Gülderen Bölük

Kendisi de Ordulu olan konuğumuz Güven Bayar ile fotoğraflarla Ordulu Ermeni ailelerin öyküsü üzerine konuştuk

Magnum fotoğrafçısı Josef Koudelka’nın "Ruins" (Kalıntılar) adlı projesinin Türkiye ayağını belgeleyen “Aynı Nehirden Geçmek” adlı belgesel filmin yönetmeni Coşkun Aşar ve birlikte senaryoya imza attığı isim Ayhan Hacıfazlıoğlu ile birlikteydik. 

Foto Müze'de Türkiye’nin ilk kadın foto muhabirlerinden Eleni Küreman'ı, kendisi ile ilgili araştırmalar yapan yazar Sevecen Tunç ile konuştuk.

Bu programda fotoğrafçı, akademisyen Sebla Selin Ok’la "Fotoğraf Belleğinde Acının Tasviri" ismiyle yayımladığı kitabı üzerinden acının tasviri üzerine bir sohbet gerçekleştirdik.

Bu programda fotoğrafçı, akademisyen, küratör, eleştirmen ve sanatçı Laleper Aytek’le Tina Modotti’yi konuştuk.

Bu programda fotoğrafın bilime nasıl hizmet ettiğini, sağladığı kolaylıkları ve sunduğu yeni bakış açılarını örneklemeye çalışıyoruz.

Foto Müze'de, Türkiye'de yaşayan kadınların hayat hikayelerine odaklanan, Instagram blogu olarak başlayıp geniş çaplı bir projeye evrilen "Only Her Story" üzerine, fikrin yaratıcılarıyla konuştuk. 

Osmanlı topraklarında fotoğrafçılık faaliyetlerinde bulunmuş, aynı zamanda da isimlerini dünya fotoğraf tarihine yazdırmış önemli figürlerden James Robertson ve Beato Kardeşler'i konuştuk.

Foto Müze'de “Edirneli iki Harp Çocuğunun Memleket Anıları” adlı kitabın yaratıcısı Ahmet Gökhan Demirer konuğumuz oldu.

Rızacan Kumaş ile kripto sanat, NFT fotoğraf ve metaverse’ün dünyasını ve bu dünyada fotoğrafın yerini konuştuk. Eski fotoğraf arşivleri yeniden havalandırılıp bu yeni dünyaya dahil edilebilir mi?

Dimitri Vafiadis ile "2mi3museum" adlı sanal müze projesini oluştururken nasıl bir yol izlediğini, tecrübe ve önerilerini konuştuk.

Üç kuşak boyunca fotoğrafçılık yapan bir ailede dünyaya gelen Lotte Jacobi, Bertolt Brecht, Fritz Lang, Marc Chagall gibi sanatçıları fotoğraflayan bir fotoğrafçıydı. Hayatı ve eserleriyle Jacobi'yi konuştuk.

1891 yılında geldiği Osmanlı başkentini bir çok fotoğraf karesiyle kaydeden Elisa Zonaro'nun sanat çalışmalarını ve hayat hikayesini konuştuk.  

Üzerinde yazı ve görsellerin bulunduğu bu efemerik malzemeler dönemin stüdyolarını, ortaya koydukları işleri ve o dönemin moda eğilimlerini anlamak için başvurulması gereken önemli belgelerdir.

Rötuşun ancak dijital devrimden sonra ortaya çıktığını düşünenler olabilir. Ancak rötuşun tarihi, neredeyse fotoğrafın tarihi kadar eski.

Adeta bir sanat galerisi ve neredeyse  bir müze tadında olan, teatral dekor ve aksesuarlarla doldurulmuş ilk stüdyoların nasıl yerler olduğunu, nasıl düzenlenip tanzim edildiğini, buralarda kaç kişinin çalıştığını konuşacağız. 

Yakın tarihimize kadar meydanlarda, resmi dairelerin önünde, ada ve mesire yerlerinde görülen alaminüt fotoğrafçılar ve onların naif üretimleri fotoğraf tarihimizde önemli bir yere sahip.  Çünkü bu fotoğraflar, halkın en alt kesimine inmeyi başaran, kayıt altına alan önemli sosyal belgelerdir. 

1800’lerin ortalarında görülen ve ‘kartomania’ olarak tanımlanan fotoğraf toplama çılgınlığı, Fransız mucit Disderi’nin tasarımından sonra yaşandı. Yeni bulunan kartvizit format fotoğrafı ucuzlattı ve halk tabakasına doğru yaydı. İşte olanlar da ondan sonra oldu...

İcadından sonraki ilk zamanlarında fotoğraf ne kadar resme benziyorsa o kadar başarılı kabul ediliyordu. Tabii ressamlar da konularını ve detayları ince ince işleyip, gerçekmiş gibi resimler yaparak fotoğrafa yaklaşıma çabası içindeydiler. Zamanla bu iki sanat birbirini pek çok açıdan etkiledi. İşte bu haftaki konumuz fotoğrafla resim arasındaki, bir dargın bir barışık ilişkiye dair.

İrfan Yalın koleksiyonları ve araştırmalarıyla öne çıkan isimlerden. Koleksiyonculuk üzerine bir TV programı hazırlayıp sunan İrfan Yalın, çeşitli konular üzerine yaptığı araştırmalarını da birçok mecrada paylaşmakta.

Bu haftaki programımızda Vafiadis’in stüdyosunu, yenilikçi kişiliğini, basın hayatına kattığı değerleri ve katil portrelerini konuşuyoruz.

Fotoğraf sanatçısı Alberto Modiano aynı zamanda iyi bir arşivci de. Kendisinin fotoğraf tarihi üzerine hazırladığı kitaplar iyi bir kaynak eser olarak yer almakta. Balıkesir Hasan Emin Tan Fotoğraf Kitaplığı'nın oluşturulmasında da değerli katkılar sunan Alberto Modiano ile albümleri, araştırmaları ve arşivleri hakkında derin bir sohbet yapıyoruz.

Selfie, her ne kadar akıllı telefonların hayatımıza soktuğu bir yenilik gibi görünse de aslında tarihçesi çok daha eski… Beyoğlu’nda 1940 yıllarında açılan bir stüdyo, cep telefonlarından çok daha önce müşterilerine kendi fotoğraflarını çekme imkânı sundu. Bu stüdyo Foto Görçek’ti. Tıpkı ismi gibi gör ve çek… Stüdyonun sahibi Emrullah Ali Yıldız ise göklere tutkun bir maceracı ve geniş hayalleri olan bir mucit. İşte programda yıllar öncesinin bu ilginç stüdyosunu ve selfienin tarihçesini konuşuyoruz…

Yıllarca özenle toplanıp bir araya getirilen model model kameralar, pozometreler, flaşlar, fotoğraflar, poz saatleri, agrandizörler ve fotoğrafa dair daha pek çok şey… Hilmi Nakipoğlu’nun koleksiyonculuktan müzeciliğe uzanan hayat öyküsü ve birikimlerini taçlandırdığı Kamera Müzesi bu haftanın konusu olacak…

Edebiyatçılar, araştırmacılar ve tarihçilerin kaynaklığıyla; padişahların tasvir konusundaki tutumlarını, dönemin gazetelerindeki haber ve ilanları ve o günün stüdyolarını inceleyeceğiz.

Küratör Kamil Fırat ile birlikte dünyanın en değerli birikimlerinden biri olan Abdülhamid arşivleri hakkında konuştuk.

Her alanda olduğu gibi fotoğraf alanında özel koleksiyonlar olmadan tarih yazılamaz; daha doğrusu, yazılır ama eksik olur.