Saz kedisinin soyu tükenmek üzere

-
Aa
+
a
a
a

Tarihte 1777'de Kafkasya bölgesinde tanımlanan saz kedisi, soyu tükenme riskiyle karşı karşıya olan yaban türleri arasında yer alıyor.

Fotoğraf: KuzeyDoğa Derneği
Gezegenin Geleceği: 3 Ekim 2022
 

Gezegenin Geleceği: 3 Ekim 2022

podcast servisi: iTunes / RSS

Tarihte 1777'de Kafkasya bölgesinde tanımlanan saz kedisi (Felis chaus), soyu tükenme riskiyle karşı karşıya olan yaban türleri arasında yer alıyor. Adana, Akdeniz ile İç Anadolu'da yayılış gösteren ve buralarda nadir de olsa görülebilen bu tür, Ağrı Dağı'nın Iğdır tarafındaki Bulakbaşı ve Karasu sazlıklarında da bulunuyor. KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Utah ile Koç Üniversiteleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, bu hafta Iğdır bölgesinde yaptığı saha çalışmasında saz kedisini görüntüledi. Prof. Dr. Şekercioğlu, AA muhabirine, bu türün yayılış haritasında Iğdır'ın da yer aldığını ve Türkiye'de soyunun tehlike altında olduğunu söyledi. Saz kedisinin yaban kedisi ile vaşak arasında boyutlara sahip olduğunu ifade eden Şekercioğlu, sözlerine şöyle devam etti:

Kafadan gövde uzunluğu 60-80 santim, yerden yüksekliği yaklaşık 36 santim. Ağırlığı da bölgeye göre çok değişken, 12 ile 16 kilo arasında yani Kars Sarıkamış'taki vaşak ağırlığına kadar ulaşabilen bir tür. Bölgemizde o kadar büyük değil. Küresel dağılımında bölgemizde, Iğdır'da olmasını beklediğimiz çok ender görülen bir tür.

Bozkır kartalının tedavisi tamamlandı

İl Emniyet Müdürlüğü ekiplerince kentte bitkin halde bulunduktan sonra teslim edildiği Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Şube Müdürlüğü görevlilerince tedavi altına alınan bozkır kartalının tedavisi tamamlandı. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliğince (IUCN) dünyada soyu hızla tükenen hayvanlar listesinde bulunan bozkır kartalı latincesiyle Aquila nipalensis, KuzeyDoğa Derneği ekiplerince halkalandı. Kanatlarının arkasına 9 gramlık uydu vericisi de takılarak takip altına alınan kartal, doğal ortamına bırakıldı.

Bitkisel et alternatifleriyle ilgili araştırmalar

Güncel çalışmalara göre et yiyen Batı Avrupalı’ların sayısı gittikçe azalıyor. The Good Food Institute (GFI)’un Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya’da dört binden fazla yetişkinle yapılan röportajda, katılımcıların et alışveriş alışkanlıkları ve motivasyonları ve bitkisel et alternatifleri hakkındaki düşünceleri soruldu. Verilen cevaplara göre katılımcıların yüzde 50’den fazlası son beş yıl içinde daha az et yiyor. Dahası, cevap verenlerin ülke başına ortalama yüzde 23’ü et yemeyi tamamıyla kesti. Çevresel kaygılar, hayvan refahı ve sağlık, et tüketiminin azaltılması yönünde en sık gösterilen nedenler arasında. Almanya, hayvan sağlığını ön planda tuttu, katılımcıların yüzde 38’i bitkisel bazlı bir yaşam biçimini benimsemelerinde hayvan sağlığının itici güç unsuru olduğunu belirtti. Bu durum, Almanların yüzde 41’inin her ay vegan alternatifler yediğini öne süren güncel çalışmalarla uyumlu bir sonuç ortaya koyuyor. İtalya ve İspanya, azalan et tüketimlerinin nedenleri arasında en başa kişisel sağlığı yerleştirdi. Bu da vegan et alternatiflerini tüketmeleri ile örtüşüyor zira İtalyanların yüzde 50’si ve İspanyolların yüzde 47’si her ay bitkisel proteinleri tercih ediyor. Yedikleri et miktarının azalmasının ana nedeni olarak et fiyatlarının artışını gösteren Fransız katılımcılarınsa asıl endişesi bu yönde. Fransa’da yalnızca her dört kişiden biri (yüzde 27’si) her ay vegan alternatifleri tercih ediyor. Hayvan yetiştiriciliğine veya katline gerek kalmadan üretilen yapay et, hayvansal proteinden vazgeçmek istemeyen tüketicilere iklim dostu bir seçenek sunuyor. Avrupa’da yapay et satış izninin 2024’ün ikinci yarısından önce verilmesi beklenmiyor. Bunun nedeni ise her ürün için 18 aya varabilen uzun onay süreçleri. Ayrıca ilgili düzenleyici kurumlar, güvenlik değerlendirmeleri için tek tip bir sistem oluşturmakta güçlük çekiyorlar. İncelenen dört ülkenin tamamında katılımcıların yüzde 50’den fazlası yapay etin varlığından haberdar ancak hala birçoğu bunun neden gerekli olduğu konusunda kararsız. Buna rağmen büyük bir çoğunluk, özellikle de genç katılımcılar yapay et ürünlerini denemekte istekli olduklarını belirttiler.

Ian Kasırgası

ABD'nin Florida eyaletinde etkili olan Ian Kasırgası sel ve yıkıma neden oldu. Yaklaşık 1,9 milyon hane elektriksiz kaldı, 2,5 milyon kişi için tahliye emri verildi. Üstelik hasarın daha da artması bekleniyor. Kategori 4 seviyesindeki Ian Kasırgası’nın saatteki hızı 241 kilometreyi buldu. Ulusal Kasırga Merkezi, kıyı bölgelerini sular altında bırakan ve şiddetli rüzgarlar nedeniyle binalarda tahribata yol açarak "hayatı tehdit eden" kasırga konusunda uyarıda bulundu. Kasırganın kuzeydoğuya ilerlerken daha fazla hasara yol açacağı tahmin ediliyor. Ulusal Kasırga Merkezi, Florida'nın merkezine hareket etmesi beklenen kasırgayla beraber sağanakların başlamasının öngörüldüğünü aktardı. Kasırga uyarısı yapılan Orlando’da yetkililer bölge sakinlerinden evlerinde kalmalarını istedi. Ian Kasırgası'nın rotasında bulunun Kuzey Carolina ve Virginia'da, şiddetli yağmurlar, sel ve olası kasırgaları içerebilecek bölgelerde olağanüstü hâl ilan edildi.