'Babil Kitaplığı' öyküsü, ilham vermeye devam ediyor. Bu örneklerden biri de, Steven L. Peck’in yakın bir zaman önce Türkçeye de çevrilen 'Kısa Bir Cehennem' isimli romanı.
Jorge Luis Borges, 'gelmiş geçmiş kitapların tümünün bulunduğu' bir kütüphaneyi anlatıyordu 'Babil Kitaplığı' öyküsünde: “Her yanda beşer uzun raftan toplam yirmi beş raf, biri dışında duvarların tümünü kaplamaktadır, rafların yüksekliği, tavandan zeminedir, sıradan bir kitaplığınkini pek aşmaz. Açıktaki kenarlardan biri dar bir geçide, ilk geçidin ve ötekilerin tıpkısı bir başka dehlize açılır. Geçidin sol ve sağ yanında iki küçücük hücre vardır. (...) Altıgenin duvarlarının her birine beş raf düşmektedir; her rafta genel düzenleri tıpkı, otuz iki kitap bulunur; her kitap, dört yüz on sayfadır; her sayfa kırk satırlık, her satır da yaklaşık seksen siyah harfliktir. Ayrıca her kitabın sırtında harfler vardır; bu harfler, sayfalarda yazılanları belirlemezler, yansıtmazlar.” (Ficciones içinde, çev. Tomris Uyar, İletişim Yayınları)
Yirmi iki küsur yazım simgesinin her türlü bileşim olanağının kayıtlarına rastlandığı bir kitaplık... Böylesi bir tasavvur, elbette başka zihinleri de harekete geçirmekte gecikmedi! Ve Borges’in bu meşhur öyküsü (aslında, kaleme aldığı birçok metni gibi), birçok başka kurgu esere ilham verdi. Hatta kimi mimari yayınlarda bu kütüphaneyi somutlaştırmaya yönelik adımlar atıldı; en nihayetinde, bilgisayarın olanaklarını da kullanarak sanal bir versiyonu oluşturulmaya çalışıldı. Diğer bir deyişle, 'Babil Kitaplığı' öyküsü, ilham vermeye devam ediyor. Bu örneklerden biri de, Steven L. Peck’in yakın bir zaman önce Türkçeye de çevrilen Kısa Bir Cehennem isimli romanı.
Cenneti, her zaman bir kütüphane olarak düşündüğünü dile getiren Borges’e karşılık Steven L. Peck, bir cehennem anlatısı oluşturmuş. “Sıradan bir adam olan Soren Johansson öldüğünde, kendini cehennemde bulur. Orada onu sonsuz bir umutsuzluk, işkence ve hüzün beklemektedir ama bu cehennem ona öğretilenlerden yine de çok farklıdır: Burası, yazılabilecek tüm kitapların var olduğu bir yerdir ve oradan kurtulabilmek için kendi hayatının anlatıldığı kitabı bulmak zorundadır.” Steven L. Peck’in, kısaca 'felsefi bir roman' olarak nitelendirebileceğimiz Kısa Bir Cehennem’ini layıkıyla okumak için 'Babil Kitaplığı' öyküsünü bilmek gerekmiyor özellikle ama Borges metinlerini okumak, her zaman için farklı patikalar açabilir önümüzde tabii ki; yolları çatallanan bir bahçe gibi!
KISA BİR CEHENNEM ZİYARETİ
Steven L. Peck
çev. Yosun Erdemli
Çınar Yayınları, 2019, 108 s.
Dipnot: Kısa Bir Cehennem, Çınar Yayınları’nın yeni bir dizisinin de ilk kitabı aynı zamanda. Yankı Enki editörlüğünde hazırlanan ve 'Geceyi Yaşa!' sloganıyla çeşitli korku, bilimkurgu, polisiye ve doğaüstü edebiyat eserlerinin yan yana geleceği 'Kara Çınar' dizisinde, hem modern hem de klasik ve anti-klasik metinlerin yer alacağı açıklandı. 'Kara Çınar' dizisi, Fransız gotik edebiyatının ustalarından kabul edilen Charles Nodier'nin Infernaliana’sı ile devam edecekmiş...
