Ufuk Turu’nun bu haftaki gündeminde Guatemala ve Uruguay’ın seçim gündemi, Türkiye’den Almanya’ya olan mülteci talebi artışı yer aldı.
İnsel, Guatemala’da geçtiğimiz Pazar günü yapılan devlet başkanı seçimlerinin ikinci turunda, sol aday Bernardo Arevalo %58 oy oranıyla birinci geldiği bilgisini verdi. İkinci tura kalması beklenmeyen Arevalo'nun, seçilme ihtimali doğunca, rejimin muhafız güçleri ikinci tura kalmasını engelleme girişimlerini hatırlatan İnsel, “Arevalo bütün bunlara rağmen 2. seçime kaldı ve 12 yıllık sağ iktidara son verdi. "Guatemala’nın yoksul bir ülke olduğuna dikkat çeken İnsel, "%60’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Şiddet oldukça hakim. Geçmişte iç savaşlar geçirmiş. Arevalo’nun iyi yanı, babası, ülkenin demokratik olarak seçilen ilk başkanı olan ve ülkeyi 1945-1951 yılları arasında yöneten Juan José Arévalo, Guatemala’da çok saygın bir isim olması. 1954’te Juan, CIA tarafından düzenlenen darbe sonrası ülkeyi terk etmek zorunda kalarak Uruguay’a yerleşmiş.
Seçim döneminde Arevalo’nun Uruguay'da doğduğu için başkan adayı olamayacağı iddia edildi. Bütün bunlara rağmen başkan seçildi. 14 Ocak'ta göreve başlayacak." dedi. Yolsuzlukla mücadeleyi, mevcut başkan Alejandro Giacometti'nin organize ettiği yolsuzluk şebekelerine son vermeyi programının merkezine oturtan Arevalo, Guatemala’nın geri kalmışlığının ana nedeninin yolsuzluk olduğunu ısrarla dile getiriyor. Guatemala'da başkanların bir kereliğine seçildiği bilgisini veren İnsel, Arevalo’nun bu çerçevede, "Benden tabi ki çok büyük değişiklikleri gerçekleştirmemi beklemeyin. Zaman alır. Biz değiştirmeyi değil ama bu yöndeki gidişatı başlatmayı söz veriyoruz."dediğini belirtti. İnsel Arevalo’nun bu söylemini "Bir bakıma anlamlı. Büyük bir hayal kırıklığı yaratmak, geçmişte sık rastlanan bir durumdu. Meclis dengesine de bakmak lazım. Arevalo’yu ne derece destekleyecek bir koalisyon olacak, bilmiyoruz. Ekonomik elitler açısından Aravelo, karşısında ısrarla duracakları ve onun girişimlerini engellemeye çalışacakları bir isim. Bu seçim sonucu Guatemala için ümit verici başlangıç." yorumunu yaptı.
İnsel, bir diğer Latin Amerika ülkesi olan Ekvador’da yapılan başkanlık seçimlerinin birinci turuna dair bilgileri aktardı. 8 yıldır başkanlık yapan Rafel Correa'ın takipçisi Luiza Gonzales’in oyların %38'ini alarak birinci geldiğini bildiren İnsel, ülkenin en zenginlerinden olan, "muz kralı" olarak anılan Alvaro Noboa’nın oğlu Daniel Noboa oyların %23.7'sini alarak ikinci gelmesinin sürpriz olduğunu belirtti. İnsel sürpriz durumun arka planına ilişkin, "İki hafta önce başkent Kito'da merkez solda yer alan ve seçimlerde çok iddialı pozisyonda olan gazeteci Villavicencio Kolombiyalı kiralık katiller tarafından öldürüldü. Villavicencio yıllardan beri ülkedeki yolsuzlukları meslektaşı ile birlikte ortaya döken ve eski sosyalist başkan Rafel Correa’nın sekiz yıl hapis cezası alıp ülkeyi terk etmesine neden olan biriydi." dedi. Seçimlerde katılımın %82, seçmen sayısının ise 13.5 milyon olduğunu söyleyen İnsel, "Noboa’ya olan desteğin Gonzales’ten daha fazla olması bekleniyor. Bir taraftan Correa’nın emek örgütlerine dayalı çizgisini savunurken diğer yandan kürtajın serbest bırakılmasına karşı çıkan yani kadını hareketini yanına almaya teşebbüs etmeyen bir pozisyonu var. Noboa ise ise Ekvador'da son dönemde çok ciddi tartışmalara yol açan Amazon Ormanlarında petrol aranmasına, ihracat zenginliğinin petrole dayanmasına gerek olmadığını söyleyerek çevrecilerin desteği alma ihtimali var. Milyarder zenginin sağcı oğlu olmasıyla örtüşmeyen çıkışları var ama bunlar ne dereceye kadar inandığı değerlerdir bilemiyoruz. Öte yandan birinci turda az oy olan yerli halkın temsilcileri ise Noboa’ya oy verme çağrısı yaptı Gonzales’in ise %50'ye yaklaşma ihtimali gündemde." bilgilerini verdi.
Ekvador gündemine devam eden İnsel, "Ulusal çapta yapılan halk oylamasında halkın %59 hayır oyu ile Amazon’un korunan bölgelerinden olan Yasuni Millî Parkı’nın da yer aldığı bölgede petrol arama ve sondaj operasyonlarına karşı çıktı. "haberini verdi. Bölgenin aynı zamanda yerlilerin yaşam bölgesi olduğunu ve istisnasi biyoçeşitlilik alanı olduğunu belirten İnsel, "Petrol 466 bin varille buradan çıkarılıyor. GSMH’de büyük yer teşkil ediyor. Durdurma kararı ekonomik açıdan ciddi sonuçlar doğuracak olmasına rağmen halkın %59'u bu gidişata dur deme cesaretini gösterdi, bu pek kolay alınabilecek bir karar değil. "yorumunu yaptı. İnsel, Ekvador’da bir diğer halk oylamasının başkent Kito’da yapıldığı, halkın bu kez %68 hayır oyu ile 287 bin hektarlık orman alanının tahrip edilmesine karşı oy verdiği gelişmesini paylaştı. Alanın, Kito’nun akciğerleri olarak bilindiği ve UNESCO tarafından "biyosfer rezerv alanı" olarak ilan edildiği bilgisini verdi.
İnsel son olarak Türkiye’yi ilgilendiren gündemi paylaştı. Balkan Postası adlı internet sitesinde yer alan habere göre, Türkiyeli olan ve Almanya'da mültecilik talebinde bulunan insan sayısında ciddi bir artış olduğu saptandı. Alman Göç Ofisinin bilgilerine göre, yılbaşından Temmuz sonuna kadar olan süre içerisinde 23 bin Türkiye vatandaşı Almanya'ya mülteci talebinde bulunmuş. Geçen yılla karşılaştığında %203'lük bir artış var. 2022 yılında başvuranların %27’si olumlu yanıt alırken 2023’te bu oran %15’e düşmüş durumda. Bu da Almanya’da kayıt dışı yaşamak durumunda olan Türkiyeli sayısının da arttığını gösteriyor.
