Kültürel Miras ve Koruma: Ne İçin? Kim İçin?'de Asu Aksoy ve Burçin Altınsay, Avukat Tuncay Koç ve Kaş Çevre ve Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akoy ile ‘Orman Parkları’ adı verilen orman alanlarının konaklamalı ve konaklamasız rekreasyonel kullanımlar için ticari olarak işletilmesinin önünü açan Orman Parkları Yönetmeliği’ni konuşuyor ve Orman Parkları Yönetmeliği’nin ne dediğini, Antalya Pınarbaşı’nda yapılan ihaleye çevre halkın ve STK’ların neden karşı çıktığını soruyorlar.
18 Ekim’de Kaş’ın Pınarbaşı mevkiinde yer alan ‘Orman Parkı’nı işletilmeye açan ihale iptal edildi. Belge eksikliği gerekçe olarak gösterilmişti ancak o gün ihalenin iptali için birçok STK ve civar halkı, Orman Müdürlüğü’nün önündeydi ve ‘Orman Parkı’ adındaki yeni düzenleme ile ormanların ranta açıldığını, ihalelerin hepsinin iptal edilmesi gerektiğini söylüyorlardı.
Pınarbaşı ihalesi gibi Antalya’nın Konyaaltı’nda, Kaş ve Kalkan ilçelerinde ve Artvin, Mersin gibi bir uçtan öbür uca, ülkenin farklı ormanlık alanlarında çok sayıda ‘Orman Parkı’ olarak ilan edilen ormanlık alanın, Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü tarafından ihaleyle ticari işletmeye açılması için düğmeye basılmış durumda. Bu yeni rant kapısını açan Orman Parkları Yönetmeliği, Mayıs 2022 tarihli. Hemen ardından TMMOB Mimarlar Odası bir basın duyurusu yaparak, ‘Ormanlar Yönetmelikle Yapılaşmaya Açılıyor!’ diye de uyarmıştı.
Orman Genel Müdürlüğü (OGM) tarafından çıkarılan Orman Parkları Yönetmeliği, devlet ormanlarında OGM’nin orman parkları diye alanlar ayırabileceğini söylüyor ve buraların işletilmesi, işlettirilmesi ve yönetilmesini düzenliyordu. Orman Kanunu’nda 1983 yılında yapılan değişiklikle Milli Parklar başlığı altında zaten 25. Madde ile OGM’nin ormanları bilim ve fennin istifadesine tahsis etmek, tabiatı muhafaza etmek, yurdun güzelliğini sağlamak, toplumun çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak işlerinin yanı sıra ‘turistik hareketlere imkan vermek maksadıyla, milli parklar, tabiat parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma sahaları ve orman mesire yerleri olarak’ ayırıp gerektiğinde işletebileceği veya işlettirebileceği düzenlenmiş durumdaydı. Orman Parkları Yönetmeliği ile birlikte eskiden A tipi, B tipi, C tipi mesire yerleri ile şehir veya kent ormanı olarak isimlendirilen D tipi mesire yerleri, hiçbir işleme tabi tutulmaksızın tipine göre konaklamalı veya konaklamasız orman parkı olarak adlandırılmış. Eskiden sadece A tipi mesire yerlerinde çadır ünitelerine ve ‘kır evleri’ne izin verildiğini not edelim.
Yeni Orman Parkları Yönetmeliği ile ‘yüksek ziyaretçi potansiyeline sahip, günübirlik kullanım imkânı yanında gecelemeye de imkân sağlayan, 'konaklamalı' orman parklarında çadır, lüks çadır, karavan, motor-karavan ve kır evi, kır lokantası, kır kahvesi gibi çok katlı olmayan, doğa ile uyumlu yapı ve tesisler ile yöresel ürünler sergi ve satış yeri, piknik üniteleri, kameriye ile diğer rekreasyonel yapı ve tesisleri ihtiva eden alanlar’ yer alabilecek. ‘Lüks Çadır’ kullanımı ormanlar için yeni bir kategori ve Uygulama Yönetmeliği’nde bu tür çadırlardan 30’a kadarının inşa edilebileceği söyleniyor. Ayrıca yönetmeliğin 6. Maddesi'nde ‘Orman parklarında, idarenin ve ziyaretçilerin zaruri ihtiyaçlarını karşılayacak olan, taban alanı 250 m2'yi ve kat adedi bir bodrum kat ve çatı arası hariç ikiyi geçmeyecek şekilde yapılacak yapı ve tesisler, genel müdürlükçe belirlenen esaslara göre, gelişim ve yönetim planlarına uygun olarak yapılır. Bu alanlar için imar planı şartı aranmaz’ denilerek iki katlı yapılaşma sağlanıyor.
OGM 'nin internet sitesine bakıldığında hali hazırda 1920 orman alanının ‘Orman Parkı’ olarak işlendiği görülüyor. Bu konuda çok sayıda haber yapan gazeteci Yusuf Yavuz, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan 2023 yılı verilerine göre, halihazırda Türkiye’de Orman Parklarının toplam yüz ölçümünü '32 bin hektarlık bir alan' olarak hesaplıyor. Bir kısım Orman Parkı olarak ayrılan yerin de ‘yüksek ziyaretçi potansiyeline sahip’ deniz gören veya kıyıya uzanan orman alanlarında olduğunu görüyoruz.
Konuklarımız Avukat Tuncay Koç ve Kaş Çevre ve Kültür Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akoy ile ‘Orman Parkları’ adı verilen orman alanlarının konaklamalı ve konaklamasız rekreasyonel kullanımlar için ticari olarak işletilmesinin önünü açan Orman Parkları Yönetmeliği’ni konuşuyor ve Orman Parkları Yönetmeliği’nin ne dediğini, Antalya Pınarbaşı’nda yapılan ihaleye çevre halkın ve STK’ların neden karşı çıktığını soruyoruz.
