Fotoğraf muhabirinin ortaya koyduklarını maalesef göremiyoruz ‘Köşe Bucak İstanbul’ kitabında ama Osman Cemal Kaygılı’nın 1930’ların İstanbul’una dair yazdıkları, o ‘nostaljik’ manzaraları zihnimizde canlandırmaya yetiyor.
“Gazetemiz haftada bir-iki gün İstanbul’un birçok semtlerine, oralardaki gece ve gündüz hayatına, buraların çarşı ve pazarına, buralarda yaşayan kimselere, buraların maruf tiplerine dair gayet canlı, gayet renkli ve resimli yazılar neşredecek. (...) Kaarilerimizin [okuyucularımızın] hiç şüphesiz tatlı tatlı okuyacakları bu yazılar, İstanbul’un birçok kimselerce az bilinen, az tanınan yerlerine ait olacak ve İstanbul’daki yazılacak semtler bittikten sonra şehir etrafındaki bazı hiç bilinmeyen güzel köylerden de sırayla bahsedilecektir.”
Zamanında ‘Yenigün’ gazetesi, yeni yayımlamaya başladıkları bir yazı dizisini bu cümlelerde tanıtmış ‘kaarilerine.’ Bu yazıları da, 'İstanbul’u karış karış ve çok iyi bilen, sonra yalnız İstanbul’u değil, memleketin bütün şive ve lehçelerini çok iyi tanıyan' Osman Cemal Kaygılı’nın kaleme alacağını ve kendisine de bir fotoğraf muhabirinin eşlik edeceğini duyurmuşlar.
Fotoğraf muhabirinin ortaya koyduklarını maalesef göremiyoruz ‘Köşe Bucak İstanbul’ kitabında ama Osman Cemal Kaygılı’nın 1930’ların İstanbul’una dair yazdıkları, o ‘nostaljik’ manzaraları zihnimizde canlandırmaya yetiyor. (Zaten çoğunlukla ancak zihnimizde canlandırabiliriz anlatılanları!) Kitabı eline alınca, insan, ister istemez yaşadığı semtlere yöneliyor öncelikle. Benim için öncelik Çapa ve Şehremini örneğin; İstanbul’un en ucuz sayfiyesi olarak nitelendirmiş Osman Cemal Kaygılı, sonrasında ise ‘muharrir yatağı’ Kadıköy’e geçiyorum. Uzunca bir süre sürekli gidip geldiğim Mecidiyeköy ise, benim için ‘tanınmaz’ halde: Şişli’nin yanı başındaki köy Mecidiyeköy, “imar cihetinden de gittikçe şeref buluyor; daha üç beş sene evvel birkaç küçük köy evinden ibaret olan bu yakın köyün şose tarafındaki tenha arsalarına şimdi boyuna yeni yeni kâgir evler yapılıyor.”
KÖŞE BUCAK İSTANBUL
Osman Cemal Kaygılı
Can Yayınları, 2019, 356 s.
Dipnot: Yakın bir zaman önce Kırmızı Kedi Yayınevi tarafından da Sermet Muhtar Alus’un ‘İstanbul Kazan Ben Kepçe’ kitabı yeniden yayımlandı. 1938-1939 yılları arasında Akşam gazetesinde çıkan yazılarının bir araya getirildiği ‘İstanbul Kazan Ben Kepçe’ kitabında Sermet Muhtar Alus da, tıpkı Osman Cemal Kaygılı gibi, ‘bir noter kâtibi titizliğiyle’ dönemin İstanbul’unun kaydını tutuyor...
