Dünya çapında büyük bankalar, Paris Anlaşması’ndan bu yana, fosil yakıt endüstrisine yaklaşık 7 trilyon dolarlık bir kaynak aktardı.
Yeni bir rapora göre, dünya çapında büyük bankalar, karbon emisyonlarının sınırlandırılmasının kabul edildiği Paris Anlaşması’ndan bu yana, fosil yakıt endüstrisine yaklaşık 7 trilyon dolarlık bir kaynak aktardı. 2016’daki Paris müzakerelerinin ardından toplam 196 ülke küresel ısınmanın tehlikelerine karşı önlem almak amacıyla karbon emisyonlarını azaltma hedefi koymuş, küresel sıcaklık artışının 1,5 derecede sınırlandırılması kabul edilmişti. Ancak son yayımlanan bir rapor, birçok ülkenin karbon emisyonlarını düşürme taahhüdü vermesine karşın, özel sektör mevcut işlerini genişletmek adına petrol, gaz ve kömür şirketlerine para aktarmaya devam etti. İklim kaosunun finansmanı üzerine yapılan araştırmaya göre, dünyanın en büyük 60 bankası, Amazon Ormanları’nın ve Kuzey Kutbu’nun yıkımına neden olan 4 bin 200’ü aşkın fosil yakıt şirketine, Paris Anlaşması’ndan bu yana yaklaşık 6,9 trilyon dolarlık doğrudan kaynak yarattığını gözler önüne serdi. Bu miktarın yaklaşık yarısı anlamına gelen 3,3 trilyon doların bir bölümü ise fosil yakıt gelişiminde kullanıldı. Birçok banka, ‘Net Sıfır Bankacılık İttifakı’nın bir parçası olarak emisyonları düşürme sözü vermesinden çok değil, sadece iki yıl sonra 2023 yılında bile fosil yakıt şirketlerine 705 milyar dolar aktardı. Rapora göre, bunun 347 milyar doları da fosil yakıt gelişimine ayrıldı. 2023’te bu şirketlere aktarılan paranın %30’unu sağlayan ABD menşeili bankalar ise fosil yakıt üreticilerinin en büyük finansörü oldu. Öte yandan rapora metodolojisi nedeniyle karşı çıkanlar da oldu. Raporun Bloomber ve Refinity gibi finansal Pazar veri şirketlerinden yararlanarak hazırlanması nedeniyle, araştırmacıların asıl olarak neyin, kim tarafından finanse edildiğine dair ayrıntılı bir bakış açısı sunmadığı iddia edildi.
Hedef: 11 pilot şehri karbon nötr hale getirmek
ODTÜ Güneş Enerjisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (ODTÜ-GÜNAM), Avrupa Birliği 9. Çerçeve Programı Ufuk Avrupa kapsamında geliştirdiği UP2030 projesiyle, aralarında İstanbul’un da yer aldığı 11 pilot şehri karbon nötr hale getirmeyi hedefliyor. GÜNAM, söz konusu şehirlerin Avrupa Yeşil Anlaşması’nda belirlenen 2050 iklim nötr hedefine ulaşmaları için proje kapsamında yapay zeka modelleriyle güneşten enerji üretimini etkili şekilde kullanmanın yollarını belirleyecek.
Aşırı sıcaklar tüm Kuzey Yarım Küre’yi etkiledi
2023 yılı yazında aşırı sıcaklar birçok can aldı. Sıcak hava, Akdeniz boyunca kontrol edilemeyen yangınlardan, Teksas’ta yolların bükülmesine, Çin’de elektrik şebekesinin hasar almasına kadar onlarca soruna neden oldu ve hemen hemen tüm Kuzey Yarım Küre’yi etkiledi. Öyle ki, kayda geçen en sıcak yaz olmakla da kalmadı. Yeni bir araştırmaya göre, 2023 yazı son 2000 yılın da en sıcağı oldu. Bilim insanları geçen yıla ait Haziran - Ağustos dönemindeki sıcaklıkların, kayıtlarının tutulmaya başlandığı 1940’lardan bu yana rekor seviyede olduğunu daha önce açıklamıştı. Nature dergisinde yayımlanan bir çalışma ise, 2023 sıcaklarının daha uzun bir zaman dilimi içerisinde de en yüksek olduğunu iddia etti. Söz konusu bulgu, 1800’lerin ortalarına kadar dayanan meteorolojik kayıtlara ve Kuzey Yarım Küre çapındaki dokuz ayrı bölgeden ağaç halkalarının analizine dayanan veriler ışığında elde edildi. Raporun Nature dergisindeki yazarlarından biri olan ve Almanya Gutenberg Üniversitesi’nde iklim uzmanı olarak görev yapan Jan Esper, “Tarihi daha uzun taradığınızda, mevcut küresel ısınmanın nasıl da dramatik bir seviyeye ulaştığını görebiliyorsunuz,” dedi. Nitekim bu bilimsel çalışma, Dünya’nın kuzey bölgelerinde 30 ile 90. enlemler arasında geçen yaz hava sıcaklıklarının Sanayi Devrimi öncesi ortalamalarının 2,07 derece daha yüksek bir noktaya ulaştığını kaydetti. Ağaç halkaları verilerine dayanan yine aynı araştırmaya göre, 2023 yaz aylarındaki sıcaklık, yıl 1 ile 1890 arasında tahmin edilen ortalama sıcaklıktan ortalama 2,2 derece daha yüksek oldu. Son bulgu aslında büyük bir sürpriz olmadı. Ocak ayında Avrupa Birliği Copernicus İklim Değişimi Servisi de 2023’ün ‘kuvvetle muhtemel’ geçen 100 bin yıl içindeki en sıcak yıl olduğunu açıklamıştı.
Bölgesel yangınlar tahliyeye sebebiyet oldu
Kanada'da Wood Buffalo bölgesinde orman yangınları nedeniyle binlerce kişi için tahliye kararı alındı. CBC News kanalının haberine göre, Wood Buffalo Bölgesel Belediyesi’ne bağlı Fort McMurray bölgesinin güneybatısındaki yangınların ardından belediye, ‘yerel acil durum’ ilan etti. Wood Buffalo Bölgesel Belediyesi, yaklaşık 21 bin hektarlık ormanlık alanın yanması ve yangınların yerleşim yerlerine yaklaşmasının ardından Fort McMurray, Beacon Hill, Abasand, Prairie Creek ve Grayling Terrace yerleşimleri için tahliye emri çıkardı. İtfaiye Müdürü Jody Butz, basına yaptığı açıklamada, tahliye kararının yaklaşık 6 bin kişiyi etkileyeceğini söyledi. Butz ayrıca, yangını kontrol altına almaya yönelik yeterli kaynaklarının bulunduğunu ancak halkı tehlikeden uzak tutmaları gerektiğini kaydetti. Tahliye emrinin ardından bölge sakinleri güneye doğru hareket ederken yollarda konvoylar oluştu. Yetkililer, bölge halkından sakin olmalarını, evlerini terk edemeyeceklerden tahliye noktalarına bildirimde bulunmalarını istedi.
