya’nın kendini dünyaya tamamen kapamaya hazırlandığını vurgulayan İnsel, ülkenin 11 Mart’tan itibaren devlet finansmanlı tüm internet sitelerine Rus domaini alma zorunluluğu getirdiğini, ayrıca sosyal medyanın büyük ölçüde kısıtlandığını ve Çin’den daha ağır bir kısıtlanma durumunun olacağını belirtti.
İnsani tahliye ve yardım koridorlarının açılması ile ilgili olarak da Rusya’nın tahliye koridorlarını Rusya ve Belarus’a doğru açtığını, dolayısıyla bunların açık olarak görülemeyeceğini, özellikle Mariupol’de ihtiyaç duyulan yardım koridorlarının da Rusya tarafından bombalandığının iddia edildiğini belirten İnsel, 8 Mart’taki toplantı sonrasında bu konuların nasıl gelişeceğinin, ateşkesin başlayıp başlamayacağının görüleceğini söyledi. İnsel, Rusya’nın ciddi maddi kayıplarının yanında bazı generallerin can kaybı yönünde de bilgiler olduğunu ekledi.
Ukrayna’daki direniş kadar Rusya’da savaşa karşı çıkanların gösterilerinin de heyecan uyandırdığını belirten İnsel, bilim insanları, sanatçı ve yazarların savaş karşıtı bildiriler yayınladığını, ancak imza listelerinin ihanet suçuyla ilgili çıkan kanun sonrasında kaldırıldığını, birçok kişinin görevlerinden istifa ettiğini aktardı.
Uluslararası Adalet Divanı önünde Rusya’ya karşı açılan davanın ilk duruşmasına Rusya’nın katılmadığını belirten İnsel’e göre davayı sembolik olarak Ukrayna’nın kazanması ve Rusya’nın uluslararası hukuku çiğnediğinin tespit edilmesi yüksek ihtimal.
AB ve NATO cephesinde ise, İnsel’e göre, Putin’in işgali nedeniyle AB toparlandı ve beyin ölümü gerçekleştiği iddia edilen NATO tekrar değer kazandı. Finlandiya ve İsveç, NATO üyeliğine hazırlanıyor; Danimarka’ysa AB askeri iş birliği sistemine girme kararı aldı. İnsel’in aktardığına göre, üç üye ülkenin AB’ye yaptığı başvuru hemen işleme kondu ve Ukrayna, Gürcistan ve Moldavya’nın AB’ye üyelik koşullarını incelemek üzere süreç başlatıldı.
AB’deki birtakım ayrımcı ve ırkçı önlemlere de değinen İnsel, Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlar sonucunda, Rusya’nın 2022 yılı GSMH’sının %5 ile 7 oranında daralmasının öngörüldüğünü aktardı.
(Program özetini hazırlayan gönüllümüz Özge Atılgan’a teşekkür ederiz.)
