“Neşesini yitiren ülkede bir vaha”

Neşeli ve mutlu insanların sayısının her geçen gün giderek azaldığı bir ırkın efradı olarak bu yazıyı yazmaya çalışıyorum. Bunu ben uydurmuyorum, bilim böyle diyor, indeksler hazırlıyor bilim insanları. Mutsuzluk indeksinde başa güreşiyormuşuz… Ne yapalım yani, ölelim mi? “Öleceksek ölelim!” ama bir umut hâlâ var: Müzik. Ben de hâlâ bu umuda dört elle sarılan insanlardanım.

Geçen gün Babil’den Sonra’da benim gibi her şeye rağmen umudu müzikte bulan, Yubal ve Göçmen’s’den müzisyen arkadaşlarımı bizim mekânda, Açık Radyo’nun avlusunda bir zamanlar kedilerin volta attığı mekânında konuk ettim. Covid-19 pandemisi nedeniyle uzunca bir dönem sessizliğe bürünen avlu, radyonun koridorları, yayın odaları yavaş yavaş hareketlenmeye başladı. Avlunun kedileri de geri gelirse değme keyfimize.

Ben de iki haftada bir canlı yayın yapmayı düşünüyorum. O yayınlardan biri için geçen gün Yubal’dan Cengiz ve Veysel, Göçmen’s’den Hakan canlı yayın için radyoya geldiler. Keyifli bir muhabbet oldu, güzel müzikler çaldık, dinledik.

Yazının başlığına “Neşesini yitiren ülkede bir vaha” dedim. Bu tanım Açık Radyo’ya çok yakışıyor, müziğe de öyle. Hele Yubal ve Göçmen’s bu tanıma cuk diye oturuyor.

Geçen yılın sonunda ilk ortak şarkılarını yaptılar ve güzel bir kliple bu şarkılarını taçlandırdılar. “Jarnana” bir Arnavut halk şarkısı. Bu şarkıyı ülkemizde birçok insan Elveda Rumeli dizisiyle tanıdı ama burada bir ismi anmadan geçmek istemiyorum: Bu şarkıyı Kanadalı müzisyen arkadaşımız Brenna McCrimmon bizlere taşıdı. Brenna bu şarkıyı Makedonya’da Arnavutça konuşulan bir bölgede yaptığı saha çalışmasında derleyen etnomüzikolog Jane Sugarman’dan öğrendi ve 2002’de Kalan Müzik’te yayımlanan Muammer Ketencoğlu Balkan Yolculuğu Topluluğu’nun Ayde Mori albümünde ilk kez seslendirildi. Yubal & Göçmen’s’i radyoya almamda benim de Arnavut kökenli olmamın etkisi var mıydı? Yoktu tabii. Ama ufaktan da olsa bu şarkıyı seçmeleri gururumu okşamadı değil. Aslında milliyetler hiç önem arz etmiyor benim için, şarkı Japon halk şarkısı olsaydı da alırdım radyoya onları.

Cengiz’le muhabbetimiz 30 yıl öncesine dayanıyor. Onunla 1991’de Ruhi Su Dostlar Korosu’nda yollarımız kesişti. Veysel’le de koroda tanıştık. 2001’de Cengiz koromuzu çalıştırırken Veysel’i koroya almış, dün öğrendim. Cengiz ve Veysel bugün Yubal’da birlikte çalışıyorlar. Bir ortak projeleri daha var: 5’ten Sonra Müzik. Onu da Şubat ayında canlı yayında konuşmaya karar verdik. Hakan’la yeni tanıştım. Akordeon derneğimiz Akorder’de o da vardı ama ilk kez yüz yüze konuşma fırsatımız oldu. Önümüzdeki aylarda onu da Göçmen’s muhabbeti için canlı yayına konuk alacağım. Keyifli bir insan, iyi bir müzisyen Hakan da.

Cengiz Ünal’ı Açık Radyo ailesi ve iklim eylemcileri anımsayacaklardır: Cengiz ve Vokaliz’den yol arkadaşı Tolga “İklim İçin Hareketi”nin 2015 yılında düzenlediği iklim forumuna İstanbul’da çalışan onlarca korodan katılımlarla büyüyen bir İklim Korosu’yla destek vermişlerdi. Boğaziçi Üniversitesi’nde ilk konserini veren koro hafta sonu da Galatasaray’da yapılacak olan basın açıklamasında yeniden sahne alacaktı ama aynı günlerde Paris’te gerçekleşen Charlie Hebdo baskını nedeniyle o gün sadece basın açıklaması yapılmıştı. Basın açıklamasında Ömer Madra “Bir kurtarıcı ülke, bir siyasi lider ya da grup beklemenin âlemi yok. Bunu kurtaracak olan biziz. Aradığımız liderler gerçekten biziz ve aynı azimle devam edeceğiz” diyordu.

Türkiye’de iklim adaleti için mücadele eden liseli ve üniversiteli iklim aktivistleri topluluğu Fridays for Future, bu senenin ilk küresel iklim grevinde 3 Mart 2023’de okullarını kırıp bir kez daha iklim için greve çıkacaklar. Program sonrası Cengiz ile ayak üstü konuştuk “Acaba 3 Mart İklim Grevi için 2015 İklim Korosu’nu yeniden toplayabilir miyiz; Cengiz’in geçen yıllarda Yeşiller Partisi için yaptığı “Yeşil Şarkı”yı genç iklim eylemcileri için söyleyebilir miyiz?” Şarkının sözleri şöyle: “İklimi değil de sistemi değiştir / yok olmadan / yaşam yok olmadan / petrolü unut / kömür yerde kalsın / güneş bize / rüzgâr bize yeter.” Söz vermeyelim ama koroyu yeniden toparlamayı denemeye karar verdik.

Seçimlere doğru hızla yol alırken iktidarıyla ve muhalefetiyle siyasetin gri yüzü canımızı sıkıyor belki ama umut hâla var. Umut Yubal & Göçmen’s’in şarkılarında, müzikte, Açık Radyo’da, genç iklim aktivistlerinin ellerinde… Programı Cengiz’in Çekirdek Kadro gurubundan bir şarkıyla kapattık. “Kimseyi takmadan / yaşarım ardıma bakmadan / bekle beni hayallerim / geliyorum korkmadan” diyordu şarkıda Çekirdek Kadro müzisyenleri.