Kültürel Miras ve Koruma: Kim İçin? Ne İçin?'de Asu Aksoy ve Burçin Altınsay, yıkılan ve hayatımızdan ayrılan Antalya Arkeoloji Müzesi’nin ardından müze için bir anma çalışması sunuyoruz ve bu süreçte gerçekleştirdiğimiz altı programda konuşanların söylediklerini derliyoruz.
1964 yılında Türkiye’de yarışmayla elde edilen ilk müze yapısı olan modern mimarlık eseri Antalya Arkeoloji Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı kararı ile yıkıldı. Onlarca sivil toplum kuruluşunun, meslek odalarının, uzmanların, akademisyenlerin ve Antalyalıların tüm itirazlarına, açılan davalara, müze önünde günlerce yapılan protestolara, birlikte çalışma ve ortak düşünce üretme önerilerine karşın Türkiye’nin modern mimarlığı için bir belge değeri taşıyan, Antalyalıların gönlünde ve hayatlarında yer etmiş biricik müzenin yerle bir edilişi 17 Eylül’de tamamlandı.
Yıkılan ve hayatımızdan ayrılan bu değerin ardından müze için bir anma çalışması sunmak istiyoruz. Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkım kararının Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından verilmesi akabinde Apaçık Radyo'da son beş ayda altı program yapmışız. Anma çalışmamız bu altı programda konuşanların söylediklerinden derlediğimiz bir seçkiden oluşuyor. Dinleyeceğiniz her bir seçki 25 dakikalık programlarımızda uzun uzun anlatılanlardan alıntılar şeklinde ilerliyor, alıntılar her zaman birbirine mantıki bir şekilde bağlanmayabiliyor. Tavsiyemiz, dönüp aşağıda listesini verdiğimiz bu programları Apaçık Radyo podcastlerinden dinlemeniz.
Bu seçkiye başlamadan önce müzenin yıkılması ertesinde kamuoyuna tepkilerini dile getiren iki basın duyurusundan bahsetmeliyiz; birincisi, 'Antalya Meslek Odaları Eşgüdüm Kurulu tarafından Antalya Arkeoloji Müzesi’nde Hukuksuz Yıkım ve Kamu Zararına Dair Açıklamamızdır' başlığı ile yayınlanan basın duyurusu. İkincisi ise Müze Çalışma Grubu tarafından yayınlanan basın duyurusu. Bu basın duyurularından küçük alıntılar yaptık. Çok sayıda STK’nın bir araya geldiği Müze Çalışma Grubu’nun basın duyurusu ile Antalya Meslek Odaları Eşgüdüm Kurulu’nunki arasında birçok ortak tema var. Bunların başında Antalya Müzesine ilişkin Bakanlık çalışmalarının ve alınan kararların kamuoyu ve sivil toplum kuruluşları ile paylaşılmamış ve müzakere edilmemiş olması; tüm sürecin şeffaf bir şekilde yürütülmemiş olması; kapsayıcı bir yaklaşımla kamuoyunun bilgilendirilmemiş olması; bilgilenme taleplerinin karşılanmamış olması; ortak çalışma taleplerinin, önerilerin ve Antalyalıların müzelerine sahip çıkma çabalarının karşılıksız kalması; müzenin yıkım kararına altlık teşkil etmesi gereken teknik raporların ilgili meslek kuruluşları, uzmanlar ve kamuoyu ile paylaşılmaması; paylaşım taleplerinin cevapsız bırakılması; müze binasının güçlendirilerek korunmasına yönelik alternatifin değerlendirilmemiş olması ve müzenin tarihi, mimari, sosyal, kültürel ve hafıza değerinin tamamen göz ardı edilmesi geliyor. Bu temalar 'Antalya Arkeoloji Müzesi’nin ardından…' başlıklı anma seçkimizde de karşınıza çıkacak.
Antalya Müzesi yıkım yararı ve sivil toplum kuruluşlarının, akademisyenlerin, uzmanların görüşlerine ilişkin programlarımız:
Konuklarımız gazeteci Yusuf Yavuz ve Antalya Kültürel Miras Derneği’nden arkeolog Gökhan Tiryaki
- Doğan Tekeli anlatıyor: Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi ve 20. yüzyıl modern mimarlık mirasının önemi - Bölüm 1 - 21 Nisan 2025
- Doğan Tekeli anlatıyor: Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi bağlamında 20. yüzyıl modern mimarlığının kültürel miras değeri - Bölüm 2- 28 Nisan 2025
- Modern Mimarlık Mirasını Yıkmadan Güçlendirmek ve Çağdaş Yaşama Uyarlamak Mümkün: Antalya Arkeoloji Müzesi’nde bu başarılabilir - 14 Temmuz 2025
Konuklarımız Türkiye Barolar Birliği, Çevre ve Kent Komisyonu üyesi ve Antalya Barosu Çevre ve İmar Kurulu’nda 2000'den beri çalışmakta olan Avukat Tuncay Koç ve Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji bölümü öğretim üyesi, Akdeniz Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği YK üyesi, Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA) üyesi ve Antalya Arkeoloji Müzesi Müze Çalışma Grubu üyesi Prof. Dr. Gül Işın.
Konuğumuz İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şubesi Başkanı Soner Akdoğan.
Konuğumuz Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji bölümü öğretim üyesi, Akdeniz Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği YK üyesi, Antalya Kültürel Miras Derneği (ANKA) üyesi ve Antalya Müzesi Müze Çalışma Grubu üyesi Prof. Dr. Gül Işın.
Konuğumuz zemin mekaniği uzmanı, Akdeniz Üniversitesi İnşaat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nihat Dipova.
