Biz her ne kadar hükmettiğimizi düşünsek de, sorunlarını görmezden gelsek de 2020 yılında hayatlarımızın belirleyici unsur yine doğa oldu. Hatta öyle geleceğimizde de belirleyici olacak birtakım kırılma noktalarını bu yıl yaşadık. Ama yine de umut veren, gülümseten gelişmeler de olmadı değil.
OCAK
- 240 gün sonra söndürüldü (1 OCAK)
Yıla büyük Avusturalya yangınıyla girdik. Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletinde kontrol edilemeyen yangınlar tam 240 gün sürdü. Yangında 28 insan ölürken bir milyardan fazla canlı yok oldu. 3 binden fazla ev de hasar gördü. Temmuz 2019'da başlayan yangın mart ayının başında söndürülebildi. Yangın, tarihin en büyük ekolojik felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
- Buzlar ülkesi Norveç tarihinin en sıcak kış gününü yaşadı (2 OCAK)
Norveç'in batı kesimleri ocak başı için sıra dışı günler yaşadı. Normalde dondurucu soğukların yaşanması gereken bölgede 2 Ocak tarihinde sıcaklıklar mevsim normallerinin 25 derece üzerine çıkarak 19 dereceyle rekor kırdı. Ocak ayı toplamda da ülkenin en sıcak ocağı olarak kaydedildi.
- 10 binden fazla devenin ölüm fermanı imzalandı (6 Ocak)
Avustralya'da 10 binden fazla devenin çok fazla su içmelerini engellemek için helikopterden vurularak öldürüleceği açıklandı. Ülke genelindeki toplam sayısının 1.2 milyon olduğu tahmin edilen deve sayısını kontrol altına almak için yürütülecek operasyonunun beş gün süreceği belirtildi. Develer Avustralya'ya 19’uncu yüzyıl boyunca Hindistan'dan ve Afganistan'dan getirildi ve bu hayvanlar ulaşım ve inşaatlarda kullanıldıktan sonra doğaya bırakıldı.
- Yanardağ patladı (7 Ocak)
Alaska’da bulunan Shishaldin Yanardağı'nda art arda iki güçlü patlama meydana geldi. 7 bin metrenin üzerine ulaşan küller yüzünden bölgeden geçecek uçaklara alarm uyarısı verildi.
- Karşılıksız yardımlaşan tek kuşu bulduk (9 OCAK)
Afrika gri papağanlarının sadece zeki değil aynı zamanda da yardımsever oldukları ortaya çıktı. Açıklamayı yapan Almanya'daki Max Planck Enstitüsü Ornitoloji Bölümü yetkilileri, bu testi daha önce sadece bonobo ve orangutanların geçebildiğini açıkladı.
- Yünlü gelinle kavuştuk (10 OCAK)
Denizli'nin Çameli ilçesinde yeni bir bitki türü keşfedildiği açıklandı. "Denizli Yünlügelini" ismi verilen bitki dünya üzerinde sadece Türkiye'de bulunuyor.
- Uçansuyun suları uçmaya devam edecek (11 OCAK)
- İklim krizi Endonezya’nın iki adasını yuttu (16 OCAK)
Endonezya’nın Güney Sumatra eyaletinde Betet ve Gundul adlı küçük adalar, deniz suyu seviyesinin altında kalarak gözden kayboldu. Uzmanlar, 'böyle devam ederse, gerisi gelecek' diye açıklama yaptı.
- BM Uyardı: Son 10 yılımız (16 OCAK)
Birleşmiş Milletler insan kaynaklı kirliliğin devam etmesi halinde 10 yıl içinde yok olma riski taşıyan 1 milyon tür olduğunu açıkladı.
- Sebzelerin yüzde 14’ünde yasak pestisitler kullanılıyor (20 OCAK)
Greenpeace Akdeniz, incelediği 90 adet sebzenin 14’ünde kullanılması yasak pestisit, 46’sında ise hormonal sistem üzerinde etkili pestisit/pestisitler tespit ettiklerini açıkladı.
- Karbonda rekor geldi (21 OCAK)
- Küba dünyanın en sürdürülebilir ülkesi oldu (23 OCAK)
Sürdürülebilir Gelişme Endeksi’ne (SDI) göre sosyalist ada devleti Küba, dünyanın en sürdürülebilir ülkesi oldu. İlk beşte yer alan diğer ülkeler ise sırasıyla Kosta Rika, Sri Lanka, Arnavutluk ve Panama.
- Çekirge istilası başladı (27 OCAK)
Doğu Afrika’da son 70 yılın en büyük çöl çekirgesi istilası gerçekleşti. Sürü halinde dolaşan çekirgelerden en büyük kitlenin 60 kilometre uzunluğunda 40 km genişliğinde olduğu duyuruldu.
ŞUBAT
- Göller bölgesi çöller bölgesi olma yolunda (2 ŞUBAT)
Antalya Isparta Burdur Denizli Kaş Çevre Platformu 65'ten fazla göle sahip Göller Yöresi'nde 35 gölün kuruduğunu en büyük 3 gölünün de susuzluk nedeniyle kuruma tehlikesi içinde olduğunu duyurdu.
- Türkiye’nin ilk bitki fabrikası kuruldu (2 ŞUBAT)
Antalya'da bir firma Türkiye'nin ilk bitki fabrikasını kurdu. Topraksız ve güneş görmeyen kapalı alanda yüzde 95 daha az su kullanılarak üretim yapılan fabrikada ilk etapta marul, roka, tere, ıspanak, kekik, fesleğen gibi yeşil yapraklı bitkileri üretildi.
- Milas’ın yaşlı ormanı kurtuldu (8 ŞUBAT)
Muğla'nın Milas ilçesi İkizköy Mahallesi'nde orman işletmesi tarafından kesilmek için damgalanan 600 dönümlük yaşlı ve doğal kızılçam ormanı, İkizköy halkı ve Muğla Çevre Platformu'nun (MUÇEP) aylar süren ortak mücadelesi ile kesimden kurtarıldı.
- Antarktika sıcaklık rekoru kırdı (8 ŞUBAT)
Dünya Meteoroloji Örgütü Antarktika'da, bugüne kadarki en yüksek sıcaklık değerin 18.3 derece olarak ölçüldüğünü duyurdu.
- İris Gölü, yeniden kuşların oldu (11 ŞUBAT)
Karaburun Yarımadası'nın en özgün doğal güzellikleri arasında yer alan ve tabanına açılan kanallar aracılığıyla kurutulmak istenen İris Gölü, Karaburun Belediyesi ve sivil inisiyatiflerin ısrarlı çalışmaları sonucunda yok olmaktan kurtuldu.
- Yılın Vahşi Yaşam Fotoğrafı Halk Ödülü açıklandı (12 ŞUBAT)
Londra Doğa Tarihi Müzesi tarafından her yıl geleneksel olarak düzenlenen ‘Yılın Vahşi Yaşam Fotoğrafçısı’ yarışmasının kazananları belli oldu. Bu yılki LUMIX Halkın Seçimi Ödülü, ‘İstasyon Kavgası’ isimli çalışması ile İngiliz fotoğrafçı Sam Rowley’e gitti.
- Karbonda ikinci rekor (13 ŞUBAT)
Atmosferdeki karbondioksit oranı yıl içerisinde ikinci rekorunu kırdı: 416.08 ppm
- ‘Çember sakallı penguenler risk altında’ (14 ŞUBAT)
Antarktika'daki Fil Adası'nda gerçekleştirilen araştırmada, bölgedeki çember sakallı penguenlerin sayısında son 50 yılda yüzde 60 azalma olduğunu tespit edildi.
- Anadolu sırtlan projesi başladı (17 ŞUBAT)
Anadolu’daki tek Sırtlan türü olan ve sayıları her geçen gün azalan Çizgili sırtlanın ülke çapında araştırılması ve korunması için Bursa Uludağ Üniversitesi Avcılık ve Yaban Hayatı Programı tarafından başlatılan “Anadolu Sırtlan Projesi” duyuruldu.
- Çekirgeler Hindistan’ı işgal etti (18 ŞUBAT)
Etiyopya, Kenya, Uganda, Tanzanya ve Somali'de tarım alanları büyük hasarlar veren çekirge sürüleri Suudi Arabistan, Umman, Sudan ve Pakistan'ı dan sonra Hindistan'ı vurdu. 400 milyar çekirgenin ülkeyi işgal ettiği duyurulurken, 150 km hızla ilerleyen çok sayıda ürünü yok ettiği açıklandı.
- Bilim insanları ilk nefes almayan hayvanı keşfetti (26 ŞUBAT)
Bilim insanları, nefes almayan ve nefes alma genlerinin bulunmadığı ilk hayvanı keşfetti. Araştırma, bir balık paraziti olan Henneguya Salminicola, mitokondriyal genoma sahip olmadığını, dolayısıyla nefes almasının yolu bulunmadığını ortaya koydu.
MART
- Korona havayı temizledi (1 Mart)
Çin'de koronavirüs etkisiyle hava kirliliğinde yaşanan keskin düşüş uzaydan fotoğraflandı.
- 30 bin tür uçurumda (3 Mart)
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği küresel ısınma, kaçak avlanma ve doğal yaşam alanlarının giderek azalması gibi nedenlerden dolayı yaklaşık 30 bin canlı türünün nesli tükenme tehlikesi altında olduğunu açıkladı.
- AB iklim yasasını onayladı (4 MART)
Avrupa Komisyonu, Greta Thunberg’in de katıldığı toplantıda AB’nin 2050 net sıfır emisyon hedefini yasal olarak bağlayıcı kılacak “İklim Yasasını” onayladı. İklim Aktivistlerine Göre AB “Teslim oldu”.
- Cumhurbaşkanı kararıyla, Adana’dan 9, Artvin’den 1, Bolu’dan 3, Erzurum’dan 7. toplamda 14 Bin Dönümlük Alan, ‘Yayla Alanı’ Olmaktan Çıkarıldı. (4 MART)
- Adem Amca ile 'Yaren' leylek yeniden buluştu (6 MART)
Bursa’da, balıkçı Adem Yılmaz ile kurduğu dostlukla adından söz ettiren 'Yaren' isimli leylek, bu yıl da eşiyle birlikte Eskikaraağaç Mahallesi’ndeki yuvasına döndü. Adem Yılmaz, Yaren leylekle olan dostluğunun 9'uncu yılını sevinçle karşıladı.
- Niğde Ulukışla Tepeköy’de, Gümüştaş Niğde Ulukışla Tepeköy’de, Gümüştaş isimli maden firmasına ait atık havuzundan sızan siyanür komşu taşınmazlarda yüzeye çıktı. Köylüler konuyu kamuoyuna taşıdı. (8 MART)
- Siyah flamingo yeniden Türkiye'de (8 MART)
Türkiye, dünyada çok az görülen siyah flamingo Adana'da Akyatan-Tuzla Yaban Hayatı Geliştirme Sahası'nda görüldü. Bu siyah flamingonun Türkiye’ye ikinci ziyareti oldu.
- Dünyadaki son dişi beyaz zürafa öldürüldü (11 MART)
Kenya’da, dünyada türünün son örneği olduğu düşünülen beyaz dişi zürafanın öldürüldüğü açıklandı.
- Korunan alanlar Yönetmeliği değiştirildi ve bununla beraber sit alanları entegre tesislere ve bütünüyle madencilere açıldı. Nitelikli Doğal Koruma Alanları”nın ve “Sürdürülebilir Koruma ve Kullanım Alanları”nın ve Anıt Ağaçların ayırt edici özellikleri ve tanımları değiştirildi. (16 MART)
- Hayvanlar şehirlere geri döndü (17 MART)
Korona yasaklarıyla birlikte insanların el etek çektiği sokaklara dünyanın her tarafından yaban hayvanları inmeye başladı. Bu serinin ilk haberi 17 Martta dünyaya duyurulan Venedik Kanalı’na kuğuların ve yunusların geri dönmesi oldu.
- Ankara’da çuvala konmuş 20 köpek ölü olarak bulundu. (24 MART)
- BM: Korona doğanın bize mesajı (25 MART)
Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı İcra Direktörü Inger Andersen doğanın insanlara korona virüs salgınıyla ilgili bir mesaj gönderdiğini söyledi. Açıklamada, ortaya çıkan tüm bulaşıcı hastalıkların yüzde 75'inin vahşi yaşamdan geldiğine dikkat çekti.
- Kanal İstanbul projesi öncesi iki köprünün taşınmasıyla ilgili ihale yapıldı. İhale meslek odalarınca dava edildi. (26 MART)
- Ordu Büyükşehir Belediyesinin İlküvez Kepçelik Yaylası’nda kurulu olan çöp tesisine karşı çadır kurup direnen vatandaşlara gece 03.00 saatlerinde operasyon yapıldı, 25 kişi gözaltına alındı. (27 MART)
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Afşin’e üçüncü termik santrale “ÇED Olumlu” kararı verdi (31 MART)
NİSAN
- Artvin Yusufeli’nde ilçe halkının itiraz ettiği HES projesiyle ilgili çalışmalara başlanıldı. (1 Nisan)
- Şehirlerin yeni sahipleri hayvanlar (3 Nisan)
Tüm dünyadaki koronavirüs salgını sebebiyle insanlar kendilerini eve kapatınca şehirlerin yeni sahipleri sokaklarda özgürce dolaşan hayvanlar oldu.
- Bursa Nilüfer ilçesine bağlı Çalı Mahallesi’nde HES Projesi çalışmaları başladı. Köylüler basın açıklaması yaparak tepki gösterdi. (4 NİSAN)
- Muğla’nın Ula ilçesi Çıtlık’ta 30 hektar orman alanının kesim ihalesini çıkardılar ve kesime giriştiler. MUÇEP ve yörede yaşayanlar kesim alanına gelerek tepki gösterdiler ve basın açıklaması yaptılar. Kesim durduruldu. (4 NİSAN)
- Zeytin yeşili deniz kaplumbağası rekor kırdı (8 NİSAN)
Korona nedeniyle boşalan turistik Odisha Rookery sahiline 70 bin deniz kaplumbağası üremek için çıkarak rekor kırdı.
- Salda Gölü 1.derece doğal sit ve korunan alan statüsüne sahip olmasına rağmen, millet bahçesi yapmak amacıyla iş makineleri ile Salda’ya girip bölgeye özel kumulları taşıdılar. (12 NİSAN)
- Uçuşlar durdu Dünya nefes aldı (13 NİSAN)
NASA, salgının, büyük bir yıkımla birlikte insanın dünyaya verdiği zararı geçici de olsa azalttığını ve ozon deliği yeniden kapanmaya başladığını açıkladı (Karbondioksit salınımını 28 milyon ton düştü)
- Avrupa’da 'zeytin cüzzamı' başladı ( 14 Nisan)
İtalya’da zeytin ağacını öldüren zeytin cüzzamı başladı. Kısa sürede İtalya’da bir milyondan fazla ağacı öldüren zeytin cüzzamı daha sonra İspanya ve Portekiz’e de sıçradı.
- İstanbullular Uludağ'ı gördü (18 NİSAN)
Türkiye'de de büyükşehirlerde hafta sonu sokağa çıkma yasağı uygulamaları ve "evde kal" çağrılarının ardından ilginç sonuçlar ortaya çıktı. İstanbullular hava kirliliğinin azalmasıyla, şehir efsanelerine de konu olan olayı yaşayarak Uludağ'ın tepesini gördü.
- Pamukkale traventerleri yasak sonrası beyaza büründü (18 NİSAN)
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan ve 19 Mart'tan bu yana korona virüs tedbirleri kapsamında ziyaretçi alınmayan Pamukkale, uzun süredir kapalı kalması nedeniyle bembeyaz olan görüntüye kavuştu.
- Yıllar sonra ortaya çıktılar (20 NİSAN)
Corona virüsünden önce bir turizm merkezi olan Tayland sahilleri boş kalınca 20 yıl sonra nesli tükenme riskiyle karşı karşıya olan deri sırtlı deniz kaplumbağaları yumurtalarını buraya bıraktı.
- Salgının etkileri denizlere yaradı (24 NİSAN)
Tayland Ulusal Parklar, Yaban Hayat ve Bitki Koruma Dairesi, mercan kayalıklarındaki balık popülasyonunda gözle görülür bir artış kaydedildiğini açıkladı.
- Arktik üzerinde ozon tabakasındaki en büyük delik kapandı (25 NİSAN)
Kopernik Atmosfer Gözlem Servisi'nden yapılan açıklamada "2020 Kuzey Yarımküre ozondeliği eşine az rastlanır şekilde kapandı" ifadeleri kullanıldı.
- Yeni bir çiğdemimiz oldu (26 NİSAN)
Ege Üniversitesi (EÜ) ve İstanbul Üniversitesi (İÜ) bilim adamlarının iş birliğinde yapılan araştırma sonucu yeni bir endemik çiğdem türü keşfedilerek, literatüre kazandırıldı.
MAYIS
- Türkiye’nin en yaşlı kaplumbağası Tuki, 100 yaşına girdi (1 MAYIS)
Kocaeli'nin Darıca ilçesinde Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı'nda bulunan kaplumbağa Tuki, 100 yaşına girdi. Çalışanlar, Tuki'nin en sevdiği sebzelerden oluşan doğum günü pastasıyla kaplumbağanın 100'üncü yaşını kutladı
- İzmir'i çekirgeler istila etti (2 MAYIS)
İzmir'in Tire ilçesindeki Akarca Ovası'nı istila eden çekirgeler, tüm mahsulleri yiyerek yok etmeye başladı.
- İBB İstanbulluları uyardı: Nisan’da yağış oranı yüzde 22 düştü (3 MAYIS)
İstanbul Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) verilerine göre Nisan ayında yağış mevsim normallerine göre yüzde 22 daha az gerçekleşirken, Büyükşehir Belediyesi vatandaşları suyu tasarruflu kullanmaları konusunda uyardı.
- Ergenede kirlilik yüzde 54 azaldı (6 MAYIS)
Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, koranın etkisiyle Ergene Nehri’nde kirliliğin yüzde 54 azaldığını açıkladı.
- Olimpos imar planı onaylandı (8 MAYIS)
Olimpos ile ilgili 2004 yılında çalışmalarına başlanan Koruma Amaçlı İmar Planı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanarak koruma statüsü birinci derece arkeolojik SİT alanından, üçüncü derece arkeolojik SİT alanına çevrildi.
- Katil arılar Avrupa’da (12 MAYIS)
Asya kökenli katil eşek arıları ABD’de görülmelerinin ardından İspanya’ya da sıçradı. Dev arılar Avrupa ülkesinde bir kişinin ölümüne neden oldu.
- Ilısu Barajı’nın su toplaması sonucunda, Hasankeyf ve 40 köy bütünüyle sular altında kalırken, 60 köyde de evlerin ve tarım arazilerinin büyük bir bölümü suya gömüldü. (13 MAYIS)
- Dört bölge 'hassas alan' ilan edildi (13 MAYIS)
Kayseri’nin Yeşilhisar, Yahyalı ve Develi ilçe sınırlarında bulunan Sultan Sazlığı Sit Alanı, Van’ın Edremit ve Gevaş ilçe sınırlarındaki Dönemeç Sazlıkları Potansiyel Doğal Sit Alanı, Sivas’ın Hafik ilçesindeki Hafik (Büyük) Gölü Potansiyel Doğal Sit Alanı ve Giresun’un Yağlıdere ilçesindeki Gölyanı Yaylası Doğal Sit Alanı ‘Kesin Korunacak Hassas Alan’ ilan edildi.
- Gediz Deltası flamingo rekoru kırdı (17 MAYIS)
İzmir Kuş Cenneti’nde 18 bin filamingo yavrusunun ilk adımlarını attı.
- Adana’da sıcaklık rekoru kırıldı (17 MAYIS)
Adana’da bugün hava sıcaklığı 42 dereceye ulaşarak, 1929 yılından bu yana Mayıs ayında ölçülen en yüksek sıcaklık değeri oldu. Sıcaklar narenciyede yüzde 80’e varan kayıplara neden oldu.
- Bursa’ya bağlı Yenişehir ilçesi Kirazlıyayla köyü sınırları içindeki alanda Lübnanlı Maden Şirketi Meyra tarafından bakır ve çinko madeni için zenginleştirme tesisi yapılması amacıyla ağaç kesilmeye başlandı. (18 MAYIS)
- 150 yıl sonra tekrar görüldü (18 MAYIS)
Rus Doğa Tarihçisi ve Yer Bilimcisi Piyotr A. Chikhachov tarafından 1867 yılında Giresun ili Şebinkarahisar ilçesinde ilk olarak kayda alınan sarı dağ gülünün yeniden bulunduğu açıklandı.
- 13 yaşındaki iklim aktivisti Atlas Sarrafoğlu WWF’in Küresel Gençlik Ödülü’nü kazandı (18 MAYIS)
WWF’in (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) 2020 Küresel Gençlik Ödülleri’ni kazanan dört gençten biri Türkiye’den iklim aktivisti Atlas Sarrafoğlu oldu.
- Bursa’ya bağlı Yenişehir ilçesi Kirazlı yayla köyü sınırları içindeki alanda Lübnanlı Maden Şirketi Meyra tarafından bakır ve çinko madeni için zenginleştirme tesisi yapılması amacıyla ağaç kesilmeye başlandı. (20 MAYIS)
- Plastikte lider olduğumuz açıklandı (20 MAYIS)
Greenpeace Akdeniz’in Avrupa İstatistik Ofisi’nden (Eurostat) derlediği yaptığı açıklamaya göre Türkiye, Avrupa’dan plastik çöpü ithalatında birinci oldu.
- BM: Bir milyon canlı türü yok olmanın eşiğinde (22 MAYIS)
Birleşmiş Milletler, Dünya Biyoçeşitlilik Günü nedeniyle yayınladığı raporda, 1 milyon hayvan ve bitkinin tehdit altında olduğunu açıkladı.
- Orta Anadolu’da rekor soğuklar (25 MAYIS)
Sivas’a ve Orta Anadolu’nun yükseklerine kar yağmakla birlikte birçok ilde soğukluk rekorları kırıldı. Yetkililer aşırı soğuklar nedeniyle tarımsal üretimin yüzde 40’lar civarında zarar gördüğünü açıkladı.
- Saros Körfezi’ni bitirme projesi olarak anılan FSRU Liman ve Boru Hattı Projesi hakkında mahkemenin ‘ÇED iptal’ kararına rağmen Bakanlık, Botaş’ın itirazıyla ÇED raporu onaylandı. (27 MAYIS)
HAZİRAN
- Sibirya’da sıcaklık rekoru (9 HAZİRAN)
Arktik’te yer alan Nizhnyaya Pesha’da 9 Haziran tarihli ölçümde sıcaklık 30 dereceye çıktı.
- 16 Tarım Zehiri Yasaklandı (10 HAZİRAN)
100’ün üzerinde kurum ve inisiyatifinin yer aldığı Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı tarafından başlatılan Zehirsiz Kampanya için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan güzel haber geldi. Bakanlık, 16 pestisit etken maddesinin yasaklanmasına karar verdi.
- 12 bin yıllık tarihi Hasankeyf’in baraj suları altında kaldıktan sonraki son hali paylaşıldı. Bölgenin suya ve betona gömülen hali büyük tepki topladı. (10 HAZİRAN)
- Küre Dağları'nda yeni bir endemik bitki türü keşfedildi (12 HAZİRAN)
Bartın Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Bilge Tunçkol tarafından Küre Dağları Milli Parkı'nda keşfedilen endemik bitki türü bilim dünyasına tanıtıldı. Bitki türüne bulunduğu coğrafi konum itibarıyla Asia Minor (Küçük Asya) adına ithafen, "Polystichum asiae-minoris" adı verildi.
- Tuz Gölü’nde korkutan manzara! (17 HAZİRAN)
Yüzlerce flamingo yavrusu susuzluktan Tuz Gölü’nde can verdi.
- Battaniye ahtapotu Çanakkale Küçükkuyu’da görüntülendi (18 HAZİRAN)
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Küçükkuyu‘da battaniye ahtapotu veya mor battaniye ahtapotu olarak bilinen Tremoctopus violaceus türü görüntülendi.
- Bursa'da sel felaketi (22 HAZİRAN)
Bursa'nın Kestel ilçesinde akşam saatlerinde etkisini artıran yağış sel felaketine neden oldu. Sele kapılan 5 kişi hayatını kaybetti, 1 kişi kayboldu.
- 182 kuş türünü barındıran göl koruma altına alındı (28 HAZİRAN)
Denizli'nin Buldan ilçesinde 182 kuş türünü barındıran ve doğal güzelliğiyle ziyaretçilerini hayran bırakan Yayla Gölü, Resmi Gazete'de yayımlanan karar ile 'kesin korunacak hassas alan' ilan edildi.
TEMMUZ
- Gelibolu yandı (6 TEMMUZ)
Çanakkale'nin Gelibolu ilçesine bağlı Ilgardere mevkisindeki ormanlık alanda çıkan ve 19 saatte kontrol altına alındı. Yangında ormanlık alanla birlikte birçok tarla da hemen hasat öncesi yandı.
- Ege denizinde ilk kez görüldü ( 8 TEMMUZ)
Dünyanın en büyük canlısı olan mavi balina İzmir’in Çeşme ilçesi ile Yunanistan’a ait Sakız Adası arasındaki bölgede görüldü.
- Tehlikedeki kuşları avlama izni ( 8 TEMMUZ)
Merkez Av Komisyonu, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan üveyik ve elmabaş patka kuş türlerinin avlanmasına izin verdi.
- Dersim’de dağ keçilerinin avlanabilmesi için Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından açılması planlanan ihale iptal edildi. (11 TEMMUZ)
- Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Karadeniz Bölgesi’nde 8 ilin yaylalarını birbirine bağlayacak 2 bin 600 kilometre uzunluğundaki Yeşil Yol projesini durdurdu. (13 TEMMUZ)
- Sel Artvin’de can aldı (13 TEMMUZ)
13 Temmuz günü Artvin’de yaşanan sel felaketi 4 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
- Geyik avı durduruldu (17 TEMMUZ)
Eskişehir İdare Mahkemesi, Eskişehir Hayvanları Koruma Derneği’nin başvurusu üzerine 18 kızıl geyiğin avlanması yönünde açılan ihale için ‘yürütmeyi durdurma’ kararı verdi.
- Bartın’da yeni bitki türü keşfedildi (19 TEMMUZ)
Bartın Üniversitesi Ulus Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Dr. Bilge Tunçkol tarafından yeni bir bitki türü keşfedildi. Bulunan yeni bitkiye şehrin ismi verildi.
- Konyaaltı Sahili 60 yılda 35 metre eridi (20 TEMMUZ)
Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nihat DipovaKonyaaltı Konyaaltı Sahili’nin, taş, çakıl ve kumla yeteri kadar beslenemediği için erozyona uğradı ve 60 yılda 35 metre eridiğini açıkladı.
- Sibirya'da orman yangını (21 TEMMZ)
Rusya Federal Ormancılık Ajansı 24 saatte 28 bin hektarlık alanın küle döndüğünü açıkladı.
- Kazdağları’nda yapılmak istenen altın arama çalışmalarına karşı bölgeye giden ekolojistler, Gelibolu’da yolları kesilerek gözaltına alındı. (25 TEMMUZ)
AĞUSTOS
- ABD Genetiği değiştirilmiş 750 milyon sivrisineği doğaya salacağını açıkladı (20 AĞUSTOS)
Florida eyaletinin pilot bölge seçildiği uygulamaya göre genetiği değiştirilmiş OX5034 numaralı sivrisinekler zika, dang humması, sarı humma gibi hastalıkları önü geçilmesi için doğaya salınacağı açıklandı. Genetiğiyle oynanan sivrisineğin virüsü yayan Aedes aegypti sivrisinekleriyle çiftleşerek çıkan yavruların virüsü yaymadan ölmelerine neden olması amaçlanıyor.
- Dünyanın limitlerini bugün aştık (22 AĞUSTOS)
Bugün, gezegenimizin 2020 için sunduğu kaynakları tükettik ve yılın geri kalanında 2021’e borçlanmaya başladık.
- Girsun Dereli’de sel felaketi ( 22 AĞUSTOS)
Metrekare başına düşen yağmurun 100 kilogramı aşmasıyla yaşanan sel felaketi nedeniyle 11 kişi yaşamını yitirdi, çok sayıda bina da hasar gördü.
- 30 yıldan kısa sürede 28 trilyon ton buzul eridi (23 AĞUSTOS)
Leeds ve Edinburgh üniversiteleriyle University College London'da görevli bilim insanlarının yaptığı araştırma, yeryüzünde son 30 yıldan eriyen buzul miktarının 28 trilyon tona ulaştığını açıkladı.
- Adana alev alev (23 AĞUSTOS)
Adana'nın Kozan ilçesinde, ormanlık alanda çıkan orman yangınında 200 hektardan fazla ormanlık alanı yanarken 6 köy boşaltıldı.
- Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG), 68 ildeki 766 bölgede maden ruhsatı verilmesi için ihale süreci başlattı. (24 AĞUSTOS)
EYLÜL
- Malatya kayısısı için tehlike çanları (2 EYLÜL)
Boğaziçi Üniversitesi’nden iki araştırmacı, Tufan Turp ve Dr.Nazan An, yakın ve orta gelecekte iklim değişikliği nedeniyle kayısı veriminin yüzde 40’lara varabilecek oranlarda azalacağı duyudu.
- Nesli tükenmekte olan baba timsah 100 yavrusunu sırtında taşırken görüntülendi (5 EYLÜL)
Hintli fotoğrafçı Dhritiman Mukherjee Hindistan’ın Chambal Ulusal Koruma Alanı’ndaki sularda yüzden fazla yavrusunu sırtında taşıyan gavyaller timsahını görüntüledi. Yaşayan yetişkin gavyal sayısının yaklaşık 650 olduğu tahmin ediliyor.
- ABD'de 3 saatte 33 derecelik sıcaklık düşüşü gerçekleşti: Kar yağışı başladı (8 EYLÜL)
ABD'nin Montana eyaletinde birçok şehirde kar yağışı başladı! Sıcaklık 33 derece birden düştü. Bir gün öncesinde 30-35 dereceler ile yaz mevsimini yaşanıyordu.
- 14 Eylül – Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Sinop’ta yapılacak nükleer santral için nihai çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) raporunu onaylayarak, ‘ÇED olumlu’ kararı verdi. (14 EYLÜL)
- 17 Eylül – Muğla Köyceğiz’de ihaleye çıkan 9 yeni maden sahasıyla, bölgede bulunan 3 ormandan birisine ruhsat verileceği ortaya çıktı. (17 EYLÜL)
- Hakkari'deki Cilo ve Sat Dağları milli park oldu (26 EYLÜL)
Hakkari Cilo ve Sat Dağları’nda 27 bin 500 hektarlık alan Milli Park ilan edildi.
- Dünyanın en büyük güneş enerji santrali elektrik üretimine başladı (28 EYLÜL)
Konya'da 20 milyon metrekare alan üzerine kurulmaya başlanan Karapınar Güneş Enerji Sistemi, elektrik üretimine başladı. Tek parsel üzerinde yapılan dünyanın en büyük güneş enerji santrali olan proje 2023 te tamamlanacak.
- Dipsiz gölün artık göl olmadığı açıklandı (30 EYLÜL)
Gümüşhane’nin Taşköprü Yaylası'nda define kazısı sonucu yok olan Dipsiz Göl'ün eski haline gelmesinin mümkün olmadığını belirten Doç.Dr. Erol Kesici "Derisini yüzdüler, dokularını kaybettirdiler. Oranın artık sadece adı dipsiz, çamurlu su" değerlendirmesinde bulundu.
- Şırnak'ta Cudi Dağı'na 50 ceylan bırakıldı (30 EYLÜL)
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünce, nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için koruma altına alınan ve bu sayede sayıları artan "gazella gazella" türü 50 ceylan, bir zamanlar yaşadıkları Cudi Dağı’na bırakıldı.
EKİM
- Monsanto’ya karşı tarım ilacı zaferi (5 EKİM)
İzmirli Çevreci Avukat Özay, dünya devi Monsanto’nun “glifosat” isimli kimyasal maddenin tarım ilacı olarak kullanmasının yasaklanması için verdiği hukuk mücadelesini kazandı.
- AB vatandaşı olan dördüncü Türk ürünü Aydın kestanesi oldu (7 EKİM)
Avrupa Birliği Komisyonu nezdinde coğrafi işaret tescili almaya hak kazanan Aydın kestanesi Antep baklavası, Aydın inciri, Malatya kayısısının ardından dördüncü ürün oldu.
- Yarısı erkek yarısı dişi bir kuş bulundu (8 EKİM)
ABD'li bilim insanları hem erkek hem de dişi tüyleri bulunan ender bir kuş keşfetti. Kuşunun genetik bir anomali nedeniyle çift cinsiyetli olduğu açıklandı.
- Marmara'da ilk kez caretta caretta yuvası bulundu (13 EKİM)
Marmara Denizi'nde ilk kez nesli tükenme tehlikesi altında olan caretta caretta yuvası tespit edildi. Bulunan 50 yumurtadan çıkan 32 yavru denizle buluştu.
- Rusya'da çevre felaketi yaşandı (14 EKİM)
Kamçatka kıyısında milyonlarca deniz canlısının cesedi kıyıya vurdu. Ölümlerin sebebi ise henüz bilinmiyor. Yetkililer deniz yaşamının yüzde 95’inin yok olduğunu açıkladı.
- Yılın yaban hayatı fotoğraf ödülü 11 ayda çekilen fotoğrafa gitti (14 EKİM)
Rus fotoğrafçı Sergey Gorshkov 11 aylık bir çabanın sonucunda çekilen bu kareyle International Wild- Photos’un düzenlediği ‘2020 yabani hayat fotoğrafçısı’ ödülünü kazandı.
- Kıyı çamurçulluğu uçuş rekoru kırdı (15 EKİM)
Alaska’dan 11 günde Yeni Zelanda’ya uçan bir kıyı çamurçulluğu hiç durmadan 12 bin kilometreden fazla mesafe kat ederek dünya rekoru kırdı.
- 1500 yaşında armut ağacıyla tanıştık (24 EKİM)
Artvin’in Şavşat ilçesinde 6.6 metre çevre genişliği, 2.1 metre çapındaki yaklaşık 1500 yıllık armut ağacı bulunarak tescili için çalışmalar başlatıldı. Ağacın dünyanın en yaşlı ve en büyük çapına sahip armut ağacını olduğunu tahmin ediliyor.
- Ordu Ünye’nin Yeşilkent, Üçpınar ve Çiğdem köylerinde bir şirket, maden ocağı için sondaj çalışması yapmak amacıyla bu sabah saatlerinde jandarma eşliğinde bölgeye geldi. Köylülerin yolu kapatması üzerine jandarmanın müdahalesi ile onlarca köylü gözaltına alındı. Köylülerin 10 gün boyunca süren eylemlerinin sonunda sondaj çalışmaları ertelendi. (27 EKİM)
- Türkiye'nin en yaşlı ağacı korumaya alındı (30 EKİM)
Zonguldak'ta bulunan Türkiye'nin en yaşlı porsuk ağacının 4 bin 115 yıllık olduğu ve Bronz Çağı'nda filizlendiği saptandı. Bakanlık, ağacın bulunduğu bölgeyi 'tabiat anıtı alanı' ilan ederek koruma altına aldı.
KASIM
- WWF uyardı: Dünyayı büyük bir su sıkıntısı bekliyor ( 3 KASIM)
Doğal Hayatı Koruma Örgütü (WWF), dünyayı büyük bir su sıkıntısı beklediği konusunda uyardı. Su sorunu yaşayacak kentler arasında İstanbul’un da bulunduğu açıklandı.
- Ayasofya'nın kedisi Gli yaşamını yitirdi (7 KASIM)
Ayasofya''nın kedisi Gli tedavi gördüğü veteriner kliniğinde hayatını kaybetti. Gli'nin ölüm haberini İstanbul Valisi Ali Yerlikaya sosyal medya hesabından duyurdu.
- Ilısu Barajı sessiz sedasız bir insanlık mirasını daha yuttu (10 KASIM)
Mezopotamya ve Yakın Doğu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan, Göbeklitepe'den 1000 yıl daha yaşlı Körtik Tepe, Hasankeyf'in ardından Ilısu Barajı'nın sularına gömüldü. Kazı Başkanı, arkeolog Prof. Özkaya, 'Dünyada bir eşi daha yok. Kurtarabildiğimizi kurtardık ama çoğu eser ve kalıntı artık sular altında kaldı' dedi.
- 1 Trilyon Euroluk Yeşil Plan Onaylandı (12 KASIM)
Avrupa Birliği hükümetleri fosil yakıt projelerinin finansmanını ve havaalanı genişlemelerini durdurmayı kapsayan 1 trilyon euroluk yeşil planını onayladı. 1 trilyon euro, 2030 yılına kadar iklim, biyolojik çeşitlilik ve sürdürülebilirlik odaklı projelere harcanacak.
- Kuzey kutbunun donmadığı duyuruldu (22 KASIM)
Arktik Okyanusu'nda yer alan ve Kuzey Buz Denizi olarak da bilinen Laptev Denizi, uydu ile gözlenmeye başlandığından bu yana ilk kez ekim ayı sonlarında donmaya başlamadı.
- Ekoloji örgütleri ve uzmanların doğal alanların tahribatının önünü açacağını savunduğu, ‘Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ Meclis’te kabul edildi. (26 KASIM)
- Suların yüzde 35’ini yok ettiğimiz açıklandı (28 Kasım)
Ramsar Convention on Wetlands (Sulakalanların Birleşmiş Milletleri sayılır) tarafından ilk kez yayımlanan rapora göre, 1970-2015 yılları arasında dünyadaki sulak alanların yaklaşık yüzde 35'ini yok ettik. Açıklamada, dünya'daki canlı türlerinin yüzde 40'ının sulak alanlarda yaşadığına dikkat çekildi.
ARALIK
- Balon balığı avı başladı (2 ARALIK)
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Balon Balığı Avcılığının Desteklenmesine Dair Tebliğ’i yürürlüğe girdi. Buna göre, her bir balon balığı kuyruğu başına (1 milyon adede kadar) 5 lira destekleme ödemesi yapılacak.
- Ateşimiz yine yüksekti (2 ARALIK)
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), küresel çapta çok sayıda çevre felaketinin yaşandığı 2020'nin dünyanın en sıcak yıllarından biri olarak kayıtlara geçmesini beklediği açıkladı.
- Muhalefetin ÇED sürecini denetimden muaf tutacağını savunduğu ‘Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ Meclis’te kabul edildi. (4 ARALIK)
- Telli turna, kadife ördek ve yaz ördeğinin Türkiye’yi terk ettiği açıklandı (7 ARALIK)
İkinci Avrupa Üreyen Kuş Atlası açıklandı. Avrupa’daki 596 kuş türünden 313’ünün Türkiye’de yaşam alanı bulduğu tespit edildi. Ama türkülere bile konu olan telli turnalarla kadife ördeklere artık rastlanmadığı bildirildi.
- Artvin’de Demirdöven, Yaylalar ve Altıparmak köylülerinin daha önce 3 kez kovduğu HES şirketi bu sefer askerle gelerek çalışmalara başladı. Jandarma müdahale etmek isteyen köylülere engel oldu. (8 ARALIK)
- BM: Gezegen endüstri öncesine kıyasla 3 derece ısınma yolunda (10 ARALIK)
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’ndan (UNEP) yapılan açıklamada, dünyanın 3 dereceden fazla ısınmaya doğru gittiği uyarısında bulunuldu.
