2020 boyunca pandemide bizi bekleyen gıda krizinden, plastik atıklara; krizi derinleştiren enerji politikalarından gündemimizde uzun süre yer alan hava kirliliği tartışmalarına mücadelemizi sürdürdük.
Greenpeace 2020 değerlendirme yazısında, ‘’2020 boyunca Greenpeace olarak pandemide bizi bekleyen gıda krizinden, plastik atıklara; krizi derinleştiren enerji politikalarından gündemimizde uzun süre yer alan hava kirliliği tartışmalarına mücadelemizi sürdürdük. Ne var ki 2021’de mücadelemizin büyüyerek devam etmesi gerekiyor. Zira kötü haberler ne yazık ki sadece sağlık alanından gelmedi. Hawai’de bulunan Mauna Loa Rasathanesi’nin çaldığı çanlar, iklim krizine dair kötü haberleri duyurdu. Atmosferdeki karbondioksit miktarı, Mayıs ayında 417 ppm ile en yüksek seviyeye ulaştı. 2020’deki aşırı hava olaylarının katlanarak gezegendeki yaşamı tehlikeye atmaması için bu değerin 350 ppm’yi geçmemesi gerekiyordu. 2020’de neredeyse her yeni ay, büyük ve küçük ölçeklerde yeni felaket haberlerine tanıklık ederek geçti. 2020’ye, 2019’dan miras kalan ve kontrol edilmesi 240 gün süren Avustralya’daki yangınlarla başladık. Yangın ve neden olduğu kara duman bulutları yüzlerce kişinin yaşamına ve milyarlarca dolarla ifade edilen kabarık bir faturaya mal oldu. Farklı iklim modelleri, hava koşullarına bağlı yangın olasılıklarının % 30 yükseldiğini anlatıyor. 2020’de Afrika ve Asya’da aşırı yağışlar, Sudan, Pakistan, Japonya, Çin ve Hindistan’ın ülke tarihlerinin yıkımı en büyük ve maliyeti en yüksek sel felaketlerinden bazılarını beraberinde getirdi. Nil ve Nijer nehirleri rekor yükseklik seviyelerine ulaştı. Avrupa yıl boyunca fırtına ve kasırgalarla mücadele etti. Diğer yandan sayılar 2020’nin yaşadığımız en sıcak 3 yıldan birisi olduğunu söylüyor. Yılın sonuna doğru neredeyse her ayın ortalama sıcaklık değeri tarihi seviyelere ulaştı. Ülkenin farklı noktalarında sel felaketleri nedeniyle can kayıpları yaşandı. Hayatımızda ilk kez Anadolu topraklarında kum fırtınasını tecrübe ettik. Araştırmalar ışığında 2020’de iklim krizinin küresel faturasının yaklaşık olarak 145 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Yaklaşık olarak 3500 kişi ise hayatını kaybetti. Bir salgının ortasında sadece iklim krizinin tetiklediği afetler neticesinde en az 17 milyon insan evlerini tahliye etmek veya başka bölgelere göç etmek zorunda kaldı. Türkiye’de ise faturanın ne kadar kabarık olduğuna dair net bir tablo çizemiyoruz. Çünkü aşırı iklim olayları sonucu yaşanan kayıplara dair net veriler mevcut değil. “Fosil yakıtlardan vazgeçmeliyiz” değerlendirmesi yaptı.
Boz ayılar vericilerle izleniyor
Sarıkamış ormanlarından, beslenmek ve üremek için Karadeniz Bölgesi'ne göç eden ve uydu vericisi takılan "Arkadaş" isimli bir boz ayının bu süreçte günde yaklaşık 7-8 kilometre yol gittiği belirlendi. Kars'ın Sarıkamış ilçesinde verici takılarak takip edilen "Arkadaş" isimli boz ayının, yiyecek bulmak ve üremek için 141 günde 1033 kilometre yol aldığı tespit edildi. Sarıçam ormanlarında yaşamlarını sürdüren boz ayılar, her yıl haziran ile temmuzda üremek ve beslenmek amacıyla başka yerlere göç ediyor. Dünyada göç eden tek boz ayı cinsi olarak literatüre geçen ve yazın beslenmek için Karadeniz Bölgesi'ne giden boz ayılar, uydu vericileriyle izlenerek dönüş yolları takip ediliyor. KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Emrah Çoban, yaptığı açıklamada, daha önce yaptıkları bilimsel çalışmalarla bölgede bulunan boz ayıların göç ettiğini ortaya koyduklarını anımsattı.
Sapanca'da su seviyesi yüzde 30'a düştü
Sakarya Su ve Kanalizasyon İdaresi (SASKİ) tarafından yapılan ölçümlere göre Sapanca Gölü‘ndeki su seviyesi 32.50’den 30.34 metreye düştü. Sapanca İlçesi’ndeki bazı sahillerde sular yaklaşık 20 metre çekilirken, suların çekilmesiyle rıhtımlar da ortada kaldı. Sapanca Gölü, Sakarya‘nın içme suyu ihtiyacının yüzde 90’ını, Kocaeli‘nin ise yüzde 15’ini karşılıyor. Kocaeli’nde Yuvacık Barajı’nın su seviyesinin azalmasından dolayı Sapanca Gölü’nden takviye yapılıyordu. Sakarya Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Asude Ateş, ‘’Şu anki duruma baktığımızda zaten kuraklıkla ilgili bir sıkıntı yaşıyoruz. Kuraklık verilerinde Türkiye geneline baktığımızda yüzde 49’luk bir azalma var. Pandemi sürecini de hesaba kattığımızda hem nüfusumuz hem de kullanım miktarımız artıyor. Bunlar artış gösterirken yağışların azalması ve küresel sıcaklığında artması eksi yöne doğru bir eğilim göstermesine neden oluyor. Böylelikle havzamızın üstünde çok ciddi bir su stresi oluşmuş vaziyette” dedi.
Çin, yeşil finansı teşvik edecek
Çin Merkez Bankası Başkanı Yi Gang yaptığı açıklamada, Çin’in karbonsuzluk hedeflerini desteklemek ve yabancı yatırımcıların yeşil finans piyasasına girmesini kolaylaştırmak için yeşil finans standartlarını iyileştirmeyi planladıklarını söyledi. Yi, Singapur Fintech Festivalindeki video mesaj aracılığıyla, “Yurtiçi standartları güncelleyerek ve uluslararası işbirliğini güçlendirerek, yurtiçi ve yurtdışında yeşil finans standartlarının uyumunu teşvik edeceğiz” dedi. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Eylül ayında Çin’in 2030’dan önce seragazı emisyonlarını zirveye çıkaracağına ve 2060 itibariyle karbon nötr olma ve yenilenebilir enerjiye hızlandırılmış bir geçiş taahhüdünde bulundu. Merkez Bankası tarafından Mayıs ayında yayımlanan yeni taslak yönergelere göre Çin, yeşil tahvil almaya uygun projeler listesinden “temiz kömürü” çıkardı. Yi, Haziran 2020 itibariyle Çin’in olağanüstü yeşil kredilerinin küresel olarak en yüksek olan 11 trilyon yuan’ı (1.69 trilyon $) aştığını, yeşil tahvillerinin ise 1.2 trilyon yuan (186.2 milyar $) olduğunu söyledi.
