18 Şubat 2008
Kosova’nın bağımsızlık ilanına dünyanın dört bir yanından tepkiler gelmeye devam ediyor. Rusya ve Sırbistan Kosova’nın bağımsızlığına karşı duruşunu korurken, ABD, Kosova’nın bağımsızlığını resmen tanıdı.
ABD Başkanı George Bush, Kosova’nın Sırbistan’dan bağımsızlık ilanını tanıyarak, “Kosovalılar artık bağımsız” dedi.Bush, çıktığı Afrika gezisi çerçevesinde ziyaret ettiği Tanzanya’da Amerikan NBC televizyonuna verdiği demeçte, Kosova ile ilgili gelişmeleri zlediğini belirterek, “Kosova için bağımsızlığın kendisinin savunduğu bir şey olduğunu” söyledi.Kosova’nın dün bağımsızlığını ilanından sonra ABD Dışişleri Bakanlığı, Kosova’nın Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etmesini “not ettiğini” ildirmişti.Dışişleri Bakanlığı’dan yapılan açıklamada, Washington’un konuyu değerlendirdiği ve Avrupalı ortaklarıyla görüştüğü kaydedilmişti.KOSOVA, RESMEN TANINMA İSTEMİŞTİKosova Başbakanı Haşim Taçi, Kosova’nın tanınması için resmi girişimde bulunduklarını bildirdi.Başbakan Taçi, basına açık bakanlar kurulu toplantısında yaptığı açıklamada, dün Sırbistan’dan bağmısızlığını ilan eden Kosova’nın “tanınması” için dünyadaki tüm hükümetlere birer resmi belge gönderdiklerini belirtti.“Başkan Fatmin Seydiu ile Kosova’nın egemenlik ve bağmsızlığının tanınması için tüm dünya hükümetlerine birer mektup gönderdik. Birkaç saat içinde tanıyacak ilk ülkeleri bekliyoruz” diyen Taçi, “Kosova’nın hızlı bir şekilde bir dışişleri bakanı ve dünyada büyükelçilikleri olacak” diye konuştu.SIRBİSTAN ABD’Yİ SUÇLADISırbistan Başbakanı Voyislav Koştunitsa, Amerikan Başkanı George W. Bush’u, Kosova’nın bağımsızlığına verdiği destekten ötürü ağır şekilde suçladı. Sırp Başbakanı, radyo ve televizyonlardan naklen yayınlanan konuşmasında, “Avrupalı yandaşlarıyla birlikte bu şiddetin sorumlusu ABD Başkanı, Sırp tarihine kara harflerle yazılacaktır. Bugün 17 Şubat’ta, NATO’nun kontrolündeki Kosova’nın kukla devleti, Sırbistan toprakları üzerinde yasa dışı biçimde ilan edildi. Bu bir şiddet eylemidir. Siyasi tahribatçı, acımasız ve ahlaksız ABD, bu benzersiz yasa dışılığı yarattı ve görüşlerini kabul ettirerek, AB’yi aşağıladı” diye konuştu. ABD’nin gücü hukukun üzerinde tuttuğunu ve kendi çıkarları için uluslararası hukuku ihlal etmeye hazır olduğunu gösterdiğini söyleyen Koştunitsa, “ABD ve AB uzun vadede olup biteceklerin ve sonuçlarının sorumlusu olacaktır. Sırbistan aşağılanmayı ve güce boyun eğmeyi reddediyor” dedi.Sırbistan’da, Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesine kızan Sırplar, bağımsızlığa en büyük desteği verdiğini düşündükleri ABD’nin başkent Belgrad’daki büyükelçiliğini taşladı. Çoğu genç 2 bin kadar Sırp, 500’den fazla güvenlik görevlisinin koruduğu Büyükelçiliğin etrafını sararak, “Kosova, Sırbistan’ın kalbidir” sloganını attı. Büyükelçiliğin bulunduğu bölgedeki trafiği alt üst eden ve binaya taş atan göstericiler camları kırdı.Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Jeremiç, Sırbistan’ın, Kosova’nın başta BM ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) olmak üzere uluslararası örgütlere katılımını diplomatik yollarla engelleyeceğini söyledi.Arnavutluk Cumhurbaşkanı Bamir Topi, Kosova’nın bağımsızlığının yalnız Kosova için değil, bütün bölge için tarihi bir gün olduğunu söyledi.RUSYARusya, Kosova’nın tek yanlı bağımsızlık ilan etmesini kınadı ve bağımsızlıktan vazgeçilmesini istedi.Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kosova’nın bağımsızlık ilan etmesinin kınandığı belirtilerek, BM Güvenlik Konseyi’nin acilen toplanması istendi. Açıklamada, Rusya’nın ayrıca BM ve NATO’dan, Kosova’nın bağımsızlık ilanının iptali için zaman geçirmeden harekete geçmesini istediği belirtildi. TÜRKİYE’NİN TUTUMUKosova ile ilgili son gelişmeler, Dışişleri Bakanı Ali Babacan başkanlığında Dışişleri Bakanlığı’nda yapılan toplantıda ele alındı. Edinilen bilgiye göre, Türkiye, Kosova’nın bağımsızlığına ilişkin kararı saygı ile karşılıyor. Kosova’nın tanınması ile ilgili çalışmaların devam ettiği de öğrenildi.AB ÜLKELERİAB Dönem Başkanı Slovenya Dışişleri Bakanı Dimitrij Rupel, birçok AB üyesinin Kosova’nın bağımsızlık ilanını tanımasını beklediğini söyledi.Rupel, AB dışişleri bakanlarını buluşturan Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi öncesinde yaptığı açıklamada, “Pek çok üyenin Kosova’yı tanıyacağını anlıyorum” dedi.AB dışişleri bakanlarının bugünkü toplantısında ağırlıklı olarak Kosova’nın bağımsızlık ilanı ve buna şiddetle karşı çıkan Sırbistan’a yaklaşım konusunda ortak tutum belirlemeye çalışılacak. Kosova’nın AB tarafından tanınmasına ihtimal verilmediği toplantıda, bağımsızlık ilanı not edilerek, istikrarın korunması ve diyaloğun sürdürülmesi çağrısı yapılması bekleniyor.AB içinde emsal oluşturacağı korkusuyla Kıbrıs Rum kesimi, Yunanistan, Romanya, Slovakya ve İspanya, Kosova’nın tek yanlı bağımsızlık ilanına karşı çıkarken Malta ve Portekiz’in, BM Güvenlik Konseyi tarafından çözüm bulunmasını bekleme eğiliminde olduğu ifade ediliyor.Büyük üyeler Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya başta olmak üzere yaklaşık 20 civarındaki AB üyesinin ise Kosova’yı tanımaya hazırlandığı belirtiliyor.AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana da, Kosova ve tüm Balkanlar’da istikrarın zorunlu olduğunu söyledi. Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra yazılı açıklama yapan Solana, ilgili taraflara sakin olmaları ve sorumlu hareket etmeleri çağrısında bulundu.Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, Kosova’nın nihai statüsü müzakerelerinin sonuç vermediğini hatırlatarak, tek yanlı bağımsızlık ilanının tanınacağı işaretini verdi.AB dışişleri bakanlarını buluşturan Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi’nde basına konuşan Steinmeier, “Müzakerelerle çözüm mümkün olmadı. Bu nedenle şimdi bu olaydan (bağımsızlık ilanı) kaçamayız” dedi.İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband ise Batı Balkanlar’ın geleceğinin Avrupa’da olduğunu vurgulayarak bölgede barış ve istikrarın güvence altına alınması için AB’nin “gerçek liderlik” göstermesi gerektiğini söyledi.Kosova’nın tanınmasının, “AB’nin değil üye ülkelerin sorumluluğunda olduğunu” belirten AB Komisyonunun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn ise üye ülkelerin konuyu sorumlu bir şekilde tartışmasını isteyerek, AB’nin Kosova sürecini “sonuçlandırması” gereğinin altını çizdi.İtalyaİtalya Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, Roma’nın Kosova’nın bağımsızlık ilanını “not ettiğini”, ancak AB yetkilileriyle Brüksel’deki toplantıda yapılacak değerlendirmenin zaman alacağını söyledi. Yetkili, İtalya’nın tavrını yarın ortaklarıyla yapacağı danışmaların ardından açıklayacağını belirtirken, “Tarafları gerilimi artırmamak için azami itidale çağırıyoruz” dedi.İspanyaİspanya, Kosova’nın tek taraflı bir kararla Sırbistan’dan bağımsızlık ilan edişini eleştirdi. Dışişleri Bakanı Miguel Angel Moratinos, “İspanya, Kosova meclisi tarafından alınan bu kararı tanımayacaktır” şeklinde konuştu. Kendi ülkesinde de Baskların ayrılıkçı talebiyle karşı karşıya olan İspanyol hükümeti, Kosova’nın bağımsızlık kararıyla, uluslararası hukuka uygun davranmadığını düşündüğünü açıkladı.HollandaHollanda Hükümeti, dün Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı tanımakta acele etmeyeceğini bildirdi.Kosovalıların bu ülkede yaşayan Sırp azınlığın haklarını ve güvenliklerini korumada dikkatli olmaları gerektiğini belirten Verhagen, “1990’lı yıllarda yaşanan kargaşa, huzursuzluk ve göç dalgalarının yeniden ortaya çıkmasını istemiyoruz” dedi.Bakan Verhagen, bağımsızlık kararını “Balkanlarda önemli ve yeni bir gerçeklik” olarak gördüklerini vurgulayarak, Kosova’yı tanımadan önce, yeni anayasa ve bağımsızlık bildirisini de dikkatli şekilde inceleyeceklerini ifade etti.AlmanyaAlmanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, tüm tarafları sükunet ve itidale davet ettiklerini söyledi. Sırp Dışişleri Bakanı Vuk Jeremiç ve Sloven Dışişleri Bakanı Dimitrij Rupel ile birer telefon görüşmesi yapan Steinmeier, herkesin bölgenin en fazla öncelikle istikrarının korunması konusunda hemfikir olduğunu belirtti. SlovakyaSlovakya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Bratislava’nın bu aşamada Kosova’nın bağımsızlığını tanımayı düşünmediği bildirildi. Slovakya’nın gelişmeleri ve uluslararası toplumun tutumunu izlemeyi sürdüreceği belirtilen açıklamada, durum değerlendirilmesinin ardından bu konudaki siyasi tutumla ilgili kararın alınacağı kaydedildi.YUNANİSTANYunan basını, Atina’nın Kosova’nın dün bağımsızlığını ilan etmesinin ardından ne gibi bir politika izleyeceğini henüz belirlemediğini yazdı. Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önceki gün yaptığı Kosova’nın durumu ile KKTC arasında paralellik çizen açıklamasının Atina ve Rum yönetiminde soğuk duş etkisi yarattığını kaydeden Yunan basını, Putin’in Türk diplomasisine Kıbrıs Rum kesimindeki seçimlerden sonra KKTC’nin tanınması için “iddia” sağladığını belirtti.Kosova’nın bağımsızlık ilanının diğer yönünün de “Arnavut megalo idea’sının” güç kazanması ve Arnavutluk’taki aşırı çevrelerin Yunan sınırları içinde kalan “Çamerya” bölgesi konusunu dile getirmeleri endişesi olduğunu kaydeden gazeteler, Kosova’nın geçiçi olarak bağımsız kalacağını kısa bir süre sonra ise Arnavutluk’a katılacağını öne sürdüler. Yunan basını, Kosova’dan sonra Makedonya’da yaşayan Arnavutların da aynı yolu izleyeceğini ve “Türkiye’nin müttefiki olacak bir büyük Arnavutluk” kurulacağını savundu ve bu bağımsızlık ilanının Balkanlar’da etnik çatışmaları alevlendireceği yorumunu yaptı. ÇİNÇin yönetimi Kosova’nın bağımsızlık ilanından endişe duyduklarını açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Liu Ciencçao Pekin’de yaptığı açıklamada, “Kosova sorununun çözümünün Balkanlar’daki barış ve istikrarın yanı sıra, uluslararası ilişkileri düzenleyen temel ilkelerle, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin otoritesini ve üstlendiği rolü yakından ilgilendirdiğini söyledi. Liu, Çin’in daima savunduğu çözüm yolunun, Sırbistan ve Kosova’nın müzakere yoluyla her iki tarafın kabul edebileceği bir plan üzerinde anlaşmaları olduğunu belirtti.SRİ LANKASri Lanka, Kosova’nın bağımsızlık ilanının, dünya genelinde bir örnek teşkil etmesinden ve uluslara zarar vermesinden kaygı duyduğunu açıkladı.Ayrılıkçı Tamil Eelam Kaplanları’na karşı 25 yıldır mücadele veren Sri Lanka’nın Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilanının”, uluslararası barış ve güvenliğe zarar verebileceği uyarısında bulunuldu.Açıklamada, “bu eylem, üye ülkelerin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü kutsal sayan BM mukavelesinin ihlalidir” görüşüne yer verildi.VİETNAMBM Güvenlik Konseyi’nin daimi olmayan üyelerinden Vietnam, Kosova’nın Sırbistan’dan tek taraflı bağımsızlık ilan etmesine karşı olduğunu açıkladı.Resmi Vietnam haber ajansının bildirdiğine göre, Vietnam’ın BM Büyükelçisi Le Luong Minh yaptığı açıklamada, Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilan etmesinin, Güvenlik Konseyinin 1244 sayılı kararının doğru şekilde uygulanmaması olacağını ve bunun Kosova ve Balkan bölgesindeki durumu karmaşıklaştıracağını söyledi.ULUSLARARASI OLİMPİYAT KOMİTESİBu arada, İtalyan ANSA ajansının haberine göre, Uluslararası Olimpiyat Komitesi (UOK) Başkanı Mario Pescante, Kosova’nın bağımsızlığını tanıyacaklarını bildirdi. Pescante, “Kosova’nın bağımsızlığı UOK tarafından kesinlikle tanınacaktır. Bunu önceden söyleyebilirim” dedi. KOSOVALI ARNAVUTLAR BRÜKSEL’DE GÖSTERİ YAPTISayıları birkaç yüzü bulan Kosovalı Arnavut, bağımsızlığı kutlamak için Brüksel’deki AB kurumlarının önünde sevinç gösterileri yaptı. Yaya veya otomobillerle gelen genç yaşlı yüzlerce Arnavut, klaksonlarla, ıslıklarla ve sevinç çığlıklarıyla bağımsızlığı kutladı. Öte yandan, Paris’te de yüzlerce Sırp kökenli, Kosova’nın tek yanlı bağımsızlık ilanını protesto etti.
Kosova NATO ve BM’nin himayesine geçmesine rağmen Sırbistan’ın bir parçası olarak kalmaya devam etti. Bölgenin statüsüyle ilgili görüşmeler BM’nin öncülüğünde 2006 Şubat ayında başladı. Bu arada, Sırbistan’da yapılan referandumda da Kosova’nın Sırbistan’ın bölünmez bir parçası olduğu ilan edildi. BM’nin Kosova temsilcisi Martti Ahtisaari, 26 Ocak 2007’de, Kosova’ya gözetim altında bağımsızlık verilmesini öngören planını açıkladı. Rusya ise Ahtisaari’nin teklifini 2007 Nisanında yapılan BM Güvenlik Konseyi toplantısında reddetti. ABD Başkanı George Bush, Haziran’da Kosova’nın daha fazla gecikmeden bağımsız olması gerektiğini söyledi. Kosova geçen Temmuzda, BM’nin yürüttüğü Kosova sürecinin başarısız olduğunu belirterek, yıl sonuna kadar bağımsızlığın ilan edilmesi çağrısında bulundu.
