Crooner'ların sonuncusu: Guy Marchand

22 Mayıs 1937’de, Paris’te dünyaya gelen Guy Émile Marchand'ın çocukluğu, zorluklarla dolu işgal yıllarında, Paris’in doğusunda yer alan Belleville bölgesinde geçmişti. Savaşın bitmesinin ardından, on yaşında tüberküloza yakalanan Guy, iyileşme sürecini hızlandırmak için dört yıl boyunca çeşitli aralıklarla ailesinin Sarthe bölgesinde aldığı evde kaldı ve burada çiftçilik yapan bir komşuları sayesinde ata binmeyi öğrendi. Sanatçının binicilik tutkusu hayatının sonuna kadar devam edecekti. Paris’e döndüğünde, sık sık Général Brunet caddesindeki Le Danube sinemasında vakit geçiren Marchand, bu dönemde bir yandan Voltaire lisesinde eğitimini sürdürürken diğer taraftan Saint-Germain-des-Prés’deki Riverside ve Tabou gibi ünlü gece kulüplerinde, klarnet ve saksafon çalıyordu. 1962’de askerliği sırasında sertifikalı paraşütçü olarak Metz’e atandı, bu dönemde Cezayir Savaşı’nda irtibat subayı olarak da görev aldı. Bu sayede altmışların başında çekilen The Longest Day (En Uzun Gün) filminde paraşütçü subay sıfatıyla teknik danışmanlık görevi üstlenen Marchand, montaj sırasında kesilen ufak bir rol de üstleneceği bu filmle sinema dünyasına ilk adımlarını atmış oldu. Bir süre sonra “crooner”’ları anımsatan farklı ses rengi sayesinde şarkıcılığı da deneyebileceğinin fark etti. 1965’te, Cezayir dönüşünde, beş dakika içinde yazdığı -ve daha sonra Sezen Cumhur Önal imzasını taşıyan sözlerle Türkçe olarak da seslendireceği- ilk 45’liği La passionata’nın hem özgün tarzı hem de içerdiği mizahi öğeler sayesinde geniş kitlelerin beğenisini kazandı.

Tıpkı La passionata'yı dinlerken de fark edilebileceği gibi oldukça sıra dışı bir sese sahipti Guy Marchand. Normalde bariton olarak nitelendirilse de bu şarkının nakarat kısmında da olduğu gibi oldukça tiz notalara da çıkabiliyordu sanatçı. 1966’da single olarak piyasaya çıkan Signore Caruso adlı parçasında da sesiyle ilgili duyduğu endişelerden yine mizah dolu bir şekilde bahsediyordu bize ve “Sinyor Caruso, nasıl şarkı söylüyordunuz operada mikrofon olmadan, titretiyordunuz tüm camları söylerken La Tosca’yı. Sinyor Caruso, tüm teknik ve elektronikle varamıyorum sizin yanınıza, sesinizle kırardınız kristal bardakları, fenalaşırdı tüm güzel kadınlar siz söylerken Pagliacci’yi” sözleriyle ünlü tenor Enrico Caruso’ya sesleniyordu.

Altmışlı yılların ortasından itibaren kendi yayınladığı bu tip 45’liklerin yanı sıra Régine, Hervé Vilard ve Nicoletta gibi meslektaşları için de şarkılar yazan Guy Marchand, beyazperdedeyse ilk kez Lino Ventura ve Brigitte Bardot ile birlikte kamera karşısına geçtiği 1971 tarihli Robert Enrico komedisi Boulevard du rhum’la dikkat çekti. Bu tarihten itibaren genelde yardımcı roller üstlendiği Cousin, cousine (1975), L’acrobate (1976) ve Tendre Poulet (1977) gibi filmlerle izleyiciyi karşınsa çıkan sanatçı, zaman zaman televizyon dizilerinde de boy gösteriyordu. Tangoya da özel bir ilgisi olan Marchand, 1975’te,  Astor Piazzola’nın Libertango ve Undertango adlı ünlü eserlerini Moi, je suis tango ve Mister tango adlarıyla Fransızca olarak yorumladığı bir 45’lik yayınladı.

Kariyeri boyunca bu tip Latin Amerika kökenli birçok şarkı seslendirse de, Frank Sinatra ya da Dean Martin gibi isimleri akıllara getiren sesi, karizmatik duruşu ve çapkın bakışlarıyla, programın başında da belirttiğim gibi tam bir crooner’dı Guy Marchand. İşte 1977 tarihli Hey Crooner adlı parçasında da: “Ellerin kalbinin üstündeyken kendini gülünç hissetmiyor musun, tüm rock’n’roll’cuları güldürüyorsun, sürekli kuaförden çıkmış gibi duruyorsun, mikrofonu bir çiçek buketi gibi tutuyorsun” sözleriyle bir yandan kendi kendiyle dalga geçerken, şarkının içine Love me tender, Strangers in the night ve The shadow of your smile gibi parçalardan kısa bölümler serpiştirerek Frank Sinatra, Andy Williams ve Elvis Presley gibi efsanevi isimlere de selam gönderiyordu sanatçı.

Tüm bu başarılı parçalara karşın, Guy Marchand’ın müzik kariyerine damga vuran şarkı 1982 tarihli Destinée’yi hiç şüphesiz. O yıl gösterime giren iki komedi filminin soundtrack’inde yer alan parçanın oldukça ilginç bir de hikâyesi var. Bu filmlerden biri olan Les Sous-doués en vacances'ın (Şamatacılar Sınıf Tatilinde) yönetmeni Claude Zidi, filmde Paul Memphis adlı ünlü bir şarkıcıyı canlandıran Guy Marchand’dan bir sahnede seslendirmek üzere kötü bir şarkı yazmasını ister. Bunun üzerine dönemin romantik şarkı akımına aykırı bir şarkı yazma arayışına giren Marchand da, ünlü besteci Vladimir Cosma’yla bir araya gelir ve ikili Joe Dassin klasiklerinden L’été indien’in notalarını tersten çalarlarsa ortaya filmin amacına hizmet edecek, komik bir şarkı çıkacağını düşünür. Buna karşın işler hiç de Marchand ve Cosma’nın umduğu gibi gitmemiş ve ikili yazabilecekleri en saçma şarkıyı yazdıklarını zannederken, Destinée müzikseverlerin büyük ilgisiyle karşılaşır ve ilerleyen yıllarda sanatçı bundan hiç memnun olmasa da Guy Marchand repertuarının en sevilen şarkısına dönüşür.

Seksenlerin ilk yarısı boyunca Maurice Pialat’nın Loulou (1980), Bertrand Tavernier’nin Coup de torchon (Sil Baştan - 1981) ve Diane Kurys’in Coup de Foudre (Yıldırım Aşkı - 1983) gibi filmlerinde rol alan Marchand, 1981 yapımı Claude Miller filmi Garde à vue'deki (Korkunç Şüphe) performansı sayesinde ertesi yıl En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında bir de César ödülüne layık görüldü. 1982’de, başrollerini Michel Serrault ve Jane Birkin’le paylaştığı Nestor Burma, détective de choc adlı filmde rol alan sanatçı, 1991’den itibaren söz konusu filmde Serrault’nun hayat verdiği detektif Nestor Burma karakterini bu kez kendisinin canlandırdığı televizyon dizisiyle geniş kitlelerin hafızasına kazınacaktı. Bu dönemde Fransa’nın güney kıyısı yakınlarındaki Luberon’a yerleşen Marchand, bunun ardından buradaki çiftlik evinde at yetiştiriciliği de yaptığı Eygalières’e taşındı. Doksanların ikinci yarısından itibaren düzenli olarak yayınladığı albümlerle müzikseverleri de ihmal etmeyen sanatçı, 1995’te “Buenos Aires”, 1998’de de “Nostalgitan” adlı çalışmalarını piyasaya sürdü.

2000 yılında, Robert Redford’ın 1998 tarihli Atlara Fısıldayan Adam (The Horse Whisperer) filmine gönderme yaptığı “L’homme qui murmure a l’oreille des femmes – Kadınların kulağına fısıldayan adam” adlı albümü yayınlayan Guy Marchand, genellikle Michel Jonasz eserlerini anımsatan caz ve rock müzik altyapılı şarkıların yer aldığı bu çalışmasındaki Jazzman adlı parçada caz müziğin ustalarına selam yollarken, Mon plus beau voyage ve Obsédé sexuel gibi şarkılarla kadınlara, albümün kapanış şarkısı Le dernier Tango ile de tangoya olan tutkusunu bir kez daha dile getirmekten geri kalmıyordu.

Guy Marchand, 2000’li yılların geri kalanında da gerek müzik gerek sinema alanındaki çalışmalarına devam etti. 2006’da piyasaya sürdüğü “Dernière vague” adlı albüm; Mujer ya da Gringo gibi parçalarla beğeni toplarken, sanatçı 2012’nin Eylül ayında yayınlanan “Chansons de ma jeunesse – Gençliğimin şarkıları” isimli albümde Douce France, C’est si bon ve Vous Qui Passez Sans Me Voir gibi klasikleri yeniden yorumladı. Bu dönemde bir yandan da televizyon için çekilen film ve dizilerde boy gösteren Marchand, ülkemizde de büyük ilgi gören Dix Pour Cent (Call my agent) adlı dizinin geniş konuk oyuncu kadrosunda da yer alıyordu. Sanatçının ölümünün ardından Fransa Kültür Bakanı Rima Abdul Malak onu, ünlü şarkısı Destinée’ye de gönderme yaparak: “Guy Marchand hayatı sabırsızca, çılgınca ve tutku dolu bir şekilde yaşadı. Müzik, televizyon ve sinema: Unutulmaz Nestor Burma'ya dönüşen bu Buttes-Chaumont’lu hayatımızın pek çok bölümüne eşlik etti. Onun crooner’lara özgü sesini ve şatafatlı duruşunu özleyeceğiz” şeklinde bir mesajla andı. Oyuncu Bernard Montiel ise: “Beyefendi sanatçı, crooner ve aktör Guy Marchand aramızdan ayrıldı. Johnny Hallyday’in yakın arkadaşıydı. Onun bulunduğu partilerin tadı bambaşkaydı” sözleriyle ifade etti üzüntüsünü.