İstanbul, A Şehirler Listesi’nde

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) çalışmalarına, Carbon Disclosure Project (CDP) tarafından en yüksek puan olan ‘A’ skoru verildi. Böylelikle İstanbul, CDP’nin yaptığı iklim eylemi liderleri listesine giren 119 küresel şehirden biri oldu. Şehirleri iklim eylemlerini artırmaya teşvik etmek ve desteklemek için tasarlanan CDP’nin A Şehirleri Listesi, şehirler tarafından açıklanan çevresel verilere dayanıyor. İBB, 2050’de karbon nötr hedefini yakalamak için adımlar atıyor. Dünyadaki şehirlerin %13’ü ‘A’ skoru alarak bu başarıya ulaşabildi. Şehirleri iklim eylemlerini artırmaya teşvik etmek ve desteklemek için tasarlanan CDP’nin A Şehirleri Listesi, şehirler tarafından açıklanan çevresel verilere dayanıyor. Şehirlerin iklim beyanlarında ve eylemlerinde belirgin bir ivme oluşturan şehirler derecelendirme alıyor. 2023’de CDP tarafından toplam 939 şehir derecelendirme aldı. İstanbul, en yüksek puanı alan Türkiye’den ilk ve tek şehir oldu. Bir şehrin A skoruna ulaşabilmesi için, diğer iklim eylemlerinin yanı sıra şehir geneli bir sera gazı emisyon envanterine sahip olması, bir iklim değişikliği eylem planı yayımlaması ve CDP-ICLEI Platformu aracılığıyla kamuya açıklama yapması gerekiyor. Kentin bir iklim riski ve hassasiyet değerlendirmesini tamamlaması, iklim tehlikeleriyle nasıl başa çıkacağını gösterecek iklim değişikliğine uyum hedeflerine sahip olması isteniyor.

Yurt genelinde sıcaklık artacak

Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) Hava Tahmini Uzmanı Murat Acar, hafta sonu etkisini gösteren ekstrem meteorolojik hadiselerin düne kadar kadar sürmesini beklediklerini söylemişti. Acar, “Yine doğu kesimlerde kuvvetli sağanak yağış, kuvvetli kar yağışları ve kuvvetli rüzgar devam edecek [...] Ancak Çarşamba gününden itibaren iç ve doğu kesimler dahil yurt genelinde sıcaklığın artacağını tahmin diyoruz. Mevsim normalleri civarına kadar çıkacak. Hatta batı kesimlerde, İstanbul'da, İzmir'de, Ege'de mevsim normallerinin üzerine çıkacağını tahmin ediyoruz. Yağışlar ile beraber daha düşük olabilir ama bu mevsimde normal olarak görüyoruz. Tekrar hava sıcaklıkları artacak, yağışlar da geliyor,” diye konuştu. Acar, yeni yağış sisteminin Akdeniz üzerinden geleceği için ılık bir hava getireceğini, yağışların da güneybatı kesimlerden başlayacağını kaydetti.

Katılımcılık esaslı atık yönetim modeli

Yeşil Gazete’de yer alan habere göre, Yurttaşlık Derneği, Daha Çok Sorumluluk Daha Az Plastik Projesi ile Kazdağları ve Edremit Körfezi havzasında tarımsal üretim alanlarında plastik kirliliğinin azaltılması için katılımcılık esaslı bir atık yönetim modelinin hayata geçirilmesi için çalışıyor. Proje, Kazdağları ve Edremit Körfezi bölgesinde tarımsal üretimde kullanılan tehlikeli kimyasalların ve diğer plastik ambalajlarının sosyo-ekolojik olarak güvenli, sürdürülebilir ve ekonomik açıdan uygulanabilir bir şekilde toplanması ve bertaraf edilmesi için katılımcı, havza ölçeğinde bir atık yönetimi modelinin geliştirilmesini amaçlıyor. Ülkede her yıl tarımsal üretimde kullanılan binlerce ton boş pestisit ambalajı, mevzuat yetersizliği, mali ve idari kısıtlar, bilgisizlik ve birincil sorumluluğun çiftçilerin sırtına yüklenmesi gibi nedenlerle su ve tarla kenarlarına, doğaya terk ediliyor. Çevreye bırakılan pestisit ambalajları hem plastik, hem de kimyasal atık olarak toprak ve su kirliliğine yol açıyor. Bu da halk sağlığı ve gıda güvenliği açısından büyük bir risk oluşturuyor. Pestisit ambalajları tehlikeli madde sınıfında yer alıyor. Pestisit kullanımına ve pestisit ambalajlarının bertarafına ilişkin sorunun boyutu; pestisit kullanım miktarı, kullanan kişi sayısı ve çiftçi kaydı bilgisi, kullanım alanı ölçüsü, çıkan ambalaj miktarı/sayısı gibi verilerin şeffaf ve erişilebilir olmaması nedeniyle de tam olarak ölçülemiyor. Yerel, ulusal ve uluslararası ölçekte gıda güvenliği ve çevre sağlığı sorunu yaratan pestisitlerin kullanımının azaltılması kadar pestisit atıklarının toplanması ve bertarafı da kritik önem taşıyor. Hazırlık çalışmaları yaklaşık üç yıl önce başlayan projenin, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Programı (UNDP-GEF/SGP) tarafından desteklenen son etabı Eylül 2022’de başlatıldı. Nihai hedef olarak pestisit kullanımının azaltılmasını ve sıfırlanmasını gözeten bu çalışma, Kazdağları ve Edremit Körfezi havzasındaki yerel ve merkezi kamu idarelerini, çiftçi ve üretici örgütlerini ve sivil organizasyonları bir araya getirerek ‘Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu’ ilkesi kapsamında harekete geçirmeyi amaçlıyor.

Küresel yenilenebilir enerji kaynaklarının üç katı hedefi

COP28 öncesinde Enerji Düşünce Kuruluşu tarafından yapılan ulusal hedefler analizine göre, hükumetler şimdiden 2030’a kadar yenilenebilir kapasitenin iki katına çıkarılmasını planlıyor. Rapor, birçok ülkenin halihazırda ulusal hedeflerini aşma yolunda ilerlediğini ortaya koyarken, küresel yenilenebilir enerji kaynaklarının üç katına çıkarılması hedefinin de tamamen ulaşılabilir olduğunu vurguladı. Çalışma, küresel enerji sektörü emisyonlarının %90’ını temsil eden 57 ülke ve Avrupa Birliği (AB) için yenilenebilir enerji hedeflerini analiz etti. Bu hedeflere göre, küresel yenilenebilir enerji kapasitesi 2022’de 3,4 TW iken iki kattan fazla artarak 2030’da tahmini 7,3 TW’a ulaşacak. 2030’da yenilenebilir kapasitenin dörtte üçünden fazlası güneş ve rüzgardan sağlanacak.