‘Ulu’ bir yılda 2 bin 200 kilometre yol yürüdü

Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün izni ile KuzeyDoğa Derneği'nce yürütülen ‘Doğu Anadolu Yaban Hayatı Araştırma ve Koruma’ projesi kapsamında çalışma sürüyor. Yörede yaban hayatına ilişkin araştırma ve çalışma yapan dernek görevlileri, geçen yıl Sarıkamış ormanlarında yakalanan nesli tehlike altındaki Kafkas vaşağına 21 Haziran 2022'de GPS taktı. ‘Ulu’ adı verilen ve yeniden doğal ortamına salınan vaşağın, uydu verilerine göre bir yılda bin 600 kilometrekare alanı kullanarak 2 bin 200 kilometre yol yürüdüğü tespit edildi.

Borsa İstanbul’da işlem gören ilk 30 şirketin iklim karneleri incelendi

İklim İçin 350 Derneği ve Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA), Borsa İstanbul’da işlem gören ilk 30 şirketin (BIST 30) iklim karnelerini inceledi. İlki geçtiğimiz sene yayımlanan ‘BIST 30 Firmalarının Görünümü’ adlı raporun 2023 verileri, şirketlerin iklim krizi ile mücadele yolunda attıkların adımların halen gerekli seviyeye ulaşmadığını gözler önüne serdi. Raporda, Borsa İstanbul’da işlem gören, hem işlem hacmi hem de piyasa değeri en yüksek 30 şirketin oluşturduğu bankacılık harici 26 şirketin iklim değişikliğine yaklaşımı beş kriterde değerlendirildi; ‘Net-Sıfır’ için hedef tarih, Karbon ayak izi ve ‘Karbon Nötr’ için hedef tarih, Temiz enerji yatırımları ve enerji verimliliği uygulamaları, ESG (Çevresel, Sosyal, Yönetişimsel) ve benzer derecelendirmeler. Buna göre 10 şirketin 2022’ye göre Kapsam-1 emisyonları artarken sadece yedi şirketin emisyonları azaldı. Dokuz şirket ise emisyonlarını dahi raporlamadı. 26 şirketten 16’sının net sıfır hedefi için herhangi bir tarihi olmadığı, 15 şirketin ise karbon-nötr olma yolunda bir hedef tarih paylaşmadığı görüldü. Ayrıca, bu şirketlerden 11’inin her iki hedef yani net sıfır ve karbon-nötr tarihi de bulunmamakta. Raporda incelenen bir diğer konu da şirketlerin ‘Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’ kapsamında yaptıkları hazırlık ve çalışmalar. Zira Türkiye’nin Avrupa Birliği'ne olan ciddi ihracat hacmi göz önüne alındığında, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) uygulamasından en çok etkilenecek ülkelerden biri olması beklenmektedir. Bu bağlamda, raporda incelenen 26 şirketten dokuzunun SKDM kapsamında herhangi bir faaliyeti bulunmadığı görülmüştür. Raporda diğer 16 şirketin ise takip etmekten, etki analizleri yapmaya ve fizibilitelerine karbon fiyatı dahil etmeye uzanan geniş bir kapsamda SKDM’ye hazırlandıkları dikkat çekmiştir.”

İklim Adaletine Güç Vermek

Dubai’de başlayan Birleşmiş Milletler İklim Görüşmeleri yani COP28 devam ederken, 350.org tarafından hazırlanan ‘İklim Adaletine Güç Vermek: 1,5 °C ile Uyumlu Küresel Yenilenebilir Enerji Hedefinin Finansmanı ve Uygulanması’ raporu, küresel bir yenilenebilir enerji hedefinin uygulanması için Küresel Güney'e finansman akışının önünün açılması ihtiyacını ortaya koydu. Küresel ısınmanın 1,5 °C’de durdurulmasıyla uyumlu küresel bir yenilenebilir enerji hedefinin görüşmelerin merkezine oturması bekleniyor. Ancak COP28'de yenilenebilir bir enerji hedefinin iklim adaleti yolunda anlamlı bir adım oluşturabilmesi için bu hedefin kapsamlı bir enerji paketinin içinde yer alması, bir takip sürecine dahil edilmesi ve gerekli mali desteğin sağlanması gerekiyor. 350.org, COP28’de küresel ısınma hedefinin tutturulabilmesi için yenilenebilir enerji yolunda atılabilecek gerekli adımları farklı kategoriler altında topladı. Rapora göre, 2050’ye kadar bütün fosil yakıtların (kömür, petrol ve gaz) tamamen, adil ve eşitlikçi bir şekilde kullanımdan kaldırılması ve 2030’a kadar sera gazı emisyonlarının 2019 seviyelerine kıyasla %42 azaltılması bir gereklilik olarak ön plana çıkıyor. COP28'in, yenilenebilir enerji kaynaklarının üç katına çıkarılmasını, gerekli finansmanın önünü açacak somut siyasi taahhütler ve süreçlerle desteklemesi gerekiyor. Küresel Güney'deki yatırımların yaklaşık yılda 1,9 trilyon dolar artması gerekiyor ve bu da yedi misli bir artış demek. Küresel Güney'in önemli ölçüde kısıtlanmış olan mali alanının rahatlatılması için gerekli ilk adımın dış devlet borçlarının iptali olması gerekliliği vurgulanıyor. COP28, bu kararları bizzat alamasa da, raporda COP28 görüşmelerinde ulaşılan sonucun, bu kısıtlamaları tanıyarak iklim alanında çözüme yönelik adımlar atılabilmesini mümkün kılmak amacıyla dış borçların iptal edilmesi için ilgili organlara ve forumlara çağrıda bulunması tavsiye ediliyor.

Kolombiya, küresel ısınmanın başlıca nedeninden uzaklaşma sürecini yönetmek için yeni bir kurum oluşturulmasını talep eden bir grup ülkeye katıldı

Dubai’deki iklim zirvesinde Gustavo Petro, Kolombiya’nın küresel ısınmanın başlıca nedeninden uzaklaşma sürecini yönetmek için yeni bir kurum oluşturulmasını talep eden bir grup ülkeye katılacaklarını açıkladı. Latin Amerika ülkesi, önemli petrol, doğalgaz ve kömür endüstrilerine sahip olmasıyla dikkat çekiyor. Kolombiya, bu ittifaka katılan 10. ülke ve Doğu Timur’un ardından bu yılın başlarında bu ittifakı destekleyen ikinci fosil yakıt üreticisi oldu. Pasifik adaları ülkeleri tarafından başlatılan girişim; Avrupa Parlamentosu, Dünya Sağlık Örgütü ve 100’den fazla şehir ve alt ulusal hükümet tarafından destek buldu. Kolombiya’nın ittifaka katılması, halihazırda iklim krizinden kaynaklanan büyük tehditlerle karşı karşıya olan küçük ada devletleri de dahil olmak üzere anlaşmayı destekleyen devlet başkanları tarafından memnuniyetle karşılandı.