Lapa Lapa Kelebek Yağıyordu, Darwin'in söz konusu 'serüven'inde Patagonya'daki, ardından Tierra del Fuego ve Macellan Boğazı'ndaki bölümlerine dair notlarını içeriyor.
Her şey bir gemi yolculuğuyla başladı, diyebiliriz! İngiliz Deniz Kuvvetleri, H.M.S. Beagle (Majestelerinin Gemisi Beagle) adlı gemiyi, "Güney Amerika kıyılarının haritasını çıkarmak ve dünyayı dolaşarak boylamları daha kesin olarak saptamakla" görevlendirmişti. İkinci kez yola çıkmaya hazırlanıyordu Beagle; 1831 yılının son günlerinde demir alacak ve 1836 yılının son çeyreğine dek yaklaşık 5 yıl yolda olacaktı. İlk yolculuğa göre bazı değişiklikler vardı gemide ama en önemlisi, yeni ve hayli hevesli bir konuk da taşıyordu. Alıntılayarak söylersek, bu yolculuk, "Darwin'in, Türlerin Kökeni eserine ve hepimizin hayatını değiştiren fikirlere temel oluşturacak" yolculuktu...
Türkçede ilk olarak Ağustos 1996'da yayımlanmıştı Darwin ve Beagle Serüveni (çev. Nermin Arık, Tübitak ve YKY). Alan Moorehead'in, çok sayıda görsel malzemenin de eşlik ettiği bu çalışması 2000'li yılların başına dek yeni baskılar da yaptı ama artık ancak sahaflarda bulunabiliyor. Darwin'in henüz 22 yaşında genç bir doğabilimci olarak katıldığı yolculuğa dair albenili bir giriş kitabı olarak nitelendirebiliriz. Bir sonraki aşama ise, Darwin'in yolculuk boyunca tuttuğu notlar olabilir elbette. İşte bu notlardan küçük bir kesit de yakın bir zaman önce Can Yayınları tarafından yayımlandı.
Lapa Lapa Kelebek Yağıyordu, Darwin'in söz konusu 'serüven'inde Patagonya'daki, ardından Tierra del Fuego ve Macellan Boğazı'ndaki bölümlerine dair notlarını içeriyor. Bitkileriyle, hayvanlarıyla, yerlileriyle, ilk defa ayak bastığı topraklara dair gözlemleri, deneyimleri... Bir seyahatin, bir yaşamın ve bir teorinin –kelimenin birçok anlamıyla– seyir defterinden bir seçki.
"23 ARALIK – Patagonya kıyısında 47° enlemindeki Puerto Deseado’ya vardık. Irmak, eni değişerek kıyıdan yaklaşık otuz kilometre içeriye ilerliyor. Beagle, eski bir İspanyol yerleşiminin girişinde bir yere demirledi. Aynı akşam karaya indim. Yeni bir ülkeye ilk defa ayak basmak hep ilginçtir, özellikle de bu durumda olduğu gibi ziyaretin özgün ve belirgin bir amacı olduğunda. Altmış ile doksan metre arasında, porfir kütlelerinin arasında geniş bir ova uzanıyor ki bu tam Patagonya’ya özgü bir manzara. Yüzey oldukça düz; yassı çakıllar ve beyaz toprakla örtülü. Yer yer kahverengi ince çimen kümeleri, daha da az dikenli çalılar var. Hava kuru ve ılıman, mavi gökyüzü yalnızca zaman zaman bulutlarla örtülü. Bu kurak düzlüklerin ortasında dururken bir taraf hafifçe yüksekte kalan, ancak bir o kadar yassı ve tenha olan bir düzlüğün yamacıyla çevrelenmiş oluyor; diğer tarafta ise toprağın ısınmış yüzeyinden yükselen titrek serap her şeyi belirsizleştiriyor."
LAPA LAPA KELEBEK YAĞIYORDU
Charles Darwin
Çeviren: Emrah Serdan
Can Yayınları, 2020, 59 s.
NOT: Can Yayınları, içinde bulunduğumuz şartlar nedeniyle, Mayıs 2020 tarihli yeni kitaplarını yalnızca e-kitap formatında yayımladı. Diğer bir deyişle, Lapa Lapa Kelebek Yağıyordu kitabına, şimdilik yalnızca internet mağazalarından ulaşmak mümkün.
