Ahmet İnsel’in gündeminde İsrail’in yeni hükümetinin programı, Brezilya’daki siyasi gündem ve Hırvatistan’ın Schengen bölgesine üyeliğinin kabulü vardı.
İsrail ve ayrımcı yönetimi
Ahmet İnsel’in ilk gündemi İsrail’di. Şam’daki bir havaalanı ikinci kez bombalanmış. Bombalama sonucunda havaalanı kullanılmaz duruma gelmiş ve dört kişi ölmüş. İsrail’in savunma güçleri havaalanını bombaladıklarını kabul etmiş ve Hizbullah güçlerinin havaalanında konuşlandıkları yerleri bombaladıkları iddiasında bulunmuş.
Diğer taraftan, İsrail’in bu saldırısı Netanyahu’nun başbakan olarak kurduğu hükümetin yapısıyla da alakalıymış. İnsel, bu saldırıyı önceki hükümetin de gerçekleştirdiğini söyledi. Şimdiki hükümet ise ırkçı bakanlardan ve yetkililerden oluştuğu için, bu eylemi bir kez daha gerçekleştirmekten geri durmamış. İnsel, İsrail’in güvenlik bakanının açıkça ırkçı söylemleri olduğunun da altını çizdi. Ömer Madra ise güvenlik bakanının terörle ilişkisine değinerek bu şahsın İsrail’in güvenlik bakanı olmasının feci bir durum olduğunu belirtti.
İnsel’in belirttiğine göre, bu hükümet yahudi ırkı üstünlükçüleri tarafından desteklenen bir hükümetmiş ve bu tip ideolojik tandansa sahip, aşırı sağcı kişilerden oluşuyormuş. Nasıl ki Amerika’da beyaz ırkın üstünlüğünü savunan kesimler varsa, İsrail’de de yahudi ırkının üstünlüğünü savunan kayda değer bir kesim varmış. Bunun yanı sıra İnsel, İsrail yönetiminin artık demokrasiden söz etmenin hiç mi hiç mümkün olmadığı bir apartheid yönetimi hâline geldiğinden de bahsetti. Bu eskiden de böyleymiş ama yeni hükümetle ve programıyla birlikte daha da belirgin bir hâl almış. Bu hükümetin yeni programının, yasama ve yargıyı etkisizleştiren bir içeriği varmış. Artık yasal işlemler meclisin kararıyla belirlenecekmiş.
Brezilya'da Bolsonaro kâbusunun sonu
İnsel’in ikinci gündemi Brezilya’ydı. Luiz Inácio Lula da Silva, 1 Ocak itibarıyla görevine başlamış. Brezilya Eski Başkanı Jair Bolsonaro ise devir teslim törenine katılmamış. Söylentilere göre, Bolsonaro yenilgiyi kabul edemiyor ve psikolojik olarak böyle bir seremoniyi kaldırabilecek durumda değil. Fakat görünüşe bakılırsa, yenilgiyi resmî olarak kabul etmiş durumda. Buna karşın İnsel, Brezilya’da hâlâ orduyu darbeye çağıran hatırı sayılır büyüklükte bir kitlenin olduğunu söyledi.
İnsel, Brezilya’da yeni hükümetin aldığı kararların bir kısmını da aktardı. Bu kararlar, silahsızlandırma programından asgari ücretin yüzde 10 düzeyinde artırılmasına kadar uzanıyor. Ayrıca yeni hükümet, politik tandansı farklı ve genel itibarıyla sol eğilimli pek çok bakanı göreve getirmiş. Ama İnsel’e göre, Lula da Silva merkez partilerle de ittifak içinde olacakmış. Lula da Silva’nın Bolsonaro’nun oluşturduğu yıkımı ortadan kaldırmak ve Brezilya’yı onarmak için projeler üretileceği de söylenenler arasındaydı. Özdeş Özbay ise Lula da Silva’nın, Bolsonaro’nun bıraktığı Brezilya için “enkaz” ifadesini kullandığını aktardı. Brezilya’da 30 milyonu aşkın insanın açlık sınırının altında maaş aldığı ise Ufuk Turu’nda dillendirilen bir diğer önemli nottu.
Yeni bir Schengen bölgesi: Hırvaristan
Ufuk Turu’nda üçüncü gündem ise Hırvatistan’ı ilgilendiriyordu. Hırvatistan, Schengen bölgesinin yeni üyesi olmuş. Hırvatistan’ın Avrupa Birliği’ne üyeliği on yıl önce kesinleşmişti. İnsel’in aktardığına göre Hırvaristan, Schengen bölgesine üye olarak İrlanda ve Kıbrıs gibi ülkelerin önüne geçmiş, üye olan 27. ülkeymiş.
Öte yandan Hırvatistan, son 20-30 yıl içinde nüfusunun yüzde 10’unu kaybetmiş. Doğum oranı da hızla düşüyor, beyin ve kol emeği göçü sıklıkla gerçekleşiyormuş. İnsel, bu durumun Hırvatistan için büyük bir sorun teşkil ettiğini söyledi. Ama bu durum dolayısıyla gayri safi millî hasılasının artmış olduğunu da belirtti. Tabii bunda nüfusun azalmasının da otomatik bir etkisi olmuş. Hırvatistan’ın 58 milyar euroluk bir gayri safi millî hasılası varmış. Enflasyon oranı ise yüzde 13 düzeyindeymiş.
İnsel, Hırvaristan’ın Schengen bölgesine üye oluşunun sınır komşusu olan ülkeleri endişeye gark ettiğini de not etti. Bu endişenin nedeni, Hırvatistan’ın bu ülkelerle olan türlü anlaşması ve iş birliğiymiş. Bu üyelikle birlikte bu ülkelerin arasındaki ilişkilerin negatif anlamda değişmesi, kimi ülkeler tarafından imkân dahilinde görülüyormuş. Ama mevcut Hırvatistan hükümeti, çevresindeki ülkelerle ilişkisinde bir değişimin gerçekleşmeyeceğinin sinyalini de vermiş.
İnsel, ayrıca Sırbistan ve Kosova arasındaki gerginliğin de sürdüğünden söz etti. Sırbistan’da milliyetçi ideoloji yükselişe geçmiş. İnsel’e göre, bu yükselişte Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının getirdiği, muhafazakâr kesimdeki bir cesaretlenmenin de payı var.
