Ev temalı şarkılar

Programa Michel Polareff'in Dans la maison vide şarkısının farklı bir yorumuyla başladık. Les Enfoirés üyeleri Zazie, Patrick Fiori, Amir, Jenifer ve Marie-Agnes Gillot; seslendirdiler parçayı. Polnareff, boş kalan bir evde, biten bir aşk hikâyesinin acısını yaşayan bir adamdan söz ediyordu şarkısında, Claude Barzotti ise La maison d'Irlande adlı parçada, sevdiği kadın için yeni bir ev inşa etmeyi göze alıyor. Anlaşıldığı kadarıyla İrlandalı bu kadın ve seksenli yıllarda orada yaşanan çatışma ortamından kurtulmak istiyor. Barzotti de ona, İrlanda’daki evinin benzerini, doğası bu ülkeyi andıran Fransa’nın güneyindeki Landes ya da Carpentras’da yeniden inşa etmeyi vadediyor ve askerlerin unuttuğu bu bölgenin sessizliğini çok seveceksin diyor ona.

1986 tarihli La maison hantée – Perili ev adlı parçasında Charles Aznavour bize hayaletler ve canavarlarla dolu bir evden söz ediyordu. Korku filmlerinde görmeye alıştığımız tarzda bir ev bu. Koridorlarından kahkaha sesleri geliyor, çarşaflar havada uçuşuyor, yatak gıcırdıyor, eşyalar kendi kendine ters dönüyor ama Aznavour kötü ruhları kovmak için kimseyi çağırmayı düşünmüyor ve evden de bir türlü vazgeçemiyor. Bunun nedenini şarkının sonunda anlıyoruz zira sanatçı yine tüm bu olup biteni aşka bağlıyor bir şekilde. Evin lanetinin aslında kendisine cehennem azabı çektirmesine rağmen bir türlü vazgeçemediği sevgilisinden kaynaklandığını ifade ediyor bize. 

Melankoli dozu yüksek şarkılarla tanıdığımız Barbara, Ma maison (Evim) adlı parçasında gerçek anlamda içinde yaşadığı bir yapıdan ziyade hayalinde inşa ettiği bir evden bahsediyor bize. Bu evin güneş ve denizin egemenlik sürdüğü bir ülkede olduğunu hayal ediyor.  Bir bahçeyi andırıyor bu ev, bu bahçedeki gölde; çiçekler kendi yansımalarını izliyor, bu yansımalar da bahçede esen rüzgârı güzel kokularla donatıyor. Bu evin içine kendi odasını da ekliyor Barbara. Bir kiliseyi andıran bir oda bu. Kendini orada hem rahip, hem Tanrı, hem melek hem de şeytan gibi hissediyor. Nihayet bu odanın içine yatağını ekliyor sanatçı. Bu yatağı da savaşların yaşandığı bir arenaya benzetiyor.  Bu arenada kâh ölünüyor kâh yarını düşünmeden yaşanmaya devam ediliyor...

Karantina günlerinde okullar da kapalı ve işe gitmek zorunda olmayan ebeveynler çocuklarıyla daha fazla vakit geçiriyor. Serge Reggiani'nin Le petit garçon – Küçük çocuk adlı şarkısı da evde oğluyla baş başa kalan bir babayı konu alıyor. Ne var ki bunun sebebi korona virüsü değil eşinin evi terk etmesi. Yağmurlu bir akşamda oğlunu teselli etmeye uğraşıyor adam, ona masal anlatmak istiyor ama aklına hiçbir şey gelmiyor, evin içi giderek soğumaya başlıyor. Bunun üzerine ateş yakmaya çalışıyor ama onu da beceremiyor. Bu arada çocuk annesinin yokluğunu git gide daha fazla hissediyor ve ağlamaya başlıyor. O da yarın belki bir mektup yazar ondan haber alırız diye avutuyor oğlunu. Parçanın sözleri Jean-Loup Dabadie, müziği ise Jacques Datin imzasını taşıyor. 

Evde geçirilen zaman uzadıkça, hafta içinde normalde akşamdan akşama birbirini gören çiftler arasındaki huzursuzluklar da artabiliyor zaman zaman. Bir arada yaşamanın zorlukları biraz daha fazla fark edilir hale geliyor.  Bénabar’ın Y’a une fille qui habite chez moi – Evimde bir kız oturuyor adlı parçası da biraz bununla ilgili. Şarkıda, evine muhtemelen ev arkadaşı olarak bir kızın taşınmasıyla, kendi evinde adeta bir yabancı konumuna düşen bir adamın hikâyesi anlatılıyor. Yerlerdeki pizza kutuları, cips paketleri kaybolmuş, tabakların içindeki sigara izmaritleri temizlenmiş, buzdolabı meyve sebzeyle dolmuş, kısacası içinde yaşadığı bekâr evi, gerçek bir eve dönüşmüş ama o sanki bu durumdan pek de memnun değil, yalnız yaşadığı günlerin özlemini duyuyor hala. Yeni ev arkadaşı da ona fazla konuşma, kiranın yarısını ben ödüyorum diyor şarkının sonunda.

1958 doğumlu Francis Lalanne, ilk albümü Rentre chez toi’yı 1979’da yayınlamış ve bu albümde yer alan La maison du bonheur – Mutluluk evi adlı parça sayesinde genç yaşta şöhrete kavuştu. Sırtına kadar uzanan saçları, bandanası ve kovboy çizmeleriyle farklı bir imaj çiziyordu ve dört-beş saatlik konser maratonlarıyla önemli bir hayran kitlesi edinmişti genç adam. Ne var ki yıllar geçtikçe özellikle politik meselelerdeki ölçüsüz tavırları ve edebiyat, şiir, ekoloji, sinema ve tiyatro gibi çok farklı konulara el atması nedeniyle acımasız eleştirilerin hedefi oldu. 2015’te Avrupa’daki göçmen krizine değindiği Ouvrir son coeur adlı şarkısı nedeniyle önemli gazeteler tarafından fırsatçılık yapmakla suçlandı. Buna rağmen bildiği yolda ilerlemeye devam ediyor sanatçı. 2018’de Bağımsız Ekoloji Birliği partisinin sözcülerinden biri oldu, aynı yıl Sarı Yelekliler Hareketine katıldı ve 2019’daki Avrupa Parlamentosu seçimleri için Sarı Yelekliler Birliği adını verdiği bir liste hazırladı. Bu arada yine 2019’da kırkıncı sanat yılını bir Best Of albümüyle kutladı sanatçı. 

William Sheller, 1975 tarihli La maison de Mara – Mara’nın evi adlı parçada, bir türlü unutamadığı eski sevgilisinin evini gözetleyen bir adamın öyküsünü anlatıyordu bize. Arkadaşı Christian’ın evinden biraz sarktığında görebiliyor bahçe içindeki mavi boyalı bu evi. Eve bir yıldır sadece Nicolas adlı başka bir adamın geldiğini söylüyor, telefonlara da sadece Nicolas cevap veriyormuş. Bu arada evdeki iki beyaz tazı da ortadan kaybolmuş, muhtemelen Nicolas’yı ısırdıkları içindir diyor Sheller ve şarkının sonunda eğer günlerimi Christian’ın evinde geçiyorsam, bunun sebebi aşağıdaki evi izlemektir, ne kadar çok özlüyorum şimdi Mara’nın evini şeklinde bir itirafta bulunuyor. 

Fransız müziğinde ev temasını işleyen parçaların büyük çoğunluğunda sanatçılar çocukluk ya da gençlik yıllarının geçtiği evlerden büyük bir özlemle bahsediyor, bunlardan biri de Françoise Hardy’nin La maison ou j’ai grandi – Büyüdüğüm ev adlı şarkısı ama aslında bir uyarlama bu da. Parça ilk olarak 1966’da Il ragazzo della via Gluck – Gluck sokağından gelen çocuk adıyla ünlü İtalyan şarkıcı Adriano Celentano tarafından kaydedilmişti. Celentano, Milano’da ailesiyle birlikte yaşadığı sokaktan bahsediyordu ayrıca pek çok otobiyografik gönderme de mevcuttu şarkıda. Parça; İngilizce, Norveççe, İsveççe ve Almanca gibi dillere uyarlandı ilerleyen dönemde. Şarkının Fransızca sözleri de bizzat ünlü yapımcı Eddy Marnay’nin imzasını taşıyordu. 

Ev temalı şarkıların vazgeçilmez unsurlarından biri de komşular. Komşu gürültüsü, komşunun kedisi ya da komşunun çocuklarını konu alan şarkılar mevcut. Renan Luce de farklı bir açıdan ele almış bu konuyu. 2006 tarihli Les voisines adlı şarkısında  “Her zaman kadın komşuları erkek komşulara tercih etmişimdir” diyor sanatçı. Pek masum nedenler yatmıyor bu tercihin arkasında. O da komşularının hayatlarını pencereden izlemekten hoşlanıyor zira ve bu tırnak içinde hobisini engellemekle suçladığı perde ve stor üreticilerini lanetliyor bir taraftan. Şarkı, penceresinin tam karşısına bir huzurevi inşa edilmesiyle sona eriyor, böylece o da tüm fantezilerine veda etmek zorunda kalıyor. 

1971 yazında Belçika’da bir festivale katılan Maxime Le Forestier ve kız kardeşi Catherine, burada San Francisco’da yaşayan Belçika asıllı aktör Luc Alexandre ile tanışmıştı. Luc onlara savaş karşıtı bir grup gençle komün halinde kaldıkları bir evden bahsetti. Hunga Dunga adlı bu komün, Maxime ve Catherine’in oldukça ilgisini çekti ve iki kardeş kısa süre sonra Amerika’nın yolunu tutup Viktoryan tarzında döşenmiş mavi boyalı bu evi ziyaret etti. Burada hippi olarak tanımlayabileceğimiz Vietnam savaşı karşıtı, barışsever gençlerle tanıştılar ve beş hafta boyunca özgürlüğün tadını çıkardılar. Fransa’ya döndüklerine de Maxime bu gençlerin konukseverliklerine, onlar için bir şarkı yazarak teşekkür etmek istedi ve ortaya San Francisco çıkmış oldu. Şarkıda Luc’ün yanı sıra orada tanıştığı Tom, Phil, Lizzard ve Psylvia’dan da bahsetti sanatçı. 1972’nin sonbaharında piyasaya çıkan parça, bir milyonun üzerinde satarak Fransız müziğinin klasikleri arasındaki yerini aldı.