Yeşil deniz kaplumbağası ve iribaş deniz kaplumbağası türleri “tehlike altında”

Bugün, 16 Haziran Dünya Deniz Kaplumbağaları Günü. Türkiye, dünya denizlerinde bulunan yedi farklı deniz kaplumbağası türünden ikisi olan yeşil deniz kaplumbağası ve iribaş deniz kaplumbağasının Akdeniz’deki en önemli yuvalama alanlarından biri. IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) tarafından hazırlanan Kırmızı Listeye göre iki tür de “tehlike altında”. Dünyanın en yaşlı denizcilerinin yaşamaya devam etmesi için yuvalama kumsallarını korumak büyük önem taşıyor. WWF-Türkiye, Adana’da Sugözü kumsalında inşaatı devam eden Hunutlu Kömürlü Termik Santral projesinin Akdeniz Havzası’ndaki önemli yeşil deniz kaplumbağası yuvalama alanlarından birini yok ettiğine dikkat çekiyor. Adana’nın Yumurtalık ilçesinde ithal kömürle çalışacak Hunutlu Termik Santral projesinin ve projeye ait kıyı ve deniz yapılarının bulunduğu Sugözü Kumsalı, ülkemizdeki  önde gelen deniz kaplumbağası yuvalama alanları arasında.  IUCN’in Kırmızı Listesine göre “tehlike altında” kategorisinde yer alan yüzlerce Yeşil deniz kaplumbağası ve İribaş deniz kaplumbağası her yıl bu bölgede yumurta bırakıyor. Mevzuatımıza göre de bu alanda termik santral yapılması hukuka aykırı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) tarafından yayımlanan “Deniz Kaplumbağalarının Korunmasına İlişkin 2009-10 sayılı Genelge’ye göre, bu alan korunması gereken önemli deniz kaplumbağası yuvalama alanlarından biri; yani bu kumsala çivi dahi çakılmaması gerekiyor. WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli, “Proje için yapılan iskele, kaplumbağaların habitatını ikiye bölüyor. Sahildeki inşaat, kaplumbağa yuvaları için büyük risk oluşturuyor. Yılda 1,5 milyar ton soğutma suyu kullanacak tesisten çıkacak su deniz suyu sıcaklığından 7°C daha fazla olacak. Yaz aylarında sıcaklıkların artmasıyla ölümcül sonuçların ortaya çıkması muhtemel. Bizim de temiz hava kaynağımız olan denizler bir anlamda dünyanın en yaşlı denizcisi deniz kaplumbağalarının sayesinde nefes alıyor.” dedi. Pasinli, “tehlike altındaki türler ve onların doğal yaşam ortamları korunamadığı için ülkemizin de taraf olduğu Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi’nin üç maddesi ihlal ediliyor. Sözkonusu santral inşaatı aynı zamanda taraf olduğumuz, Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi’nin 4. ve 6. maddelerine de aykırı.” diye ekledi. WWF-Türkiye ile birlikte 18 doğa koruma kuruluşunun change.org üzerinden başlattığı Adana’ya Temiz Hava imza kampanyası ile Hunutlu Kömürlü Termik Santralı projesinin durdurulması için bugüne kadar 22.000’den fazla imza toplandı ve kampanya hala devam ediyor. 

Amazon ormanlarında tahribat artıyor

Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nün (INPE) verilerine göre, Amazon ormanlarının Brezilya bölümündeki tahribat Mayıs ayında, bir önceki yılın Mayıs ayına göre, %12 arttı. Ocak ayından Mayıs’a kadar ormansızlaştırma, bir yıl önceki aynı periyoda göre %34 artarak 2032 kilometrekareye yükseldi. Bolsonaro, geçtiğimiz yılın Ağustos ayında orman yangınlarının durdurulmasına yönelik uluslararası itirazlarda da yaptığı gibi orduyu Mayıs ayında Amazon ormanlarına gönderdi. Greenpeace Brezilya’dan Cristiane Mazzetti, “Ordu Mayıs ayında alandaydı ancak ormansızlaştırma oranları yükselmeye devam etti. Dolayısıyla bu ormansızlaştırmanın azalması için etkili bir yöntem değil” dedi. Mazzetti, orduyu tek seferlik görevlendirme yerine hükümetin güçlendirilmiş, kalıcı ve uzun vadeli planlar ve Bolsonaro’nun zayıflatmaya çalıştığı Ibama gibi çevre kurumlarıyla çalışarak Amazon’u koruması gerektiğini söyledi. Amazonlar iklim değişikliğiyle mücadelede yüksek oranlarda karbondioksitin emilmesinde rol oynuyor. 

Ayder'de çalışma başlatıldı

Rize’nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Ayder Yaylası’nda 1700 araçlık yeraltı otopark ve altyapı çalışmaları başladı. Çamlıhemşin Belediye Başkanı Osman Haşimoğlu, yazılı açıklamasında, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında otoparkın dışında altyapı, kanalizasyon ve su hattı yenileme çalışmalarının da devam ettiğini belirtti.

Okullara enerji verimliliği yatırımı

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Milli Eğitim Bakanlığı’nın devlet okullarında enerji verimliliği yatırımları gerçekleştirilmesine yönelik projesini onayladı. Milli Eğitim Bakanlığı’na sağlanacak 50 milyon ABD Doları kaynak ile 200-250 devlet okulunda enerji verimliliği uygulamaları gerçekleştirilmesi bu sayede %30 oranında enerji tasarrufu sağlanması öngörülüyor. Projenin uygulama süresi de 3 yıl olacak.

Kamilet'ten çamur akıyor

Birgün’den Dilan Şahinbaş’ın haberine göre, Artvin’in Arhavi ilçesinde bulunan ve yıllardır koruma altına alınması için mücadele yürütülen Kamilet Vadisi’nde, özel bir şirkete ait hidroelektrik santral inşaatı çalışmaları nedeniyle 48 gündür çamur akıyor. 18 kilometrelik dere boyunca akan çamura tepki gösteren yurttaşlar HES inşaatının durdurulması çağrısı yaptı. Şirketin ÇED raporunda, çıkan hafriyatın başka bir bölgeye taşınıp depolanması gerektiği maddesini hiçe sayarak vadi tabanlarına gelişigüzel yığdıklarını belirten Arhavi Doğa Koruma Platformu’ndan Akif Uyanık, yükleme havuzundan sürekli olarak taşan su ile bu hafriyatın dereye aktarıldığını vurguladı. Artvin Çevre Müdürlüğü’ne çok sayıda şikayette bulunduklarını ifade eden Uyanık, “Şikayetlerimize yazılı bir cevap henüz gelmedi fakat Çevre Müdürlüğü’nden bize yapılan sözlü açıklamada HES şirketine yaptırım uyguladıkları belirtildi. Henüz resmi olarak yazılı bir açıklama alamadık. Ne tür bir yaptırım uyguluyorlar bilmiyoruz ama herhangi bir yaptırım uygulansaydı bu vadiden çamur akmazdı” dedi.