Kuşlardan öğrenebileceğimiz daha çok şey var gibi görünüyor; hatta biraz felsefe bile!
Bazı ördekler gibi, zamanı geldiğinde tüy değiştirmeyi bilmeliyiz örneğin; her ne kadar bu dönem ördeklerde olduğu gibi bizim için de muhtemelen normalden daha kırılgan geçecekse de, "Hayatımızın küçük ve büyük anlarında tüy dökmeye, tutulma dönemlerine izin verelim. O zaman daha güçlü, daha güzel geri döneriz: kuşlar gibi hafif." Belki ilk başta inanılır gibi gelmeyebilir ama banyo yapan bir tavuktan şimdiki anın mutluluğunu (carpe diem) öğrenmek de mümkün; en geniş anlamda ise doğayla yeniden irtibat kurmanın yollarını... İşte bunun için de, Philippe J. Dubois ile Élise Rousseau'nun birlikte kaleme aldıkları Kuşların Felsefesiisimli çalışma yol gösterici olabilir. ("Yol gösterici" ifadesini burada özellikle ilk anlamıyla da kullanıyorum; kitabın bölümlerinden biri de "Yön Bulma Duyumuza Ne Yaptık?" çünkü. “Göçmen kuşların aksine, bizler yön bulma duyumuzu tamamen kaybettik. Manzarayı, yıldızları, doğayı okumayı bilmiyoruz artık. Hepsi çevremizin dilsiz dekorları haline geldi. GPS’ten çıkan mekanik bir sesin talimatlarını izleyerek yürüyen ya da gezinen görmez görenleriz biz. Yönümüzü bulmak gibi asli bir işi başkalarına, daha da kötüsü, makinelere emanet ettik. Evimizden sadece elli kilometre uzakta, yol sorma ya da bir haritaya müracaat etme imkânımız olmadan doğanın ortasına bırakılsaydık ne yapardık acaba? Bir ihtimal doğru yolu buluncaya dek ne kadar zaman başıboş dolaşırdık? Bu yüzden seyahatin en önemli tarafını, bizi güçlü insanlar kılan şeyi kaybetmiyor muyuz? Temel yolunu bulma, kendi başımıza doğru yönde ilerleme kapasitesi. Artık gerçekten yolunu bulmayı bilmeyen bizlerin, özel yaşamlarımızda kendimizi sık sık biraz kaybolmuş hissetmemizde şaşılacak ne var? Her şeyi bildiğimiz, her şeye hâkim olduğumuz iddiasındayız ama doğada, hem de ‘medenileşmiş’ doğada, bir yavru kuş kadar savunmasızız.”)
Kumrular, denizçulluğu ve guguk kuşu, kartal ve kızılgerdan, karga ve akbaba, ispinoz, serçe, kırlangıç... Birçok dile çevrilen, Türkçede de kısa sürede birkaç baskı yapan Kuşların Felsefesi, ömrünü kuşları izleyerek geçirmiş Fransız kuş bilimci Philippe J. Dubois ile filozof ve gazeteci Élise Rousseau'nun, kuşlarla bir şekilde içli dışlı olanlara bile onlara farklı bir gözle bakmalarını sağlayacak bir çalışma; kuşlarla çok ilgili olmayanların da merakını çekecek, onları daha bir dikkatle gözetlemelerini sağlayacak nitelikte. Bir kızılgerdanın, benzer bir merakla (ve aslında cesaretle) sizi gözetlediğini fark edebilirsiniz böylelikle...
KUŞLARIN FELSEFESİ
Philippe J. Dubois, Élise Rousseau
çev. Murat Erşen
Domingo, 2021 (3. baskı), 159 s.
